بررسی ابعاد حقوقی بورس دارایی فکری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی ابعاد حقوقی بورس دارایی فکری
عنوانبررسی ابعاد حقوقی بورس دارایی فکری
رشتهحقوق مالکیت فکری
دانشجومهسا تدین سعدی
استاد راهنماسیدحسن شبیری زنجانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۴
دانشگاهدانشگاه قم



بررسی ابعاد حقوقی بورس دارایی فکری عنوان پایان نامه ای است که توسط مهسا تدین سعدی، با راهنمایی سیدحسن شبیری زنجانی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

دارایی های فکری دارایی های تجاری منحصر به فردی هستند که مالکان آنها غالبا به دلیل دسترسی نداشتن به امکانات کافی و نبود حلقه ارتباطی موثر و کارآمد میان صنعت و دانشگاه، قادر به معرفی اموال خود به صنعت و در نتیجه تجاری سازی آنها، نیستند.با توجه به ویژگی های بازار بورس، می توان با وارد نمودن انواع مختلف دارایی های فکری به این بازار و راه اندازی بورس دارایی فکری فرصت مناسبی برای مالکان این گونه دارایی ها و همچنین متقاضیان آنها فراهم نمود تا بتوانند بدون آن که هزینه های معاملاتی بسیاری که گاه حتی از ارزش حاصل از انعقاد قرارداد هم بالاتر می شود را متقبل شوند، به مطلوب قراردادی خود دست یابند، زیرا بورس دارایی فکری از طریق نظام شفاف بازار سرمایه، فضایی آزاد و رقابتی را ایجاد می کند.از سویی با تعیین ارزش واقعی و مبتنی بر نیاز بازار منجر به تجاری سازی هر چه بیشتر این گونه دارایی ها و تامین منابع مالی لازم می گردد.به این ترتیب هم مبتکران به دسترنج تلاش خود دست می یابند و هم صنعت کشور با استفاده از عرضه بازاری این دارایی ها به پیشرفت ناشی از اقتصاد دانش بنیان و حفظ نخبگان علمی خواهد رسید.از این رو پس از تشکیل بورس بین المللی دارایی فکری ایالات متحده امریکا و شورای آسیایی بورس دارایی فکری، فرابورس ایران نیز در راستای تحقق قانون برنامه پنجم توسعه بازار خود انتظام و متصل به سهام دارایی فکری را راه اندازی نمود.دارایی های فکری در قالب اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری به شیوه های مختلفی قابلیت انتقال در این بازار را دارند و عمدتا با توسل به عقود معینی همچون صلح، معاوضه، شرکت و حتی بیع می توان فضای حقوقی حاکم بر این بازار را طراحی نمود.اما چنانچه بخواهیم یک نظام حقوقی منحصر به فردی برای بازار دارایی فکری تنظیم کنیم، می توان با تمسک به آزادی قراردادی موضوع ماده ۱۰ قانون مدنی و قراردادهای خاص نظام حقوق مالکیت فکری اقدام به وضع قانون و مقررات نمود.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

مقدمه ۲

۱ تبیین موضوع ۲

الف سوال های تحقیق ۳

ب فرضیه های تحقیق ۴

۲ ضرورت انجام تحقیق ۴

۳ سابقه و پیشینه تحقیق ۵

۴ هدف ها و کاربردهای مورد انتظار از انجام تحقیق ۵

۵ روش تحقیق ۶

۶ سازماندهی تحقیق ۶

فصل اول :کلیات ۷

مبحث اول: مفهوم و انواع دارایی فکری و ارزش گذاری آن ۸

گفتار اول : مفهوم دارایی فکری ۸

بند اول : مفهوم دارایی ۸

بند دوم : مفهوم حق مالکیت فکری ۱۰

بند سوم : مفهوم دارایی فکری به عنوان یک دارایی تجاری ۱۲

گفتار دوم : انواع دارایی فکری ۲۰

بند اول : انواع دارایی ۲۱

بند دوم : انواع دارایی فکری از نوع حقوق مالکیت ادبی و هنری ۲۲

الف : اثر ادبی ۲۴

ب: اثر هنری ۲۶

ج : اثر رایانه ای ۲۷

بند سوم : انواع دارایی فکری از نوع حقوق مالکیت صنعتی ۳۰

الف : حق اختراع ۳۰

ب : حق بر علامت تجاری ۳۳

ج : حق بر نام تجاری ۳۷

د : حق بر طرح صنعتی ۳۸

ه : حق بر اسرار تجاری ۴۰

گفتار سوم : مفهوم و روش های ارزش گذاری دارایی فکری ۴۱

بند اول: مفهوم ارزش گذاری دارایی فکری ۴۱

بند دوم: روش های ارزش گذاری دارایی فکری ۴۳

الف: روش درآمد محور ۴۴

ب: روش هزینه محور ۴۴

ج: روش بازار محور ۴۵

مبحث دوم: مفهوم، انواع و ارکان بازار بورس و مزایای ورود به آن ۴۶

گفتار اول : مفهوم بازار سرمایه و بورس ۴۶

بند اول : مفهوم بازار سرمایه ۴۶

بند دوم : مفهوم بازار بورس ۵۱

گفتار دوم : انواع بازار بورس ۵۴

بند اول : بورس اوراق بهادار تهران ۵۴

بند دوم : فرابورس ایران ۵۵

بند سوم : بورس کالای ایران ۵۶

بند چهارم : بورس انرژی ۵۶

گفتار سوم : ارکان بازار بورس ۵۷

بند اول : شورای عالی بورس اوراق بهادار ۵۷

بند دوم : سازمان بورس اوراق بهادار ۵۸

بند سوم : کمیته تخصصی فقهی ۵۹

گفتار چهارم : مزایای ورود به بازار بورس ۶۰

بند اول : مزایای بورس برای جامعه ۶۰

الف: کمک به رشد و شکوفایی اقتصادی ۶۰

ب: توزیع عادلانه ثروت ۶۱

ج: ایجاد شفافیت در فضای اطلاعاتی کشور ۶۱

د: سایر مزایا ۶۲

بند دوم : مزایای بورس برای سرمایه گذار ۶۲

الف: کسب درآمد ۶۲

ب: امنیت و شفافیت در سرمایه گذاری ۶۳

ج: حفظ سرمایه در مقابل تورم ۶۳

د: قابلیت نقدشوندگی خوب ۶۴

بند سوم : مزایای بورس برای سرمایه پذیر ۶۵

الف: امکان تامین آسان منابع مالی ۶۵

ب: کشف عادلانه قیمت سهام ۶۶

ج: دریافت معافیت مالیاتی ۶۶

د: کسب اعتماد و شهرت عمومی ۶۷

نتیجه فصل اول ۶۸

فصل دوم : پیشینه و اهداف شکل گیری بورس دارایی فکری ۷۱

مبحث اول : پیشینه شکل گیری بورس دارایی فکری ۷۲

گفتار اول : بورس بین المللی دارایی فکری ایالات متحده امریکا ۷۲

بند اول : معرفی بورس بین المللی دارایی فکری ۷۲

بند دوم : اصول بورس بین المللی دارایی فکری ۷۵

الف: اصل شفافیت ۷۶

الف–۱: تحلیل حقوقی ۷۶

الف–۲: کشف قیمت و شرایط استاندارد ۷۶

الف–۳: تنظیم گزارش استفاده ۷۶

ب: اصل کارآمدی ۷۷

ب–۱: وجود یک بازار مرکزی ۷۷

ب–۲: دستیابی آسان به فناوری ۷۷

ب–۳: از بین بردن هزینه های معاملاتی ۷۷

بند سوم : اهداف بورس بین المللی دارایی فکری ۷۷

بند چهارم : شیوه معاملاتی در بورس بین المللی دارایی فکری ۷۸

الف: ویژگی های قراردادی معاملات ۷۸

الف–۱: ویژگی های حقوقی ۸۰

الف–۲: ویژگی های اقتصادی ۸۰

ب: رویه اجرایی بورس بین المللی دارایی فکری ۸۱

بند پنجم : تحلیل بورس بین المللی دارایی فکری ۸۳

الف: از منظر انتقال دهنده قراردادی ۸۳

الف–۱: مزایا ۸۳

الف–۲: معایب ۸۵

ب: از منظر انتقال گیرنده قراردادی ۸۶

ب–۱: مزایا ۸۶

ب–۲: معایب ۸۷

گفتار دوم : شورای آسیایی بورس دارایی فکری ۸۸

بند اول : معرفی شورای آسیایی دارایی فکری ۸۸

بند دوم : اهداف شورای آسیایی دارایی فکری ۸۸

گفتار سوم : بازار دارایی فکری ایران ۸۹

بند اول : معرفی بازار دارایی فکری ایران ۸۹

بند دوم : اهداف بازار دارایی فکری ایران ۹۲

بند سوم: شیوه معاملاتی در بازار دارایی فکری ایران ۹۳

الف: انتقال مستقیم، دایمی و بی واسطه اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری ۹۴

ب: انتقال حق بهره برداری از اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مدت زمان معین ۹۴

ج: انتقال حق بهره برداری از اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مقدار معین ۹۵

د: انتقال اوراق بهادار شرکت های سهامی خاص مبتنی بر دارایی فکری ۹۵

بند چهارم : رویه اجرایی بازار دارایی فکری ایران ۹۷

بند پنجم : پیشنهاد نهاد واسط مالی برای بازار دارایی فکری ایران ۱۰۰

الف: مفهوم نهاد واسط مالی ۱۰۱

ب: انواع نهاد واسط مالی پیشنهادی ۱۰۲

ب–۱: شرکت دانش بنیان ۱۰۲

ب–۲: پارک فناوری پردیس ۱۰۵

ب–۳: پارک علم و فناوری ۱۰۵

ب–۴: سازمان مدیریت جمعی ۱۰۷

ب–۵: کنسرسیوم حق اختراع ۱۰۹

مبحث دوم : اهداف شکل گیری بورس دارایی فکری ۱۱۱

گفتار اول : اهداف اقتصادی ۱۱۲

بند اول : اتصال دانشگاه و صنعت ۱۱۲

بند دوم : اتصال و تکمیل زنجیره تجاری سازی ۱۱۲

بند سوم : تسریع فرآیند توسعه صنایع مختلف کشور ۱۱۳

بند چهارم : تقویت دارایی های نامشهود شرکت ها ۱۱۵

بند پنجم : اتصال نوآوری و تخصص گرایی در کسب و کار ۱۱۵

بند ششم : افزایش ثروت ملی ۱۱۶

بند هفتم : کاربردی کردن آثار فکری ۱۱۷

بند هشتم : دستیابی به اقتصاد دانش بنیان و اقتصاد مقاومتی ۱۱۸

بند نهم : کشف قیمت دارایی های فکری ۱۱۹

گفتار دوم : اهداف اجتماعی ۱۲۰

بند اول : حمایت از نخبگان ۱۲۰

بند دوم : تحول در بورس ۱۲۲

بند سوم : تقویت بنیان های دانشی کشور ۱۲۲

بند چهارم : شفافیت بالا ۱۲۳

گفتار سوم : سایر اهداف ۱۲۳

نتیجه فصل دوم ۱۲۶

فصل سوم : قواعد حقوقی بورس دارایی فکری ۱۲۹

مبحث اول : قواعد عمومی دارایی فکری و بازار بورس ۱۳۰

گفتار اول : قواعد عمومی دارایی فکری ۱۳۰

بند اول : مالیت دارایی فکری ۱۳۰

بند دوم : عینیت دارایی فکری ۱۳۲

بند سوم : قابلیت تسلیم و قبض دارایی فکری ۱۳۵

بند چهارم : قابلیت انتقال حقوق مادی دارایی فکری ۱۳۷

گفتار دوم : قواعد عمومی بازار بورس ۱۳۹

بند اول : قواعد عمومی قراردادها در بازار بورس ۱۳۹

بند دوم: قواعد عمومی اوراق بهادار ۱۴۴

بند سوم : قواعد عمومی انتقال اوراق بهادار ۱۴۶

الف: مفهوم انتقال ۱۴۶

ب: نظریات موجود در باب انتقال ۱۴۷

ب–۱: نظریه ماهیت ابزار ۱۴۷

ب–۲: نظریه قرارداد ۱۴۷

ب–۳: نظریه انتقال ازطریق تبدیل تعهد ۱۴۸

ب–۴: نظریه مرسوم در حقوق ایران ۱۵۰

گفتار اول : عقد بیع ۱۵۲

بند اول : مفهوم عقد بیع ۱۵۲

بند دوم: موضوع عقد بیع ۱۵۳

بند سوم: امکان سنجی بیع دارایی فکری در بازار بورس ۱۵۶

گفتار دوم : عقد اجاره ۱۵۸

بند اول : مفهوم عقد اجاره ۱۵۸

بند دوم : موضوع عقد اجاره ۱۶۰

بند سوم : امکان سنجی اجاره دارایی فکری در بازار بورس ۱۶۰

گفتار سوم : عقد صلح ۱۶۲

بند اول : مفهوم عقد صلح ۱۶۲

بند دوم : موضوع عقد صلح ۱۶۳

بند سوم : امکان سنجی صلح دارایی فکری در بازار بورس ۱۶۴

گفتار چهارم : عقد معاوضه ۱۶۴

بند اول : مفوم عقد معاوضه ۱۶۴

بند دوم : موضوع عقد معاوضه ۱۶۵

بند سوم : امکان سنجی معاوضه دارایی فکری در بازار بورس ۱۶۵

گفتار پنجم : مشارکت در دارایی فکری ۱۶۶

بند اول : شرکت مدنی ۱۶۶

الف : مفهوم عقد شرکت ۱۶۶

ب : موضوع عقد شرکت ۱۶۷

بند دوم : شرکت تجاری ۱۶۸

بند سوم : امکان سنجی مشارکت در دارایی فکری در بازار بورس ۱۷۰

مبحث سوم: امکان سنجی تطابق معاملات مبتنی بر دارایی فکری با نظام عقود غیر معین ۱۷۰

گفتار اول : قرارداد اعطای مجوز بهره برداری از دارایی فکری ۱۷۱

بند اول: ماهیت قرارداد ۱۷۱

بند دوم: شرایط اعتبار قرارداد ۱۷۴

الف: شرایط ماهوی ۱۷۴

ب: شرایط شکلی ۱۷۴

ب–۱: مکتوب بودن قرارداد ۱۷۴

ب–۲: ثبت قرارداد ۱۷۶

بند سوم: تعهدات ناشی از قرارداد ۱۷۷

بند چهارم : امکان سنجی اعطای مجوز بهره برداری از دارایی فکری در بازار بورس ۱۷۸

گفتار دوم : قرارداد واگذاری یا انتقال دارایی فکری ۱۷۹

بند اول: ماهیت قرارداد ۱۸۰

بند دوم: شرایط اعتبار قرارداد ۱۸۱

الف: شرایط ماهوی ۱۸۱

ب: شرایط شکلی ۱۸۲

ب–۱: مکتوب بودن قرارداد ۱۸۲

ب–۲: ثبت قرارداد ۱۸۳

بند سوم: تعهدات ناشی از قرارداد ۱۸۴

بند چهارم : امکان سنجی واگذاری یا انتقال کامل دارایی فکری در بازار بورس ۱۸۵

نتیجه فصل سوم ۱۸۷

نتیجه گیری ۱۹۰

فهرست منابع ۱۹۵

ضمایم ۲۱۰

مصوبه کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار باموضوع بازاردارایی های فکری ۲۱۱

دستورالعمل اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس ایران ۲۱۳

دستورالعمل سپرده گذاری معامله اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران ۲۲۰

راهنمای انجام معاملات اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در بازار فرابورس ایران ۲۲۴

کلیدواژه ها

  • بورس
  • دارایی فکری
  • تجاری سازی
  • ارزش گذاری
  • بازار دارایی فکری فرابورس ایران
  • اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری
  • بورس اوراق بهادار
  • سرمایه فکری
  • ارزش گذاری
  • بازار سرمایه
  • تجاری سازی
  • حقوق مالکیت معنوی