ماده ۱۰۸۴ قانون مدنی

هر گاه مهر، عین معین باشد و معلوم گردد قبل از عقد معیوب بوده و یا بعد از عقد و قبل از تسلیم معیوب و یا تلف شود شوهر ضامن عیب و تلف است.

توضیح واژگان

مهریه یعنی کابین. و به مالی که زوج، حین ازدواج، به زوجه اعطا کند؛ مهریه گویند. و مهریه، مالی است معین، که حین نکاح، بر ذمه زوج، قرارمی گیرد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ضمان تلف مهریه، درصورتی که عین معین باشد؛ ضمان ید است؛ نه ضمان معاوضه، زیرا معاوضه، در نکاح جایگاهی ندارد. هرچند، این دو نوع ضمان، شبیه به هم هستند.

هر گاه مهر، عین معین باشد؛ و قبل از تسلیم، تلف شود؛ شوهر ضامن تلف است؛ زیرا برخلاف بیع، که در آن، تلف مبیع پیش از قبض، باعث سقوط تعهد می گردد؛ در نکاح، الزام به نتیجه، شوهر را، متعهد به پرداخت مثل یا قیمت مهریه تلف شده می داند. و تعهد زوج به پرداخت مهریه، تعهد به نتیجه بوده؛ و تا زمانی که وی، آن را تسلیم ننموده؛ درصورت تلف شدن، ضامن عیب و تلف است.

هر گاه مهر، عین معین باشد؛ و معلوم گردد قبل از عقد، معیوب بوده؛ و یا بعد از عقد و قبل از تسلیم، معیوب گردد؛ زوجه، حق اعمال خیار فسخ نسبت به مهریه را داشته؛ که دراینصورت، مستحق مهرالمثل خواهدبود. همچنین زن، می تواند مهریه معیوب را، پذیرفته و ارش نیز دریافت دارد.

سوابق فقهی

درصورتیکه مهریه، قبل و یا بعد از قبض، معیوب گردد؛ زوجه می تواند آن مال معیوب را، رد نماید؛ تا مثل آن را از شوهر دریافت کند.

اگر مهریه قبل از تسلیم، نزد مرد تلف گردد؛ دراینصورت نه نکاح منحل گردیده؛ و نه مهرالمسمی به مهرالمثل تبدیل می گردد؛ بلکه شوهر باید حسب مورد، مثل یا قیمت را بپردازد.