ماده ۹۵ قانون مدنی

هر گاه زمین یا خانه‌ی کسی مجرای فاضلاب یا آب باران زمین یا خانه‌ی دیگری بوده است صاحب آن خانه یا زمین نمی‌تواند جلوگیری از آن کند مگر در صورتی که عدم استحقاق او معلوم شود.

توضیح واژگان

به ارتفاق بدون ضمیمه، ارتفاق ارضی گویند.(20207)

به حقی که به موجب آن، صاحب ملکی، اختیار عبور لوله آب، گاز، نفت و فاضلاب را، در ملک دیگری داشته باشد؛ حق المجری گویند.(82214)

پیشینه

برخلاف حقوق ایران، قانون مدنی فرانسه، حق ارتفاق طبیعی را، به طور صریح پذیرفته است. قانون مدنی ایران، در این ماده، حق ارتفاق مزبور را، مورد توجه قرار داده است.(148307)

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

ممکن است حق ارتفاق، به حکم قانون، و یا بر اثر وضعیت طبیعی املاک به وجود آید.(3315)

برخلاف ماده 97، مفاد این ماده، ناظر به آبهای طبیعی هم می باشد.(46831)

به نظر برخی از حقوقدانان، مفاد این ماده را، نمی توان به عنوان اماره حق ارتفاق پذیرفت.(46832) و به نظر برخی دیگر، مبنای این ماده، اماره تصرف است.(89876)

اصل صحت، مؤید اعتبار حق ارتفاق موضوع این ماده است.(427201)

قانونگذار، به جهت جلوگیری از نزاع بین همسایه ها، نوعی حق ارتفاق قهری را، در این ماده پیش بینی نموده است.(735420)

وضع طبیعی ملک، ایجاب می نماید که زمین پایین تر، مجرای فاضلاب زمین بالاتر باشد. عدالت و ذوق سلیم قانونگذار نیز، این وضعیت را محترم شمرده است.(735782)

حق ارتفاق، به سه نوع ارضی، شخصی، و تیولی قابل تقسیم است.(20207)

سوابق فقهی

منظور از زیان در قاعده لاضرر، ضرر حادث است؛ نه زیان قدیم.(1104544)