ماده ۶۷ قانون مدنی

ماده ۶۷ قانون مدنی: مالی که قبض و اقباض آن ممکن نیست، وقف آن باطل است لیکن اگر واقف، تنها قادر بر اخذ و اقباض آن نباشد و موقوف علیه، قادر به اخذ آن باشد صحیح است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۶۶ قانون مدنی
• ماده ۶۸ قانون مدنی

ماده ۳۴۸ قانون مدنی

توضیح واژگان

«قبض» در لغت یعنی گرفتن و در اصطلاح حقوقی، به تسلط و استیلای بر مال، قبض گویند.

نکات تفسیری دکترین

هرگاه به‌طور طبیعی یا حسب اوضاع و شرایط، قبض و اقباض ممکن نباشد؛ وقف باطل است. عدم امکان قبض مال، ممکن است مربوط به طبیعت آن بوده یا اینکه ناظر به میزان توانایی واقف باشد و قسمت اخیر ماده، مربوط به عدم توانایی نسبی است.

قبض عین موقوفه، طریقیت دارد؛ نه موضوعیت، بنابراین اگر در صورت عدم توانایی واقف، خود موقوفٌ علیه بتواند مال را تسلّم نماید یا اینکه شخص ثالث، با رضایت واقف، موقوفه را به موقوفٌ علیه تسلیم نماید، قبض محقق می‌گردد و عدم امکان تسلیم مال به موقوفٌ علیه، ممکن است مربوط به طبیعت مال، یا موانع خارجی باشد. منافع، علاوه بر اینکه قابل اقباض نیستند؛ قابلیت بقا نیز نداشته و با مصرف، از بین می‌روند.

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

وقف مالی که مقدورالتسلیم نباشد؛ صحیح نیست یا وقف مال مفقود که امکان قبض آن وجود ندارد؛ صحیح نیست.

وقف حیوان فراری که امکان تسلیم آن وجود ندارد، باطل است.

مصادیق و نمونه ها

• وقف قایق غرق شده، برای موقوفٌ علیهی که قدرت قبض آن را دارد؛ صحیح است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. برای صحت وقف، قبض و اقباض مال باید امکان‌پذیر باشد.
2. وقف مالی که قبض آن امکان‌پذیر نیست، باطل است.
3. در صورتی که واقف نتواند مال را اقباض کند اما موقوف علیه قادر به اخذ باشد، وقف صحیح است.
4. توانایی موقوف علیه در اخذ مال می‌تواند موجب صحت وقف شود، حتی اگر واقف قادر به اقباض نباشد.

مقالات مرتبط

مطالعه تطبیقی ادله اثبات وقف در فقه و نظام حقوقی ایران