ماده ۱۰۸۱ قانون مدنی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۶ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۱۹ توسط Karandish (بحث | مشارکت‌ها) (ابرابزار)

ماده ۱۰۸۱ قانون مدنی: اگر در عقد نکاح شرط شود که در صورت عدم تأدیه مهر در مدت معین نکاح باطل خواهد بود نکاح و مهر صحیح ولی شرط باطل است.

توضیح واژگان

مهریه یعنی کابین.[۱] و به مالی که زوج، حین ازدواج، به زوجه اعطا کند؛ مهریه گویند.[۲] و مهریه، مالی است معین، که حین نکاح، بر ذمه زوج، قرارمی گیرد.[۳]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

نکاح، قابل اقاله نبوده؛ و فسخ آن نیز به موجب تراضی طرفین، و خارج از موارد مندرج در قانون، امکانپذیر نیست.[۴]

پرداخت نکردن مهریه را نمی‌توان، از موجبات انحلال نکاح دانست؛ زیرا اسباب انحلال نکاح، در قانون احصاء گردیده؛ و مرتبط با نظم عمومی می‌باشند؛ و نمی‌توان با قیاس و استحسان، بر مقررات مربوط به نظم عمومی افزود.[۵]

بین مفاد این ماده و ماده ۱۰۶۹ همین قانون، اختلاف وجود دارد؛ زیرا ماده ۱۰۶۹، شرط خیار در نکاح را، ممنوع دانسته؛ درحالی که در این ماده، شرط فاسخ یا شرط انحلال نکاح، بر اثر عدم تأدیه مهریه، باطل است.[۶]

شرط انفساخ نکاح، یا برخورداری زوجه از حق فسخ، به دلیل تأخیر در پرداخت مهریه، صحیح نیست.[۷]

مستندات فقهی

با استناد به روایتی از امام علی، تعیین مدت برای پرداخت مهریه، صحیح نیست.[۸]

سوابق فقهی

اگر در عقد نکاح، شرط شود که در صورت عدم تأدیه مهر در مدت معین، نکاح باطل خواهد بود؛ شرط و مهریه باطل است؛ اما نکاح صحیح می‌باشد؛ زیرا شرط، به مهر اضافه گردیده؛ و بنابراین با بطلان شرط، مهریه نیز باطل می‌گردد.[۹]

مقالات مرتبط

منابع

  1. فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی شماره 48 زمستان 1388. دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 623748
  2. یداله بازگیر. قانون مدنی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (شرکت، ودیعه، جعاله و احکام راجع به آن). چاپ 2. فردوسی، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 146744
  3. حسن رحیمی. مجله دادگستر، شماره 26، تابستان 1386. بنیاد رسالت، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2165228
  4. مجله حقوقی دادگستری شماره 71 پاییز 1389. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 729852
  5. فصلنامه رهنمون شماره 7 زمستان 1372. مدرسه عالی شهید مطهری، 1372.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 272072
  6. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 112712
  7. سیدعلی محمد یثربی قمی. حقوق خانواده (در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران) (با اصلاحات). چاپ 2. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 25312
  8. مجله پژوهش‌های حقوقی شماره 11 سال 1386. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 697084
  9. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 112712