ماده ۱۲۷۰ قانون مدنی

ماده ۱۲۷۰ قانون مدنی: اقرار برای حمل در صورتی مؤثر است که زنده متولد شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

منظور از «حمل» در ماده ۱۲۷۰ قانون مدنی، جنینی است که در فرج مادر، مراحل رشد را سپری می‌کند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مقرٌبه، حق است، پس مقرٌله باید بتواند آن را تملک نماید، بنابراین مقرٌله باید موجود بوده؛ یعنی به دنیا آمده باشد، و اقرار به نفع شخصی که هنوز، نطفه او تشکیل نشده؛ صحیح نیست، اما اقرار به نفع حمل، در صورتی که زنده متولد گردد؛ صحیح است؛ زیرا در مقرٌله، اهلیت استیفا شرط نیست، البته اگر از زمان اقرار به نفع حمل، تا وقتی که او متولد می‌گردد؛ مدتی بیش از حداکثر ایام بارداری سپری شده باشد؛ چنین اقراری باطل است. شرایط مربوط به مقرٌله، جزء ارکان اقرار نیست؛ بلکه شرط نفوذ آن است؛ بنابراین مقرٌ له باید موجود، معلوم، و دارای اهلیت باشد.

گفتنی است از نظر عرف، می‌توان کودک آزمایشگاهی را، از لحظه ای که به رحم مادر، انتقال پیدا می‌کند؛ حمل محسوب نمود.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• اقرار برای حمل، به شرطی مؤثر است که زنده متولد شود، در این صورت مالکیت حمل، از لحظه تولد شروع گردیده؛ ولی پیش از ولادت نیز، مانع مالکیت دیگران می‌گردد.

• اقرار برای حمل، صحیح است؛ خواه به صورت مطلق باشد؛ یا اینکه اقرار به ارث و وصیت صورت گیرد.

• اگر شخصی اقرار نماید که به حمل، مبلغی را بدهکار است؛ چنین اقراری صحیح است؛ خواه مقر، سبب دین را بیان نموده؛ مثلاً به موجب ارث یا وصیت، چنین دینی به وجود آمده باشد؛ و خواه سبب آن را بیان ننموده باشد.

مذاکرات تصویب

یکی از نمایندگان مجلس، معتقد بود که چون معلوم است که شرط وراثت، زنده بودن وارث است؛ پس وضع ماده ۱۲۷۰ قانون مدنی زاید است؛ وزیر عدلیه در پاسخ به انتقاد وی، متذکر شد که حکم ماده، علاوه بر وراثت، موارد دیگری را هم در بر می‌گیرد.

مصادیق و نمونه‌ها

• اگر شخصی اقرار نماید که به میت، مبلغی بدهکار بوده؛ و ورثه مقرٌله پنج تن باشند؛ که یکی از آنان، حمل است؛ در این صورت اقرار، نسبت به چهار تن از ورثه، نافذ بوده؛ و نسبت به حمل، منوط است به زنده متولد شدن او.

• اقرار زن به زوجیت دائمی مردی که به هنگام ازدواج با او، دارای چهار زوجه دیگر هم بوده‌است؛ اقرار به امری غیرممکن محسوب گردیده و صحیح نیست.

• اگر شخص، اقرار به ابوت کسی نماید که از او بزرگتر است؛ چنین اقراری صحیح نیست.
• اگر علی ۳۰ سال سن داشته؛ و اقرار نماید که حسین ۲۰ ساله، فرزند او است؛ چنین اقراری صحیح نیست.

• اقرار به ابوت مولود زنا، صحیح نیست.