ماده ۵۱۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

هر کس به جان رئیس کشور خارجی یا نماینده سیاسی آن در قلمرو ایران سوء‌ قصد نماید به مجازات مذکور در ماده (515) محکوم می ‌شود ‌مشروط به اینکه در آن کشور نیز نسبت به ایران معامله متقابل بشود والا اگر مجازات خفیف ‌تر اعمال گردد به همان مجازات محکوم می ‌شود.

تبصره - چنانچه سوء ‌قصد منتهی به قتل یا جرح یا ضرب شود علاوه بر مجازات مزبور به قصاص یا دیه مطابق ضوابط و مقررات مربوط محکوم ‌خواهد شد.

واژگان

منظور از رئیس کشور خارجی بالاترین مرجع رسمی آن کسور است مانند پادشاه، رئیس جمهور، نخست وزیر و ...

منظور از نماینده سیاسی فردی است که برای اجرای ماموریتی خاص برای انجام مقاصد سیاسی به ایران آمده است.

پیشینه

این مقرره در قانون مجازات عمومی مصوب 1304 و قانون تعزیرات مصوب 1362 سابقه ای ندارد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مرتکب این جرم میتواند هر شخصی اعم از ایرانی، خارجی و حتی از اتباع کشور مجنی علیه باشد. اما اگر خود مرتکب از نمایندگان سیاسی کشور های خارجی باشد رعایت قواعد مصونیت سیاسی ضروری خواهد بود. عنصر مادی این جرم سو قصد علیه جان رئیس کشور خارجی یا نماینده سیاسی آن در قلمرو ایران (اعم از زمینی، هوایی یا دریایی) است که میتواند منجر به قتل، جرح یا ضرب شود. عنصر معنوی این ماده شامل عمد عام است. با نظر به قرینه های خارجی میتوان ادعا کرد که قصد اخلال در امنیت یا مقابله با نظام نیز به عنوان سو نیت خاص در این جرم شرط است. البته این ادعا با اطلاق ماده سازگاری ندارد. در این ماده اصل جرم بودن عمل و حتی تعیین میزان مجازات منوط به عمل متقابل در کشور متبوع مجنی علیه شده است. همچنین اگر چنین مقرره ای در قانون کشور خارجی پیش بینی شده باشد ولی با توجه به روابط خصمانه بین دو کشور با قاطعیت بتوان گفت که هیچگاه به نفع ایران اجرا نخواهد شد، شرط عمل متقابل تحقق پیدا نمیکند.