مجلس خبرگان رهبری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

عده نمایندگان مجلس خبرگان ۸۸ نفر بدین شرح می باشد:

استان تهران ۱۶ نماینده ؛

استانهای خراسان رضوی و خوزستان هر کدام ۶ نماینده؛

استانهای اصفهان، آذربایجان شرقی و فارس هر کدام ۵ نماینده،

استانهای گیلان و مازندران هر کدام ۴ نماینده؛

استانهای آذربایجان غربی و کرمان هر کدام ۳ نماینده؛

استانهای اردبیل، البرز،سیستان و بلوچستان، قزوین، کردستان، کرمانشاه، گلستان، لرستان، مرکزی و همدان هر کدام ۲ نماینده؛

استانهای ایلام، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، زنجان، سمنان، قم ، کهگیلویه و بویر احمد، هرمزگان و یزد هر کدام ۱ نماینده[۱]

ضمنا از تاریخ تصویب این قانون (۱۱ /۶ /۹۶) هرگونه افزایش تعداد نمایندگان خبرگان پس از بررسی های لازم و با توجه به میزان جمعیت و تقسیمات جغرافیای کشور و مصالح ملی بر اساس پیشنهاد هیأت رئیسه در آخرین سال هر دوره و تصویب مجلس خبرگان رهبری خواهد بود.[۲]

انتخابات مجلس خبرگان رهبری

خبرگان، برای مدت هشت سال، انتخاب می شوند و حداقل شش ماه به پایان هر دوره، باید انتخابات دوره بعد آغاز گردد؛ به طوری که سه ماه به پایان هر دوره، انتخابات دوره بعد خاتمه یافته باشد و هیچ زمانی کشور بدون مجلس خبرگان نباشد[۳]رأی گیری به صورت مخفی، مستقیم و در یک روز تعطیل، همزمان در سراسر کشور انجام می شود. جهت مشارکت فعال مردم در انتخابات و صرفه جویی و بهره وری بیشتر از امکانات کشور در حوزه های مختلف مدیریتی، سیاسی و اقتصادی، طرح تجمیع انتخابات مجلس خبرگان رهبری با یکی از انتخابات عمومی کشور به تشخیص مجلس خبرگان رهبری، اجرا می شود.

انتخابات در حوزه های انتخابیه ای که دچار حوادثی از قبیل سیل، زلزله، جنگ و غیره شوند، با تشخیص و پیشنهاد وزارت کشور و موافقت شورای نگهبان، برگزار نمی گردد. انتخابات در این حوزه ها، همزمان با اولین انتخابات سراسری بعدی برگزار خواهد شد و چنانچه در استانی، امکان شرکت دوسوم واجدین شرایط شرکت در انتخابات وجود نداشته باشد، انتخابات در آن استان برگزار نخواهد شد.گفتنی است چنانچه تعداد نامزدهای حوزه ای از تعداد کرسی های خبرگان آن حوزه کمتر باشد، انتخابات آن حوزه همزمان با اولین انتخابات سراسری و پس از ایجاد شرایط رقابتی، برگزار می شود. انصراف نامزدها از شرکت در انتخابات باید تا سه روز قبل از روز اخذ رأی (۷۲ ساعت قبل از شروع اخذ رأی) کتبا به دفتر فرمانداری شهرستان مرکز استان اعلام و انصراف بعد از پایان این مهلت، پذیرفته نشده و انتخابات تا حصول نتیجه ادامه می یابد[۴] خبرگان با اکثریت نسبی آرای شرکت کنندگان انتخاب می شوند و در صورتی که تعداد آرای دو یا چند نامزد در یک استان، مساوی و تعداد آنان بیش از تعداد خبرگان مورد نیاز آن استان باشد، نماینده یا نمایندگان مورد لزوم با قرعه، معین می شوند.[۵]گفتنی است ورود نیروهای مسلح، قوای سه گانه اعم از وزارتخانه ها و دستگاه های تابعه آنها، دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی، سازمان ها، نهادها و شرکت های دولتی و نهادهای عمومی در دسته بندی های سیاسی و جناحی انتخاباتی، ممنوع می باشد.[۶]

مجری انتخابات مجلس خبرگان رهبری

مجری انتخابات مجلس خبرگان رهبری، وزارت کشور است. آیین نامه اجرایی انتخابات با پیشنهاد وزارت کشور به تصویب شورای نگهبان خواهد رسید[۷]

نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان رهبری

در اجرای اصل ۹۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان رهبری را به عهده شورای نگهبان گذارده است پیش از شروع انتخابات از سوی شورای نگهبان، پنج نفر از شخصیت های مسلمان، مطلع و مورد اعتماد که حداقل ۲ نفر از آنان حوزوی باشند با اکثریت آراء انتخاب و به وزارت کشور معرفی می شوند. ناظران حوزه های انتخابیه و حوزه های فرعی و شعب ثبت نام و اخذ رأی و بازرسان را هیأت مرکزی نظارت به ترتیب و تعدادی که مصلحت بداند، تعیین خواهد کرد.

در هیأت مرکزی نظارت، حداقل یک نفر از فقهای شورای نگهبان، عضویت خواهد داشت.چنانچه عضوی از اعضاء شورای نگهبان یا هیأت مرکزی نظارت، نامزد نمایندگی مجلس خبرگان گردد، نمی تواند نسبت به انتخابات استانی که از آنجا نامزد شده، نظارت و اتخاذ تصمیم نماید[۸]

شرایط انتخاب شوندگان

انتخاب شوندگان در هنگام ثبت نام باید دارای شرایط زیر باشند:

۱ . تابعیت جمهوری اسلامی ایران.

۲ . حداقل سن ۴۰ سال تمام.

۳ . دارا بودن توانایی لازم جهت انجام وظایف مربوط به نمایندگی مجلس خبرگان.

۴ . عدالت و اشتهار به دیانت، وثوق، شایستگی و سلامت اخلاقی و اقتصادی.

۵ . داشتن بینش مناسب سیاسی اجتماعی و آشنایی لازم با مسائل روز.

۶ . تعهد به انقلاب اسلامی، نظام جمهوری اسلامی ایران، التزام به قانون اساسی و ولایت مطلقه فقیه.

۷ . نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی به تشخیص مراجع قانونی و رسمی نظام جمهوری اسلامی ایران.

۸ . اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعض مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولی فقیه واجد شرایط رهبری را تشخیص دهد.[۹]

گفتنی است ارائه یکی از مدارک علمی معتبر ذیل، هنگام ثبت نام داوطلبان به استثنای دارندگان شرایط مندرج در تبصره های ۱، ۲ و ۳ ماده ۱۲ الزامی است.

الف ) سطح چهار حوزه.

ب ) تأیید کتبی از مدیر حوزه علمیه (قم، خراسان رضوی و اصفهان) مبنی بر صلاحیت علمی داوطلب برابر سطح چهار حوزه.

ج ) مدرک افتاء از مرجع رسمی برای داوطلبان اهل سنت، برابر آیین نامه مصوب حوزه های علمیه اهل سنت[۱۰]

مرجع تشخیص دارا بودن شرایط داوطلبان، فقهای شورای نگهبان می باشند. تشخیص اجتهاد داوطلبان از طریق آزمون کتبی و شفاهی، پیش از انتخابات، توسط فقهای شورای نگهبان، انجام می پذیرد[۱۱]فقهای شورای نگهبان، پس از بررسی های لازم در قبال داوطلبان، پاسخگو بوده و در صورت رد صلاحیت یا ابطال آراء فرد انتخاب شونده در صورت مطالبه، دلایل و مستندات رد صلاحیت یا ابطال آراء آن فرد را کتبا و منحصرا به وی ابلاغ خواهد کرد. این معنا مانع از ارجاع شورای نگهبان به مراجع قانونی حسب ضرورت نخواهد شد[۱۲]

شرایط انتخاب کنندگان

انتخاب کنندگان باید دارای شرایط زیر باشند:

۱ . تابعیت جمهوری اسلامی ایران.

۲ . داشتن هجده سال تمام[۱۳]

گفتنی است سکونت، تولد و توطن در حوزه انتخابیه برای انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان لازم نیست[۱۴]

تبلیغات انتخابات

تبلیغات انتخاباتی نامزدهای نمایندگی مجلس خبرگان رهبری، شانزده روز قبل از روز اخذ رأی آغاز و تا بیست و چهار ساعت قبل از اخذ رأی ادامه خواهد داشت[۱۵] انجام امور مخل به نظم عمومی و مغایر با حقوق دیگران از قبیل راه اندازی و کاروانهای تبلیغاتی و بلندگوهای سیار در خارج از محیط سخنرانی از طرف نامزدهای انتخاباتی و حامیان آنان ممنوع است[۱۶] نامزدها می توانند برای تبلیغ از امکانات رسانه ای صدا و سیمای جمهوری اسلامی به ویژه شبکه های استانی، استفاده نموده و مسؤولان این رسانه با رعایت بی طرفی، موظف به همکاری و ایجاد فرصت برابر برای تمام نامزدها هستند.ضمنا رسانه هایی که از بودجه عمومی و امکانات دولتی استفاده می کنند، حق تبلیغ برای نامزدهای انتخاباتی را ندارند، مگر اینکه همه داوطلبان به صورت برابر استفاده کنند.[۱۷] رؤسای قوای مجریه، قضائیه و مقننه و معاونان و مشاوران آنها، اعضای شورای نگهبان، ائمه جمعه دائمی و موقت، وزراء و معاونان و مشاوران آنها، کارکنان نیروهای مسلح، رئیس و اعضای هیأت های نظارت، هیأت های اجرایی و ستاد انتخابات در کلیه سطوح، استانداران، سفراء، فرمانداران، بخشداران، شهرداران و معاونان و مشاوران آنها و بازرسان و سایر دست اندرکاران امور اجرایی و نظارتی انتخابات، موظفند در طول مدت مسؤولیت در فرآیند انتخابات، در ساعات و محیط اداری و غیراداری بی طرفی کامل را حفظ نمایند و نمی توانند به نفع یا ضرر نامزدها و احزاب و گروههای سیاسی در انتخابات و مواضع آنها اقدام یا تبلیغ کنند.[۱۸]

منابع