ماده 150 قانون ثبت اسناد و املاک

ماده 150 قانون ثبت اسناد و املاک (اصلاحی مصوب 1373/12/28): هر‌گاه نسبت به ملکی از طرف مالک یا قائم‌مقام او تقاضای تفکیک شود این تقاضا به اداره ثبت ارسال می‌گردد و در تقاضانامه باید ارزش مورد تفکیک بر اساس ارزش معاملاتی روز تعیین شود و هزینه تفکیکی به قرار ده هزار ریال، دویست ریال از طرف ذی‌نفع بر اساس مبلغ مزبور قبلاً پرداخت گردد. مبنای وصول هزینه تفکیک ارزش معاملاتی روز خواهد بود. هر چند بهای معامله بیش از ارزش معاملاتی روز باشد.

آیین نامه و بخشنامه های مرتبط

توضیح واژگان

تفکیک: به تقسیم مال غیرمنقول به قطعات کوچکتر در عرف ثبتی، تفکیک گفته می شود.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در تفکیک مال غیرمنقول، مشاعی بودن آن ضروری نمی باشد. بدین بیان که یک نفر که مالک شش دانگ زمین بزرگی است، می تواند آن را به قطعات کوچکتر تفکیک و تقسیم نماید همانطور که اگر ملک مزبور دارای چند مالک باشد، مالکین می توانند ملک مزبوز را تفکیک نمایند.[۲]لازم به ذکر است که در حالت آخر، اگر ملک مشاع تفکیک شود، مشاع بودن ملک از بین نمی رود و پس از تفکیک هر یک از شرکاء در جزء جزء قطعات تفکیکی سهم دارند. اما در افراز ملک مشاع سهم شریک مشخص و معین می گردد و ملک از حالت مشاعی خارج می شود.[۳]نکته دیگر آنکه در افراز، تقسیم بر مبنای سهام شرکاء می باشد. لیکن در تفکیک، تقسیم بر اساس میزان مالک شرکاء صورت نمی گیرد بلکه به ترتیبی که مثلا فروش قطعات راحتتر باشد، انجام می گردد.[۴]

نکات توضیحی

با توجه به توضیحات فوق الذکر، تفکیک به سه منظور ممکن است صورت گیرد: اول؛ به جهت انتقال قطعات تفکیک شده به صورت مفروز (جدا جدا)، دوم؛ به جهت صدور سند مالکیت مفروزی یا ابطال سند اولیه، سوم؛ برای تنظیم تقسیم نامه.[۵]با استنباط از ماده مزبور و ماده 106 آیین نامه قانون ثبت املاک، درخصوص عملیات تفکیک ملک شایان ذکر است که این اقدام به جهت اینکه رسمیت داشته باشد، ضروری است تا اداره ثبت اسناد و املاک دخالت داشته باشد.[۶]همچنین اینکه در هر موقعیت و مکانی امکان تفکیک وجود نداشته و در برخی مواقع با موانع قانونی روبه رو می باشد که برخی از این محدودیت ها موجه می باشد. لیکن بسیاری از آن ها توجیه قانونی ندارد و مغایر با اصل مالکیت و اصل تسلیط می باشد.[۷]در زمان تفکیک، شهرداری برابر مقررات حاکم بر اخذ عوارض، اقدام به محاسبه ی عوارض تفکیک می نماید و این عوارض تفکیک با هزینه تفکیک متفاوت می باشد.[۸]بنابر انتهای ماده 150 قانون ثبت، مبنای وصول هزینه تفکیک ارزش معاملاتی ملک مورد تقاضای تفکیک می باشد، درصورتی که ملکی فاقد ارزش معاملاتی باشد به جهت سکوت قانونگذار، باید بر اساس مبلغ مورد معامله عمل نمود.[۹]

رویه‌های قضایی

منابع

  1. غلامرضا شهری. حقوق ثبت اسناد و املاک. چاپ 37. جهاد دانشگاهی، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3997492
  2. غلامرضا شهری. حقوق ثبت اسناد و املاک. چاپ 37. جهاد دانشگاهی، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3997520
  3. غلامرضا شهری. حقوق ثبت اسناد و املاک. چاپ 37. جهاد دانشگاهی، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3997524
  4. غلامرضا شهری. حقوق ثبت اسناد و املاک. چاپ 37. جهاد دانشگاهی، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3997532
  5. حسین قربانیان. آیین رسیدگی به درخواست تقسیم ترکه و مطالبه سهم الارث. چاپ 2. موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4505060
  6. مصطفی اصغرزاده بناب. حقوق ثبت کاربردی (جلد دوم) (دعاوی و اعتراضات ثبتی مربوط به اسناد و آیین رسیدگی به آنها). چاپ 1. مجد، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3451360
  7. جلیل پورسلیم بناب. بررسی حقوقی و نحوه تفکیک و افراز املاک اراضی باغات و افراز آنها. چاپ 3. آثار اندیشه، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3721732
  8. جلیل پورسلیم بناب. بررسی حقوقی و نحوه تفکیک و افراز املاک اراضی باغات و افراز آنها. چاپ 3. آثار اندیشه، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3720436
  9. جلیل پورسلیم بناب. بررسی حقوقی و نحوه تفکیک و افراز املاک اراضی باغات و افراز آنها. چاپ 3. آثار اندیشه، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3720524