توسعه حقوق بین الملل محیط زیست در پرتو آراء و رویه های قضایی بین المللی
 | |
| عنوان | توسعه حقوق بین الملل محیط زیست در پرتو آراء و رویه های قضایی بین المللی |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | هادی سرداری |
| استاد راهنما | عباس پورهاشمی |
| استاد مشاور | حسین شریفی طرازکوهی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۹ |
| دانشگاه | مرکز پیام نور تهران |
توسعه حقوق بین الملل محیط زیست در پرتو آراء و رویه های قضایی بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط هادی سرداری، با راهنمایی عباس پورهاشمی و با مشاوره حسین شریفی طرازکوهی در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.
چکیده
حقوق بین الملل محیط زیست به عنوان شاخه ای از حقوق بین الملل ناظر بر روابط تابعان حقوق بین الملل در زمینه حفاظت محیط زیست کره زمین، جدیدترین، سریع الرشدترین و در عین حال از نظر موضوعی، گسترده ترین شاخه حقوق بین الملل عمومی است، که اکثریت قریب به اتفاق قواعد آن در قرن بیستم و دهه ی اخیر و درپی آلودگی های وسیع و تخریب گسترده ابعاد مختلف محیط زیست کره زمین و براساس احساس نیاز جامعه جهانی و با مشارکت فعال آنان و با هدف فراهم آوردن زمینه لازم برای بهره مندی نسل حاضر و نسل های آینده بشر از حق برخورداری از محیط زیست سالم ، تضمین امنیت زندگی بر روی کره زمین و ایجاد زمینه های لازم برای دستیابی به توسعه پایدار، شکل گرفته است. براساس قواعد حقوق بین الملل محیط زیست، ضمن اینکه حاکمیت دولت ها بر بهره برداری از منابع طبیعی تحت صلاحیتشان، محترم شمرده شده است؛ آنان مکلف هستند که با اتخاذ اقدامات احتیاطی و پیشگیرانه، از انجام هرگونه عملی توسط خود یا اتباع تحت صلاحیتشان، که اثرات تخریبی زیست محیطی فرامرزی را درپی داشته باشد، خودداری نمایند و در صورت ارتکاب چنین اقدامی، مسیولیت بین المللی آنان قابل طرح بوده موظف به جبران خسارت وارده خواهند بود. هرچند کنفرانس ها و همایش های متعدد بین المللی (کنفرانس استکهلم ۱۹۷۲، ریو ۱۹۹۲، ...) برای بحث و گفتگو و تدوین قواعد و مقررات بین المللی درباره حفاظت از محیط زیست کره زمین خصوصا در نیمه قرن دوم قرن بیستم و حجم وسیعی از معاهدات بین المللی تصویب گردیده و نهادهای بین المللی و منطقه ای نیز در این باره ایجاد شده اند و یا موضوعات محیط زیستی در دستور کار تعدادی از سازمان های بین المللی دیگر نظیر: نظیر سازمان تجارت جهانی، گروه بانک جهانی، ... قرار گرفته اند، با این حال به دلیل موانع متعدد از جمله: اختلافات موجود بین گروه کشورهای صنعتی و گروه کشورهای در حال توسعه، فقدان منابع مالی کافی، مشکلات فنی و ... حقوق بین الملل محیط زیست از نظر اجرایی با مشکلات فراوانی مواجه بوده است.با اینکه دیوان بین المللی دادگستری در موارد متعددی به اختلافات زیست محیطی بین المللی رسیدگی نموده است با این حال رویه شکل گرفته در این حوزه نقش شایانی در توسعه حقوق بین الملل محیط زیست نداشته است و در بعضی از موارد همچون رای مشورتی ۱۹۹۶ با اینکه دیوان فرصت بسیار مناسبی را در ممنوع اعلام نمودن توسل به سلاح هسته ای به دلیل اثرات مخرب و گسترده آن بر محیط زیست جهانی بدست آورده بود ، از دست داد.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
فصل اول : کلیات و مفاهیم ۹
مبحث اول :مفهوم حقوق بین الملل محیط زیست و تاریخچه تحولات آن ۹۰
گفتار اول : مفاهیم پایه ۹
گفتار دوم : تاریخچه حقوق بین الملل محیط زیست ۱۳
بند اول : دوره اول تا استکلهم ۱۹۷۲ ۱۳
بند دوم : کنفرانس ۱۹۷۲ استکهلم درخصوص محیط زیست انسان ۱۶
بند سوم : دوره دوم ۱۹۹۲–۱۹۷۲ استکلهم تا ریو ۱۷
بند چهارم :دوره سوم کنفرانس ریو ۱۹۹۲ درباره محیط زیست و توسعه ۲۰
بند پنجم : دوره چهارم از بعد از ریو ۱۹۹۲ تاکنون ۲۲
مبحث دوم: منابع حقوق بین الملل محیط زیست ۲۴
گفتار اول: منابع اصلی ۲۵
بند اول : معاهدات بین المللی ۲۵
بند دوم: عرف بین الملل ۲۷
بند سوم : اصول کلی حقوق ۲۹
بند چهارم: رویه قضایی ۳۰
بند پنجم : دکترین و نظریات علمای برجسته حقوق بین الملل ۳۰
گفتار دوم: حقوق نرم ۳۱
بند اول : قطعنامه های توصیه ای ۳۱
بند دوم : بیانیه های اصولی ۳۳
بند سوم : برنامه اقدام ۳۴
فصل دوم : توسعه مفهوم حاکمیت در پرتو
آراء قضایی زیست محیطی بین المللی ۳۷
مبحث اول:مفهوم حاکمیت ۳۷
گفتار اول :تحولات صورت گرفته در مفهوم حاکمیت ۳۸
گفتار دوم : اصول کلی حقوق بین الملل محیط زیست مرتبط با مفهوم حاکمیت ۴۵
بند اول :اصل حاکمیت بر منابع طبیعی با ملاحظه محیط زیست دیگر دولت ها و محیط زیست مشترک ۴۶
بند دوم : اصل مسیولیت مشترک اما متفاوت ۵۰
بند سوم: اصل عمل احتیاطی (اقدام پیشگیرانه) ۵۴
مبحث دوم : رویه قضایی و داوری در موضوع مفهوم حاکمیت ۵۶
گفتار اول: رویه داوری ۵۶
بند اول : کارخانه تریل استملر ۵۶
بند دوم : دریاچه لانو ۶۰
گفتار دوم: رویه قضایی ۶۱
قضیه کانال کورفو ۶۲
بند دوم : قضیه ناگیمارس – گابسیکوو (اختلاف مجارستان و اسلواکی، ۱۹۹۷) ۶۳
فصل سوم : توسل به صلاح هسته ای و حقوق بین الملل محیط زیست ۶۷
مبحث اول : دادخواست استرالیا و زلاندنو در خصوص آزامایش هسته ای ۶۸
مبحث دوم : رای مشورتی سال ۱۹۹۶ ۷۲
گفتار اول : حقوق بشر و کاربرد سلاح هسته ای ۷۸
بند سوم: محیط زیست بین المللی و کاربرد سلاح هسته ای ۷۸
فصل چهارم : بهره برداری از منابع جاندار دریایی ۸۷
مبحث اول : اصول کلی حقوق بین الملل محیط زیست حاکم بر بهره برداری از منابع جاندار دریایی ۸۷
گفتار اول : اصل همکاری بین المللی ۸۸
گفتار دوم : اصل ارزیابی آثار زیست محیطی ۸۹
گفتار سوم : اصل مسیولیت آلوده کننده ۹۰
مبحث دوم : رویه قضایی در دعوی مربوطه ۹۱
گفتار اول : خلیج ماین ۹۱
گفتار دوم : اختلافات امریکا و کانادا ۹۲
گفتار سوم : قضیه ایسلند علیه انگلیس و ایرلند شمالی ۹۳
نتیجه گیری ۹۶
منابع
کلیدواژه ها
- توسعه پایدار
- داوری
- مسیولیت(حقوقی)
- جبران خسارت
- حاکمیت
- حقوق بین الملل محیط زیست
- دیوان بین المللی دادگستری
- رویه قضایی
- محیط زیست