اصل ۱۹ قانون اساسی

اصل 19 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: مردم‏ ايران‏ از هر قوم‏ و قبيله‏ كه‏ باشند از حقوق‏ مساوي‏ برخوردارند و رنگ‏، نژاد، زبان‏ و مانند اينها سبب‏ امتياز نخواهد بود.

پیشینه

اصل 8 متمم قانون اساسی مشروطه: اهالی مملکت ایران در مقابل قانون دولتی متساوی الحقوق خواهند بود.

فلسفه و مبانی نظری

از دیدگاه ارسطو برابری یعنی با افرادی که در وضعیت مشابه قرار دارند به طور مساوی بر خورد شود و با کسانی که در موقعیت ها یا وضعیت های متفاوت قرار دارند با توجه به تفاوت هایشان رفتار شود. دایسی معتقد بود برابری یکی از اصول بنیادین حاکمیت قانون است. از دیدگاه برخی از حقوقدانان در بستر برابری است که حقوق دیگر انسان مجال ظهور می یابند . بنابر این این اصل مبنای حقوق دیگر و اولویتی اجتناب ناپذیر است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

دین اسلام اصولا بر پایه نفی هر گونه اختلاف طبقاتی و نژادی بنا نهاده شده است، زیرا همگان اصل و منشا واحد دارند. برابری حقوقی آن است که افراد به تناسب هوش و استعداد و شایستگی خود از حقوق و امتیازات اجتماعی برخوردار باشند. بر این اساس افراد جامعه باید فرصت برابر برای دستیابی به مشاغل عمومی را داشته باشند و قرار دادن موانعی از قبیل در نظر گرفتن ملاک های جنسیتی، قومی، نژادی، سیاسی و مانند آنها خلاف این اصل است. بنابر این عبارات مندرج در این اصل نه شعار است و نه رسم القباله بلکه اصول هدایت کننده و خط مشی سیاست های قضایی و اداری و افتصادی دولت است و قوانین عادی باید در پرتو آن تفسیر و معنا شوند.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

از نظر قرآن کریم همه انسانها از نفس واحده خلق شده اند. (سوره نسا آیه 1)بنابر این نابرابری در خلقت مردود است. و آمادگی برای کمال ریشه در فطرت آدمی دارد که ادر عموم انسان ها دیده می شود. در آیه دیگری از قرآن آمده است که بیانگر ارزیابی اعمال انسان و ارزش او ایمان و عمل صالح است.( سوره نحل آیه 97)

اصل مرتبط

اصل بیستم قانون اساسی