ماده ۴۹۱ قانون مدنی

ماده ۴۹۱ قانون مدنی: اگر منفعتی که در اجاره تعیین شده‌است به خصوصیت آن، منظور نبوده مستأجر می‌تواند استفاده منفعتی کند که از حیث ضرر، مساوی یا کمتر از منفعت معینه باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۴۹۰ قانون مدنی
• ماده ۴۹۲ قانون مدنی

نکات تفسیری دکترین ماده 491 قانون مدنی

در مواردی که با توجه به شواهد و قراین، معلوم گردد که نوع انتفاع مذکور در اجاره نامه، تنها به عنوان نمونه مطرح گردیده و به‌طور خاص و منحصر، مدنظر متعاملین نبوده‌است؛ در این صورت حکم این ماده، مُجری خواهد بود. به عبارت دیگر چنانچه منافع مخصوصی که در اجاره نامه، مورد تصریح قرار گرفته‌است؛ خصوصیتی را دربرنداشته باشد؛ در واقع آن منفعت مخصوص، مورد اجاره قرار نگرفته؛ و ذکر آن، برای تعیین نوع منفعت موردنظر طرفین است و مستأجر می‌تواند منفعتی مشابه آن، یا منافعی را که برای موجر، زیان کمتری دربردارد؛ مورد استیفا قرار دهد.

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

اگر شخصی، ملکی را برای نماز خواندن مردم اجاره نماید؛ نمی‌تواند در آن مکان، احکام اصلیه و صیغه مسجد را جاری نموده؛ و آن را تبدیل به مسجد نماید؛ اما می‌تواند اعمالی را که در مساجد انجام می‌گردد؛ در آن محل نیز جاری نماید.

مصادیق و نمونه ها

• اگر نوع زراعت، در اجاره نامه قید گردیده؛ و مستأجر، به جای آن، مبادرت به زراعتی نماید؛ که دارای زیان بیشتری برای مالک زمین است؛ در این صورت مالک حق قلع و مطالبه خسارت دارد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 491 قانون مدنی

1. مستأجر می‌تواند از منافع دیگری نیز استفاده کند، به شرطی که ضرر آن برابر یا کمتر از منفعت اصلی باشد.
2. تعیین خصوصیت منفعت در اجاره‌نامه ممکن است تأثیرگذار باشد، اما اگر خصوصیت مشخصی تعیین نشده باشد، انعطاف‌پذیری افزایش می‌یابد.
3. منافع جانشین باید به گونه‌ای باشند که به مالک ضرری نرسانند یا ضرر کمتری نسبت به منفعت اصلی داشته باشند.
4. مفاد این ماده انعطاف‌پذیری در استفاده از موضوع اجاره را برای مستأجر فراهم می‌کند تا بتواند از شرایط بهره بیشتری ببرد.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره ملاک تغییر شغل موجد حق تخلیه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۸۰۱۱۴۹)