ماده ۱۸۸ قانون مجازات اسلامی

ماده ۱۸۸ قانون مجازات اسلامی: شهادت بر شهادت شرعی در صورتی معتبر است که شاهد اصلی فوت نموده یا به علت غیبت، بیماری و امثال آن، حضور وی متعذر باشد.

تبصره ۱ ـ شاهد بر شهادت شاهد اصلی باید واجد شرایط مقرر برای شاهد اصلی باشد.

تبصره ۲ ـ شهادت بر شهادت شاهد فرع، معتبر نیست.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«شهادت بر شهادت»، به شهادتی گفته می‌شود که شاهد اصلی مشخص است و شاهد فرعی موضوع شهادت را از او شنیده و از قول او بیان می‌کند، ضمن اینکه شاهد اصلی را نیز معرفی می‌کند.

واژه «امثال آن» شامل امتناع شاهد اصلی از ادای شهادت نیز می‌شود زیرا می‌توان اینگونه بیان داشت که چنین شاهدی از حضور در مرجع قضایی، متعذر است.

نکات تفسیری دکترین ماده 188 قانون مجازات اسلامی

شهادت بر شهادت را نمی‌توان در مواردی که امکان دلیل بر دعوی قرار گرفتن شهادت اصلی وجود دارد، معتبر دانست.برای پیشگیری از اشتباهات قضایی، شهادت بر شهادت شرعی در صورتی مورد تأیید است که شاهد اصلی، فوت کرده باشد یا بنا به دلایلی مثل بیماری، غیبت و … حضورش غیرممکن باشد، بدین ترتیب در شرایط عادی، شهادت بر شهادت معتبر نیستو اعتبار چنین شهادتی، جنبه استثنایی دارد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

برخی از فقها معتقدند که شهادت بر شهادت عبارت از مواردی است که در آن حضور شاهد اصلی در محکمه ناممکن بوده و لذا دو نفر فرد جامع‌الشرایط به حضور شاهد و اداء شهادتش نزد آنان در خصوص موضوع مطروحه شهادت بدهند. همچنین گروهی از فقها تأکید نموده‌اند که شهادت بر شهادت، فقط با یک واسطه پذیرفته می‌شود نه بیشتر.

مواد مرتبط

• ماده ۱۸۷ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۱۸۹ قانون مجازات اسلامی

ماده ۱۳۲۰ قانون مدنی کاوشی نو در مبانی فقهی ماده 1320 قانون مدنی

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 188 قانون مجازات اسلامی

1. شهادت بر شهادت شرعی معتبر است در صورتی که شاهد اصلی قادر به حضور نباشد به دلایلی مانند فوت، غیبت، یا بیماری.
2. شاهد بر شهادت باید شرایط لازم را که برای شاهد اصلی مشخص شده است، داشته باشد.
3. شهادت بر شهادت شاهد فرع معتبر نمی‌باشد.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/97/3085 مورخ 1398/08/01 اداره کل حقوقی قوه قضاییه