ماده ۱۰۵۰ قانون مدنی

ماده ۱۰۵۰ قانون مدنی: هر کس زن شوهردار را با علم به وجود علقهٔ زوجیت و حرمت نکاح یا زنی را که در عده طلاق یا در عده وفات است با علم به عده و حرمت نکاح برای خود عقد کند عقد باطل و آن زن مطلقاً بر آن شخص حرام مؤبد می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۰۴۹ قانون مدنی
• ماده ۱۰۵۱ قانون مدنی

توضیح واژگان

منظور از «علقه زوجیت» در ماده ۱۰۵۰ قانون مدنی، عبارتست از رابطه زن و شوهری،در واقع هر نوع عقد نکاح اعم از دائم یا موقت و رسمی یا غیررسمی، مشمول این اصطلاح هستند.

نکات تفسیری دکترین

زنی که در عده رجعیه به سر می‌برد؛ از حیث مانعیت نکاح، در حکم زن شوهردار است، بنابراین چنانچه شخصی، زنی را، با علم به اینکه در ایام عده رجعیه به سر می‌برد؛ تزویج نماید؛ چنین نکاحی باطل بوده؛ و منظور از علم، علم به حکم و موضوع قضیه است. گفتنی است علم و جهل زن، تأثیری در حکم ماده ۱۰۵۰ قانون مدنی ندارد. چنانچه شخصی، زنی را، با علم به اینکه در ایام عده رجعیه به سر می‌برد؛ تزویج نماید؛ ولی با او مقاربت ننموده باشد؛ و بعد، متوجه بطلان نکاح خود با آن زن گردد؛ و بعد از انقضای عده او، دوباره با وی ازدواج نماید؛ چنین ازدواجی باطل بوده؛ و آن دو بر هم، حرام مؤبد هستند، بنابراین دخول یا عدم دخول، تأثیری در حکم ماده ۱۰۵۰ قانون مدنی ندارد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. عقد کردن زن شوهردار با علم به وجود رابطه زوجیت باطل است.
2. عقد کردن زنی که در عده طلاق یا وفات است با علم به عده و حرمت نکاح باطل است.
3. عقد با علم به حرمت قانونی و در شرایط مذکور سبب حرمت ابدی زن بر مرد می‌شود.
4. حرمت موکد در مورد عقد زن شوهردار یا زنی در عده طلاق یا وفات، هم بر اساس آگاهی و هم بر اساس قانون است.
5. زنی که عقد او طبق این ماده باطل شده است، نمی‌تواند در آینده با آن مرد ازدواج کند.

رویه های قضایی

• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ۱- اذن ولی دختر در نکاح موقت۲- عده زوجه در عقد موقت

• به موجب نظریه مشورتی شماره ۲۳۵۶/۷ مورخه ۱۳۶۵/۵/۶ اداره حقوقی قوه قضاییه، وقوع ازدواج با زن شوهردار، به وکالت یا اصالت، تأثیری در ایجاد حرمت ابدی ندارد.

• به موجب نظریه مشورتی شماره ۶۱۳۴/۷ مورخه ۱۳۵۹/۱۲/۲۶ اداره حقوقی قوه قضاییه، ابقای ازدواج اول زوجه توسط دادگاه، به منزله ابطال نکاح دوم وی است.

• به موجب دادنامه شماره ۳۵۴ مورخه ۱۳۶۹/۱۲/۱۹ شعبه ۲۰ دیوان عالی کشور، هر کس زن شوهردار را، با علم به وجود علقهٔ زوجیت، یا زنی را، که در عده رجعیه است؛ با علم به عده و حرمت نکاح، برای خود عقد کند؛ عقد باطل، و آن زن مطلقاً بر آن شخص، حرام مؤبد می‌شود.