تطبیق حقوق و آزادی های متهم بازداشت موقت در حقوق ایران و اسناد بین الملل
 | |
| عنوان | تطبیق حقوق و آزادی های متهم بازداشت موقت در حقوق ایران و اسناد بین الملل |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | اشرف موسوی |
| استاد راهنما | سیدباقر میرعباسی |
| استاد مشاور | مجتبی بابایی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۰ |
| دانشگاه | دانشگاه پیام نور استان تهران |
تطبیق حقوق و آزادی های متهم بازداشت موقت در حقوق ایران و اسناد بین الملل عنوان پایان نامه ای است که توسط اشرف موسوی، با راهنمایی سیدباقر میرعباسی و با مشاوره مجتبی بابایی در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور استان تهران دفاع گردید.
چکیده
قرار تامین کیفری عبارت است از تصمیمی که مقام قضایی صالح بر اساس قانون و در حدود اختیارات قانونی اتخاذ می نمایدو هدف از اتخاذ چنین تصمیمی اطمینان از دسترسی به متهم ،جلوگیری از فرار متهم ،جلوگیری از امحاء و آثار جرم و تضمین حقوق مدعی خصوصی و حضور به موقع وی در دادگاه می باشدو این قرار ممکن است تا صدور و یا اجرای حکم ادامه یابد.یکی از قرارهای تامین کیفری قرار بازداشت موقت است که شدیدترین نوع تامین می باشدکه به دو نوع اجباری و اختیاری تقسیم می گردد.مواد ۳۲ و ۳۵ آیین دادرسی کیفری در دادگاههای عمومی و انقلاب به این دو نوع قرار و شرایط صدور آن پرداخته است ومواد متفرقه دیگر که شرح آن در متن پایان نامه آمده است.مقنن با تصویب قوانین خاص و افزودن بندها و تبصره هایی به قانون آییین دادرسی کیفری و استفاده از برخی عبارات کلی و مبهم مثل "فساد"و "بیم فرار"موارد بازداشت موقت اختیاری و اجباری را توسعه داده که این خلاف اسناد حقوق بشری بین المللی می باشد.در اسناد بین المللی نه تنها بازداشت موقت اجباری ممنوع است بلکه بازداشت موقت اختیاری نیز به شدت محدود گشته و از آن بعنوان آخرین وسیله جهت دسترسی به متهم و جلوگیری از فرار و یا بیم تبانی با شهود نام برده شده است.در حقوق ایران بر خلاف اسناد بین المللی من جمله بند ۳ ماده ۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی که مقرر می دارد" بازداشت پیش از محاکمه نباید به یک قاعده کلی تبدیل شود" ، صدور قرار بازداشت موقت بعنوان یک قاعده کلی است و عدم صدور آن بعنوان یک استثناء
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
۱– انگیزه انتخاب موضوع (اهمیت موضوع) ۳
۲– اهداف تحقیق ۳
۳– سوالات تحقیق ۴
۴– فرضیه ۴
۵– روش تحقیق ۴
۶– سابقه تحقیق ۴
۷– منابع و اسناد مورد استفاده ۵
الف) منابع داخلی ۵
ب) منابع بینالمللی ۶
۸– واژگان موضوع ۷
مفاهیم و تعاریف ۷
الف) تعریف قرار ۷
ب) تعریف تامین ۸
ج– تعریف بازداشت ۹
د– مفهوم بازداشت خودسرانه ۱۱
فصل اول: مبانی منع بازداشت خودسرانه ۱۵
بخش اول: آزادی ۱۶
مبحث اول: آزادی از دیدگاه اسلام ۱۸
مبحث دوم: آزادی از دیدگاه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۲۱
مبحث سوم: آزادی در میثاقهای حقوق بشری ۲۲
بخش دوم: امنیت شخصی افراد ۲۴
مبحث اول: امنیت شخصی از دیدگاه اسلام ۲۵
مبحث دوم: امنیت شخصی از دیدگاه اسناد بینالمللی ۲۷
مبحث سوم: امنیت شخصی از دیدگاه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۲۸
بخش سوم: بهرهمندی متهم از اصل برایت ۲۹
مبحث اول: اصل برایت از منظر حقوق داخلی ۳۱
مبحث دوم: اصل برایت از نظر اسناد بینالمللی ۳۲
فصل دوم: مباحث نظری بازداشت موقت ۳۴
بخش اول: مبانی بازداشت موقت از دیدگاه اسلام و اسناد بینالملل ۳۵
مبحث اول: مبانی شرعی بازداشت موقت ۳۵
مبحث دوم: مشروعیت بازداشت موقت در معاهدات بینالمللی ۳۷
مبحث سوم: انواع قرار بازداشت موقت وموارد آن ۴۰
گفتار اول: بازداشت موقت اختیاری ۴۰
گفتار دوم: موارد بازداشت موقت اختیاری ۴۱
گفتار سوم: بازداشت موقت اجباری ۴۴
گفتار چهارم: موارد بازداشت موقت اجباری ۴۵
مبحث چهارم: دلایل توجیح بازداشت موقت ۴۷
گفتار اول: شدت مجازات قانونی ۴۷
گفتار دوم: جلوگیری از فرار یا پنهان شدن متهم ۴۸
گفتار سوم: امحاء آثار جرم و تبانی ۵۰
گفتار چهارم: ضرورت انجام تحقیقات ۵۱
گفتار پنجم: اجرای مجازات ۵۱
گفتار ششم: مطالعه شخصیت متهم ۵۲
گفتار هفتم: بازداشت بعنوان اقدام تامینی ۵۳
بخش دوم: آثار بازداشت موقت ۵۴
مبحث اول: تعارض با اصل برایت ۵۴
مبحث دوم: اثرات بازداشت موقت در سرنوشت پرونده کیفری ۵۵
مبحث سوم: اثرات مادی و معنوی بازداشت موقت ۵۶
مبحث چهارم: توسعه مجرمین حرفهای ۵۷
مبحث پنجم: تعارض بازداشت موقت با اصل تساوی سلاحها ۵۷
مبحث ششم: تعارض با اسناد و تعهدات بینالملل ۵۸
مبحث هفتم:نتیجه ۵۸
بخش سوم: اصول حاکم برقرار بازداشت موقت ۶۰
مبحث اول: اصول حاکم قبل از صدور قرار بازداشت موقت ۶۱
گفتار اول: استثنایی بودن قرار بازداشت موقت ۶۱
گفتار دوم: اصل عدالت محوری در صدور قرار بازداشت موقت ۶۷
گفتار سوم: اصل قانون محوری در صدور قرار بازداشت موقت ۶۸
گفتار چهارم: اصل ضروری بودن موارد صدور قرار بازداشت موقت ۷۰
گفتار پنجم: اصل محدودبودن زمان بازداشت موقت ۷۱
گفتار ششم:اصل توجیه بازداشت موقت ۷۴
مبحث دوم: اصول حاکم پس از صدور قرار بازداشت موقت ۷۶
گفتار اول: حق اعتراض به صدور قرار بازداشت موقت ۷۶
گفتاردوم: اصل کرامت محوری در رفتارباافراد دربازداشت ۷۷
گفتارسوم:حق درخواست آزادی ۷۹
گفتارچهارم:احتساب لیام بازداشت موقت ۸۱
گفتارپنجم:اصل قابل مطالبه بودن ناشی از صدور قرار بازداشت غیر قانونی ۸۵
گفتارششم:اصل جدا سازی متهمان از محکوماناز زمان بازداشت ۸۶
گفتارهفتم: آمره بودن مقررات بازداشت موقت ۸۷
فصل سوم: مباحث عملی بازداشت موقت در ایران ۹۰
بخش اول: مقامهای صالح برای صدور بازداشت موقت ۹۱
مبحث اول: مقامات صادرکننده قرار بازداشت موقت ۹۲
گفتار اول: مقامات صلاحیتدار طبق ق ا د ک در صدور قرار بازداشت ۹۲
الف) قاضی دادگاه ۹۲
ب) رییس حوزه قضایی ۹۳
ج) رییس یا مستشار دادگاه تجدیدنظر ۹۴
د) بازرس سازمان بازرسی کل کشور ۹۴
گفتار دوم: مقامات صالح در صدور قرار بازداشت موقت در قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب ۹۴
مبحث دوم: مقامات صالح برای صدور قرار بازداشت در محاکم اختصاصی ۹۵
گفتار اول: دادگاه نظامی ۹۶
گفتار دوم: دادگاه ویژه روحانیت ۹۷
مبحث سوم: قرار بازداشت موقت در پیش نویس لایحه قانون آیین دادرسی کیفری ۹۸
بخش دوم: ضوابط و معیارهای صدور قرار بازداشت موقت ۱۰۰
مبحث اول: ضوابط خاص ۱۰۱
مبحث دوم: ضوابط عام ۱۰۱
گفتار اول: اهمیت جرم و شدت مجازات ۱۰۲
گفتار دوم: دلایل و اسباب اتهام ۱۰۲
گفتار سوم: احتمال فرار متهم ۱۰۳
گفتار چهارم: سابقه متهم ۱۰۳
گفتار پنجم: وضعیت مزاج، سن و حیثیت متهم ۱۰۴
مبحث سوم: شرایط شکلی بازداشت موقت ۱۰۵
گفتار اول: تفهیم اتهام ۱۰۵
گفتار دوم: ذکر نوع اتهام ۱۰۷
گفتار سوم: موجه، مستدل و مستندبودن قرار بازداشت ۱۰۸
گفتار چهارم: ابلاغ قرار ۱۱۰
گفتار پنجم: تایید قرار بازداشت موقت ۱۱۰
گفتار ششم: درخواست بازداشت متهم از ناحیه شاکی در جرایم قابل گذشت (حق الناس) ۱۱۴
بخش سوم: بازداشت موقت و انواع آن ۱۱۵
مبحث اول: بازداشت موقت اختیاری ۱۱۵
مبحث دوم: بازداشت موقت اجباری ۱۲۱
مبحث سوم: تعارض بازداشت موقت اجباری با اسناد حقوق بشری ۱۲۸
مبحث چهارم: حذف موارد بازداشت اجباری ۱۳۲
مبحث پنجم: اعمال جایگزینهای بازداشت (کنترل قضایی) ۱۳۴
فصل چهارم: حقوق افراد بازداشت شده قبل از محاکمه و در جریان تحقیقات ۱۳۶
حق آگاهی ۱۳۸
مبحث اول: در حقوق داخلی و اسناد بینالملل ۱۴۰
گفتار اول: در حقوق داخلی ۱۴۰
گفتار دوم: در اسناد بینالمللی ۱۴۲
مبحث دوم: حق درخواست بررسی قانونی بودن بازداشت و درخواست آزادی ۱۴۶
گفتار اول: با توجه به حقوق داخلی ۱۴۸
گفتار دوم: با توجه به اسناد بینالمللی ۱۴۹
مبحث سوم: حقوق افراد بازداشت شده در مدت زمان معقول یا آزادی تا هنگام محاکمه، بر حضور فوری نزد مقام قضایی در جریان تحقیقات و بازجویی ۱۵۳
گفتار اول: از منظر حقوق داخلی ۱۵۴
گفتار دوم: از منظر اسناد بینالملل ۱۵۶
مبحث چهارم: حق استفاده از معاضدت وکیل و مشاور حقوقی ۱۶۳
گفتار اول: بررسی موضوع در حقوق داخلی ۱۶۵
گفتار دوم: بررسی موضوع در اسناد بینالملل ۱۷۰
گفتار سوم:وکیل تسخیری ۱۷۳
مبحث پنجم: ممنوعیت شکنجه و حق برخورداری از رفتار و شرایط انسانی ۱۷۷
گفتار اول: تحلیل و تعریف ۱۷۷
گفتار دوم: در مقررات داخلی ۱۷۹
گفتار سوم: در معیارهای بینالمللی ۱۸۰
مبحث ششم: اعلام حق سکوت و ممنوعیت اقرار اجباری ۱۸۵
الف)اعلام حق سکوت ۱۸۵
گفتار اول: در مقررات داخلی ۱۸۷
گفتار دوم: در اسناد بینالملل ۱۸۸
ب)اقرار اجباری ۱۸۹
مبحث هفتم: حق بهرهمندی از کمک رایگان مترجم ۱۹۰
فصل پنجم: حقوق متهم بازداشت شده در محیط بازداشتگاه ۱۹۵
بخش اول: شرایط مادی وشرایط فکری و مذهبی بازداشت ۱۹۶
گفتار اول: حق دسترسی به آب و غذای کافی و مناسب ۱۹۷
گفتار دوم: برخورداری از محل و وسایل خواب ۱۹۸
گفتار سوم: حق برخورداری از پوشاک ۲۰۲
گفتار چهارم: برخورداری از مراقبتهای پزشکی ۲۰۴
گفتارپنجم: حق تماس و ملاقات ۲۰۶
گفتار ششم: حق دسترسی به کتاب، تلویزیون و رادیو ۲۱۰
گفتارهفتم : شرایط فکری و مذهبی ۲۱۱
فصل ششم: ضمانت اجرای بازداشت غیرقانونی و جبران خسارت ناشی از آن ۲۱۴
بخش اول: ضمانت اجرای بازداشت غیرقانونی ۲۱۵
مبحث اول: در حقوق ایران ۲۱۵
مبحث دوم: در اسناد بینالملل ۲۱۶
بخش دوم: جبران خسارت ناشی از بازداشت غیرقانونی ۲۱۷
مبحث اول: در اسناد بینالملل ۲۱۷
مبحث دوم: در مقررات داخلی ۲۲۰
نتیجهگیری ۲۲۳
پیشنهادات ۲۲۴
فهرست منابع ۲۲۶
کلیدواژه ها
- اسناد بین المللی
- قرار تامین (آیین دادرسی جزایی)
- قانون آیین دادرسی کیفری
- اختیارات مبتنی بر قانون اساسی
- بازداشت
- نظام حقوقی
- ایران
- آزادی
- تامین کیفری –اختیارات قانونی