ماده ۹۵ قانون مدنی

ماده ۹۵ قانون مدنی: هر گاه زمین یا خانه کسی مجرای فاضلاب یا آب باران زمین یا خانه دیگری بوده‌است صاحب آن خانه یا زمین نمی‌تواند جلوگیری از آن کند مگر در صورتی که عدم استحقاق او معلوم شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۹۷ قانون مدنی

مطالعات تطبیقی

• برخلاف حقوق ایران، قانون مدنی فرانسه، حق ارتفاق طبیعی را به‌ طور صریح پذیرفته‌ است، قانون مدنی ایران در ماده ۹۵ قانون مدنی، حق ارتفاق مزبور را مورد توجه قرار داده‌ است.

فلسفه و مبانی نظری ماده

قانونگذار به جهت جلوگیری از نزاع بین همسایه‌ها، نوعی حق ارتفاق قهری را در ماده ۹۵ قانون مدنی پیش‌بینی نموده‌است. وضع طبیعی ملک، ایجاب می‌نماید که زمین پایین‌تر، مجرای فاضلاب زمین بالاتر باشد، عدالت و ذوق سلیم قانونگذار نیز، این وضعیت را محترم شمرده‌است.

نکات تفسیری دکترین ماده ۹۵ قانون مدنی

ممکن است حق ارتفاق، به حکم قانون یا بر اثر وضعیت طبیعی املاک به وجود آید، حق ارتفاق به سه نوع ارضی، شخصی و تیولی قابل تقسیم است.

اصل صحت، مؤید اعتبار حق ارتفاق موضوع این ماده است. به نظر برخی از حقوقدانان، مفاد ماده ۹۵ قانون مدنی را نمی‌توان به عنوان اماره حق ارتفاق پذیرفت، و به نظر برخی دیگر، مبنای این ماده، اماره تصرف است.

گفتنی است برخلاف ماده ۹۷، مفاد این ماده، ناظر به آبهای طبیعی هم می‌باشد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۹۵ قانون مدنی

1. مجوز عبور فاضلاب یا آب باران از زمین یا خانه دیگر داده شده‌است.
2. صاحب زمین یا خانه اجازه ممانعت از عبور فاضلاب یا آب باران را ندارد.
3. ممانعت از عبور فاضلاب یا آب باران تنها در صورت اثبات عدم استحقاق مجاز است.
4. استحقاق عبور فاضلاب یا آب باران ممکن است در گذشته به دلیل توافق یا عادت‌های قدیمی وجود داشته باشد.
5. اثبات عدم استحقاق بر عهده صاحب زمین یا خانه‌ای است که قصد جلوگیری دارد.
6. مبنا و دلیل عبور فاضلاب یا آب باران می‌تواند حقوقی یا عرفی باشد.
7. ممکن است گذر زمان باعث ایجاد حق قانونی برای عبور فاضلاب یا آب باران شده باشد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• منظور از زیان در قاعده لاضرر، ضرر حادث است؛ نه زیان قدیم.

رویه‌های قضایی

• نظریه شماره ۷/۱۴۰۰/۳۴۶ مورخ ۱۴۰۰/۰۵/۲۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ایجاد اخلال در حق ارتفاق شخص ثالث

مقالات مرتبط

• امارۀ مالکیت