قتل از روی ترحم اتانازی در حقوق کیفری ایران
 | |
| عنوان | قتل از روی ترحم اتانازی در حقوق کیفری ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | شیوا محمدنژاد قادیکلایی |
| استاد راهنما | حسن حاجی تبار فیروزجایی |
| استاد مشاور | کارن روحانی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۲ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود |
قتل از روی ترحم اتانازی در حقوق کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط شیوا محمدنژاد قادیکلایی، با راهنمایی حسن حاجی تبار فیروزجایی و با مشاوره کارن روحانی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود دفاع گردید.
چکیده
از جمله مسایل چالش برانگیزی که از حقوق بشر سوء استفاده می شود اتانازی می باشد که در عرصه حقوق بین الملل توسعه یافته است. اتانازی بیش از هر چیز با اخلاقیات مرتبط است و در حال حاضر یکی از مسایل بحث برانگیز حقوق پزشکی می باشد. از دیدگاه ادیان با ارزش ترین نعمتی که خداوند متعال به بندگان خود عطا کرد، نعمت حیات می باشد و هر گونه دخل و تصرف در آن محدود شده است، لذا بیش از آنکه که حق به شمار آید چهره حکم به خود گرفته است. اتانازی تحت همین عنوان در فقه جایگاهی ندارد ولی می توان آن را در قالب اذن یا امر به قتل خود مورد مطالعه قرار داد. فقها به اتفاق معتقدند اذن یا امر به قتل حرمت عمل را از بین نمی برد. اما در خصوص قصاص یا دیه نظرات مختلفی مطرح شده است. عده ای معتقدند مجنی علیه با اذن به قتل خود حق خود را ساقط کرده است لذا قصاص و دیه منتفی خواهد بود. برخی نیز با استناد به اصل برایت و شبهه همین نظر را پذیرفتند. مهم ترین عنصر در اتانازی رضایت مجنی علیه است. اصل اولیه این است که رضایت مجنی علیه مجوز جرم ارتکابی نمی باشد و در مورد قتل نیز بدین گونه عمل می شود و غالب انواع اتانازی را می توان مصداقی از قتل عمدی دانست مگر اینکه مشمول حکم استثنایی ماده ۳۶۵ ق. م. ا شود. در مورد دایره ی شمول این ماده اختلاف نظر وجود دارد. به نظر می رسد مطابق این ماده برای اینکه رضایت مجنی علیه موجب سقوط قصاص یا دیه شود باید متعاقب عمل جانی، مجنی علیه اعلام عفو کند والا مشمول این ماده نمی باشد. با توجه به تعیینی بودن کیفر قصاص لذا در صورت عفو از قصاص از سوی مجنی علیه اولیای دم نمی توانند مطالبه دیه کنند. اگر عمل مرتکب مشمول ماده فوق شود، نامبرده از باب تعزیر مشمول ماده ۸۴۳ ق. م. ا ۱۳۹۲ خواهد بود.
ساختار و فهرست پایان نامه
چگیده ۱
مقدمه ۲
الف) بیان مساله ۲
ب) اهمیت و ضرورت تحقیق ۳
ج) اهداف تحقیق ۳
د) سوال های تحقیق ۳
ﻫ) فرضیه های تحقیق ۴
و) تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی ۴
ز) روش تحقیق ۵
ی) ساختار تحقیق ۵
بخش اول: مفاهیم و مبانی راجع به اتانازی ۶
فصل اول: مفاهیم اتانازی و رضایت مجنی علیه ۷
مبحث اول: مفهوم اتانازی و انواع آن ۷
گفتار اول: تعریف اتانازی ۷
بند اول: اتانازی در لغت ۸
بند دوم: اتانازی در اصطلاح ۸
فهرست مطالب
عنوان صفحه
گفتار دوم: انواع اتانازی ۸
بند اول: اتانازی فعال ۱۰
الف– اتانازی فعال داوطلبانه ۱۰
ب– اتانازی فعال غیر داوطلبانه ۱۰
بند دوم: اتانازی منفعل ۱۰
الف– اتانازی منفعل داوطلبانه ۱۱
ب– اتانازی منفعل غیر داوطلبانه ۱۱
مبحث دوم: رضایت مجنی علیه ۱۲
گفتار اول: مفهوم واژه ی رضایت و بازشناسی آن از مفاهیم مشابه ۱۲
بند اول: تعریف رضایت ۱۲
الف– در لغت ۱۲
ب– در اصطلاح ۱۲
بند دوم: بازشناسی واژه رضایت از عناوین مشابه ۱۲
الف– رضایت و گذشت ۱۲
ب– رضایت و عفو ۱۲
گفتار دوم: تاثیر رضایت در حقوق جزا (جرم، مسیولیت کیفری و مجازات) ۱۳
فهرست مطالب
عنوان صفحه
بند اول: قاعده نفی ۱۳
بند دوم: استثناء ۱۴
الف) تاثیر رضایت مجنی علیه در عدم تحقق جرم ۱۴
ب) رضایت مجنی علیه شرط اباحه عمل ۱۵
۱– عملیات جراحی یا طبی مشروع ۱۵
۲– عملیات ورزشی ۱۷
فصل دوم: مبانی نظری اتانازی ۱۸
مبحث اول: جایگاه اتانازی در ادیان و حقوق برخی کشورها ۱۸
گفتار اول: دیدگاه ادیان درباره اتانازی ۱۸
بند اول: اسلام ۱۸
بند دوم: مسیحیت ۱۹
بند سوم: یهودیت ۱۹
گفتار دوم: اتانازی در حقوق برخی کشورها ۲۰
بند اول: هلند ۲۰
بند دوم: امریکا ۲۱
بند سوم: انگلستان ۲۳
فهرست مطالب
عنوان صفحه
بند چهارم: کانادا ۲۵
مبحث دوم: موافقان و مخالفان اتانازی ۲۷
گفتار اول: دیدگاه موافقان اتانازی ۲۷
بند اول: حق انتخاب و خود مختاری ۲۷
بند دوم: لزوم ترحم نسبت به دیگران ۲۷
بند سوم: ناتوانی در کاهش درد و رنج ۲۸
بند چهارم: فایده گرایی ۲۸
بند پنجم: عدم ضرر مستقیم به جامعه و دیگران ۲۸
گفتار دوم: دیدگاه مخالفان اتانازی ۲۹
بند اول: قداست حیات ۲۹
بند دوم: تشخیص نادرست و امکان بهبودی ۲۹
بند سوم: احتمال سوء استفاده ۳۰
بند چهارم: انتخاب نادرست و غیر منطقی ۳۰
بند پنجم: القای وظیفه مردن ۳۱
بخش دوم: اتانازی در حقوق ایران ۳۲
فصل اول: انواع اتانازی در ایران و سابقه تاریخی آن ۳۳
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مبحث اول: انواع اتانازی در ایران ۳۳
گفتار اول: اتانازی اجباری (غیر داوطلبانه) ۳۳
گفتار دوم: اتانازی اختیاری (داوطلبانه) ۳۶
مبحث دوم: سابقه تاریخی اتانازی در قوانین و مقررات ایران ۳۸
گفتار اول: قوانین قبل از انقلاب اسلامی ۳۸
بند اول: قانون مجازات عمومی ۱۳۰۴ ۳۸
بند دوم: قانون مجازات عمومی ۱۳۵۲ ۳۸
گفتار دوم: قوانین بعد از انقلاب اسلامی ۳۸
بند اول: در قوانین مجازات اسلامی ۳۸
الف) قانون راجع به مجازات اسلامی ۱۳۶۱ ۳۸
ب) قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰ ۳۹
ج) قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۴۰
بند دوم: قانون پیوند اعضا در مورد بیماران مرگ مغزی ۴۲
فصل دوم: ارکان متشکله جرم اتانازی در حقوق موضوعه ایران و مصادیق آن ۴۲
مبحث اول: ارکان متشکله جرم اتانازی در حقوق موضوعه ایران ۴۲
گفتار اول: رکن قانونی ۴۳
فهرست مطالب
عنوان صفحه
گفتار دوم: رکن مادی ۴۳
گفتار سوم: رکن روانی ۴۵
مبحث دوم: مصادیق اتانازی در حقوق کیفری موضوعه ایران ۴۵
گفتار اول: اتانازی فعال ۴۶
بند اول: اتانازی فعال به واسطه رضایت بیمار ۴۶
بند دوم: اتانازی فعال به واسطه ترحم پزشک ۴۷
بند سوم: اتانازی فعال به واسطه رضایت اولیای بیمار ۴۸
گفتار دوم: اتانازی منفعل ۴۹
بند اول: اتانازی منفعل به واسطه رضایت بیمار ۴۹
بند دوم: اتانازی منفعل به واسطه ترحم پزشک ۵۱
بند سوم: اتانازی منفعل به واسطه تقاضای اولیای بیمار ۵۱
نتیجه گیری و پیشنهادها ۵۳
نتیجه گیری ۵۳
پیشنهادها ۵۶
فهرست منابع و مآخذ ۵۷
الف– منابع فارسی ۵۷
فهرست مطالب
عنوان صفحه
۱) قرآن کریم ۵۷
۲) کتابها ۵۷
۳) مقاله ها ۵۸
۴) پایان نامه ۵۸
ب– منابع انگلیسی ۵۸
ج– پایگاه های اینترنتی ۵۸
چکیده انگلیسی
کلیدواژه ها
- حقوق جزا
- مرگ مغزی
- اتانازی
- رضایت مجنی علیه
- انگیزه مرتکب
- درد و رنج
- مرگ مغزی.
- قتل از روی ترحم
- ایران
- رضایت آگاهانه
- رنج بردن
- انگیزش