ماده ۴۳۹ قانون مدنی
ماده 439
اگر بایع، تدلیس نموده باشد مشتری حق فسخ بیع را خواهد داشت و همچنین است بایع نسبت به ثمن شخصی در صورت تدلیس مشتری.
توضیح واژگان
تدلیس: تدلیس در لغت، یعنی پنهان نموده، پوشانیدن عیب چیزی، و مخفی نمودن عیب خود و یا کالا را.(536043) و تدلیس یعنی فریبکاری، و به وجود آوردن اوضاع و شرایطی که امر را، بر طرف معامله مشتبه ساخته؛ و منجر به اعتقاد خلاف واقع در وی گردد.(1129590) و تدلیس، نیرنگی است غیرمتعارف، که از سوی یکی از متعاقدین، و با علم و معاضدت وی، جهت گمراه نمودن طرف مقابل به کار رفته؛ و او را به سوی عقدی ترغیب می نماید که درصورت دانستن حقیقت، تن به آن نمی داد.(730530) و به پنهان نمودن واقعیت و یا عیب از طریق عمل اشخاص، تدلیس گویند.(1024550)
پیشینه
برخلاف حقوق ایران، که مبنای خیاراتی نظیر خیار تدلیس را، نفی ضرر می داند؛ در نظام حقوقی فرانسه، تحت تأثیر حقوق رم، عیب رضا، منجر به تجویز این خیار گردیده است.(1079200)
نکات توضیحی تفسیری دکترین
اگر تدلیس، موجب اشتباه در وصف اساسی مورد معامله گردد؛ عقد باطل است.(1192000)
به نظر برخی از حقوقدانان، تدلیسی که توسط شخصی غیر از طرف معامله، صورت پذیرفته باشد؛ از موجبات فسخ قرارداد نیست.(59039)
تصرفات ارادی خریدار در موضوع معامله، مسقط خیار تدلیس نیست.(428230)
اگر عدم مطابقت کالا با اوصاف مورد ادعای بایع، ناشی از اقداماتی باشد که وی، جهت نمایاندن آن دسته از صفات کمالی، که در مبیع موجود نیست؛ انجام می دهد؛ و یا اینکه بخواهد بدینوسیله عیوب مبیع را مخفی نگاه دارد؛ دراینصورت برای خریدار، حق اعمال خیار تدلیس به وجود می آید.(270514)
سوابق فقهی
تدلیس، زمانی موجب ایجاد خیار می گردد که عملیات مدلس، باعث افزایش قیمت موضوع معامله گردد.(914159)