ماده ۱۰۶۹ قانون مدنی

شرط خیار فسخ نسبت به عقد نکاح باطل است ولی در نکاح دائم شرط خیار نسبت به صداق جایز است مشروط بر این که مدت آن معین باشد و بعد از فسخ مثل آن است که اصلاً مهر ذکر نشده است.

توضیح واژگان

به شرط فسخ معامله توسط طرفین یا ثالث، شرط خیار گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در نکاح موقت، شرط خیار نسبت به صداق، باطل است؛ زیرا مهریه حدوثاً و بقائاً، به عنوان یکی از شرایط صحت متعه می باشد؛ و نمی توان با سلب مهریه از زوجه، اعتبار نکاح را به خطر انداخت. و شرط خیار نسبت به مهریه در نکاح منقطع، به منزله شرط خیار نسبت به خود نکاح است.

نکاح قابل اقاله نیست.

قانونگذار، به منظور حمایت از جنبه اجتماعی نکاح، شرط خیار را در این عقد، نپذیرفته است.

شرط خیار در نکاح، باطل بوده؛ ولی سبب بطلان عقد نمی گردد.

خیار شرط، در وقف و نکاح پذیرفته نیست.

اعمال شرط خیار نسبت به مهریه، حسب مورد زن را، مستحق مهرالمثل می نماید.

شرط خیار فسخ نسبت به عقد نکاح، باطل است؛ زیرا چنین شرطی، برخلاف نظم عمومی می باشد.

مستندات فقهی

سنت و اجماع، دلالت دارد به اینکه شرط خیار در نکاح، باطل بوده؛ ولی سبب بطلان عقد نمی گردد.

شرط خیار در نکاح، صحیح است.

مصادیق و نمونه ها

چنانچه خانه ای، مهریه زن قرارگیرد؛ و شوهر او بدون تعیین مدت، برای خود شرط خیار قراردهد؛ چنین شرطی، به دلیل اینکه فاقد مدت است؛ باطل می باشد.