ماده ۵۹۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
اگر رشوه به صورت وجه نقد نباشد بلکه مالی بلاعوض یا به مقدار فاحش ارزان تر از قیمت معمولی یا ظاهراً به قیمت معمولی و واقعاً به مقدار فاحشی کمتر از قیمت به مستخدمین دولتی اعم از قضائی و اداری به طور مستقیم یا غیرمستقیم منتقل شود یا برای همان مقاصد مالی به مقدار فاحشی گران تر از قیمت از مستخدمین یا مأمورین مستقیم یا غیرمستقیم خریداری گردد، مستخدمین و مأمورین مزبور مرتشی و طرف معامله راشی محسوب می شود.
توضیح واژگان
رشوه در فقه به فتح، ضم و کسر به مال یا هر چیزی گفته میشود که به جهت ابطال حق یا احقاق باطل داده شود.2108508 راشی به فردی گفته میشود که به منظور انجام یا عدم انجام کاری مالی به افرادی از قبیل مأموران دولتی یا بلدی و همچنین کارشناسان، داوران یا مصدقان بپردازد.331412 همچنین در بررسی واژه «انتقال» باید توجه نماییم که گستره این واژه بسیار وسیع تر از خرید است می تواند هر نوع عقد تملیکی از قبیل هبه، صلح و ... را در بر گیرد.428632
پیشینه
ماده 147 قانون مجازات عمومی مصوب 1304 در این خصوص وضع شده بود.373448
نکات توضیحی تفسیری دکترین
عنصر مادی جرم فوق عبارت است از ارتشاء از طریق گرفتن مالی به قیمتی کمتر یا دادن مالی به قیمت کمتر یا اخذ بلاعوض مال.373404 کخ ممکن است بصورت پول، مال یا پرداخت وجه یا سند تسلیم مال انجام شود.374028 بنابراین در حقوق ایران دادن امتیاز به افراد، از مصادیق رشوه محسوب نمیشود.811864 افراد مذکور در ماده 588 ق.م.ا و غیر کارمندان دولت را بایستی از شمول این ماده خارج کرد.373416 لازم نیست مالی که بعنوان رشوه داده میشود متعلق به خود رشوه دهنده باشد. بلکه ممکن است مال مذکور متعلق به فردی غیر از رشوه دهنده بوده باشد و مجدد جرم مذکور واقع خواهد شد. در این خصوص باید توجه کرد اگر کسی مالی را که به امانت نزد او سپرده شده بود به عنوان رشوه به دیگری بدهد مرتکب دو جرم خیانت در امانت و رشوه دادن شده است.373492 البته گروهی معتقدند که مال باید متعلق به خود رشوه دهنده باشد.811824 انتقال مال مطابق این ماده می تواند بصورت مستقیم باشد یا غیر مستقیم و از طریق واسطه.428656
گروهی از نویسندگان این جرم را دارای جنبه ی عمومی و غیر قابل گذشت می دانند.435336
این جرم دارای سوء نیت عام است.373408 این جرم از جمله جرایم مطلق بوده و تحقق آن نیاز به وقوع نتیجه خاصی ندارد.435364
مواد قانونی مرتبط
ماده 3 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری