غیرمنقول ذاتی

هر مالی، باید در یکی از دسته‌های منقول یا غیرمنقول تعریف گردد تا بتوان احکام خاص مربوط به آن را تعیین نمود، به عبارت دیگر مال یا منقول است یا غیرمنقول، در این نوع تقسیم‌بندی، قسم سومی متصور نیست، لذا هر مالی که غیرمنقول حقیقی یا حکمی نباشد، منقول است.

حکم غیرمنقول ذاتی(غیرمنقول حقیقی) در ماده ۱۲ قانون مدنی پیش بینی شده است و به موجب آن، مال غیرمنقول آن است که از محلی به محل دیگر نتوان نقل نمود، اعم از این که استقرار آن ذاتی باشد یا به واسطهٔ عمل انسان، به نحوی که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص خود مال یا محل آن شود.

مواد مرتبط

• ماده ۱۲ قانون مدنی

مصادیق

• زمین و معادن، غیرمنقول ذاتی هستند.

• کوه‌ها، سنگ‌های معادن، بناها، پل‌ها، درختان، چاه‌ها و استخرها، غیرمنقول هستند.

در حقوق تطبیقی

• در حقوق فرانسه، مال غیرمنقول به دو دسته «غیرمنقول ذاتی» و «غیرمنقول بر اثر عمل انسان» تقسیم شده‌ است.
• ماده ۸۲ قانون مدنی مصر، اموالی را که حمل و نقل آنها با خسارت توأم بوده، غیرمنقول محسوب نموده و نیز اموال منقولی را که برای بهره‌برداری یا استفاده از مال غیرمنقول به کار می‌روند، غیرمنقول به‌شمار آورده‌ است.

در فقه

• ساختمان‌ها و درختان، غیرمنقول محسوب می‌گردند، چون جدایی آنها از زمین، بدون خسارت ممکن نیست؛ در مقابل، استدلال نموده‌اند که فقط به مالی که به‌طور ذاتی، قابل جابجایی نباشد؛ غیرمنقول گویند، نه مالی که بر اثر عمل انسان، حمل و نقل آن دشوار می‌گردد.

• زمین یا هر مال متصل به آن را که حمل و نقل آن، با فرض حفظ حالت قبلی، ممکن نباشد، «عقار» نامند.

جستارهای وابسته

• مال غیرمنقول
• مال منقول

• غیرمنقول تبعی
• غیرمنقول حکمی

• غیرمنقول بر اثر عمل انسان