حقوق تجارت بین الملل

تعریف

در گزارش سال 1996 دبیرکل سازمان ملل متحد، «حقوق تجارت بین الملل» اینگونه تعریف شده است:

«به مجموعه قواعد و مقرراتی اطلاق می شود که حاکم بر آن دسته از روابط بازرگانی است که در عین حال که دارای ماهیت خصوصی است به کشورهای گوناگون مربوط می‌باشد.»

موضوع

بر اساس این تعریف مباحث اصلی این رشته از حقوق به شرح زیر بیان شده است: خرید و فروش بین المللی کالا که شامل مباحث تشکیل قرارداد، قراردادهای نمایندگی . سایر ترتیبات فروش انحصاری می باشد، اسناد قابل نقل و انتقال و اعتبارات تجاری بانک ها؛ قوانین مربوط به انجام فعالیت ها تجاری مربوط به تجارت بین المللی؛ بیمه؛ حمل و نقل که شامل حمل کالا از طریق دریا، هوا، جاده و یا راه آهن می شود؛ مالکیت صنعتی و حق مولف؛ و داوری تجاری بین المللی. همین برداشت از «حقوق تجارت بین الملل» در نوشته های پروفسور اشمیتوف نیز بیان شده است.

با توجه به این تعریف می توان گفت «حقوق تجارت بین الملل» وقتی مطرح است که روابط بازرگانی از مرزهای ملی فراتر رفته و در نتیجه بیش از یک کشور در آن دخیل باشند. بنابراین روابط بازرگانی و تجاری که در محدوده مرزهای ملی انجام می گیرد از حیطه و قلمرو «حقوق تجارت بین الملل» خارج می باشد حتی اگر این روابط تجاری بین ایالت های گوناگون یک کشور انجام گیرد.

ماهیت

حقوق تجارت بین الملل شامل آن دسته از مباحثی است که دارای ماهیت حقوق خصوصی است و در نتیجه شامل مباحث با ماهیت حقوق عمومی نمی باشد. مباحثی که ماهیت حقوق عمومی دارد ولی در عین حال بر روابط تجاری بین المللی ناظر است، جداگانه تحت عنوان «حقوق اقتصادی بین المللی» بحث و از زیرمجموعه های حقوق عمومی محسوب می شود.

منابع حقوق تجارت بین الملل

1. معاهدات
2. رویه تجاری بین المللی
3. اصول کلی حقوق
4. حقوق عرفی بازرگانی
5. قوانین داخلی (حقوق عمومی و حقوق خصوصی)