پلورالیسم حقوقی
پلورالیسم حقوقی نام مقاله ای حسین میرمحمدصادقی که در شماره دوازدهم (تابستان 1388) در نشریه آموزه های حقوق کیفری منتشر شده است.
چکیده
جهان ما جهان کثرت و تنوع است که این پدیده از جهات مختلف قابل بررسی می‌باشد. موضوع بحث این مقاله بررسی مواردی است که یک نفر ممکن است تحت تأثیر قواعد آمرة مختلف دولتی، مذهبی، قبیله‌ای، عرفی و... قرار گیرد که هر یک صلاحیت اجرا شدن در حوزه‌های مورد نظر را دارند. این را می‌توان پلورالیسم حقوقی نامید و آن را وضعیتی دانست که دو یا چند نظام حقوقی بر یکدیگر تأثیر متقابل می‌گذارند. تعارض قواعد آمرة مختلف را می‌توان از سه بعد مورد بررسی قرار داد که در این مقاله با ذکر مثالهایی توضیح داده شده است. اول: نوع رابطة قواعد آمرة مختلف (مثلاً اینکه در یک سیستم انجام کاری الزامی دانسته شده و در سیستم دیگر منع شده است)؛ دوم: ارتباط دو سیستم از لحاظ قواعد موجود در آنها (مثلاً پذیرش یا عدم پذیرش قواعد یک سیستم در سیستم دوم)؛
سومین جنبه‌ای که می‌توان از آن دیدگاه به تعارضات نگریست، نتیجة نهایی مواجهة دو سیستم با یکدیگر است (اتحاد، تداوم مقابلة کامل، تقسیم حوزه‌های مداخله و تجمیع). در این مقاله این جنبه‌ها به تفصیل مورد بحث قرار گرفته و ضمن بررسی تعارض قواعد و نُرمهای مختلف در سیستمهای متفاوت ملی، مذهبی، دولتی و غیره، بهترین شیوه‌های حل این تعارضات مورد بررسی قرار گرفته است و در پایان موضع حقوق اسلامی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با سایر سیستمها و به ویژه حقوق عرفی تبیین شده است.
کلیدواژه‌ها
- پلورالیسم حقوقی
- قواعد آمره
- حقوق غیر دولتی
- عرف
- حقوق مذهبی
- تعارض و مقابله