ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی
در صورتی که خوانده اهلیت نداشته باشد می تواند از پاسخ در ماهیت دعوا امتناع کند.
توضیح واژگان
دفاع : در لغت به معنی بازداشتن می باشد و به طور کلی شامل تمام طرقی است که در قانون پیش بینی شده تا طرف دعوا( خوانده ) به طور موقت یا دائم خواهان را از رسیدن به هدفش(پیروزی در دعوا) باز دارد.320815
نکات توضیحی و تفسییری دکترین
ماده 86 قانون آیین دادرسی مدنی در مورد فرضی که خوانده در قید حیات نباشد حکمی صادر ننموده و این ماده در مورد خوانده در قید حیات می باشد ، اما با توجه این که دفاع از حقوق قطعی و مسلم خوانده دعواست بنابراین طرف دعوی باید اهلیت دفاع را داشته باشد و فردی که فوت کرده فاقد اهلیت می باشد و امکان پاسخگویی ندارد و طرح دعوی علیه ولی مجوز قانونی ندارد.571796لذا طرخ دعوا علیه متوفی با قرار رد دادخواست از جانب دادگاه مواجه می شود.138536
اهلیت منظور ماده 86 اهلیت استیفا است که شامل بلوغ ، عقل و رشد می شود و ورشکستگی نیز موجب عدم اهلیت در امور مالی می شود.138530/// زیرا دفاع در دعوا نوعی اعمال حق استیفاست.115857//404910/و لذا در دعوی به طرفیت فرد فاقد اهلیت دادگاه قرار رد دعوا و یا قرار عدم اهلیت صادر می نماید.142320/1313830
مورد مذکور در ماده 86 قانون آیین دادرسی مدنی ( عدم اهلیت خوانده ) به نوعی همان بند چهارم ماده 84 می باشد ؛ علت تکرار مجدد آن به خاطر آن است که خوانده در صورت عدم اهلیت ، وارد دفاع ماهوی نمی شود اما در سایر جهات عدم توجه دعوی ، خوانده ضمن دفاع ماهوی ، ایراد خود را مطرح می کند.887179
مستندات فقهی
طرح دعوا علیه صغیر ممکن نمی باشد زیرا در روایت آمده است که استخراج حقوق بر اساس چهار دلیل صورت می گیرد و قسم یکی از آنهاست و صغیر نمی تواند قسم بخورد.662252 پس اگر بر علیه طفل و صغیر یا مجنون طرح دعوی شود ولی متولی امر او می شود662250
مصادیق و نمونه ها
1)طرح دادخواست به طرفیت متوفی موجب صدور قرار رد دعوا خواهد شد.138536
2)اگر نام خوانده از روی اشتباه در دادخواست ذکر نشده باشد نباید وارد دفاع ماهوی شود و در ضمن دفاع ماهوی ایراد خود را مطرح سازد .887179
3)پدر دختری را عقد کند و بعدا دعوایی علیه دختر توسط شوهر طرح شود گفته اند که در صورتی می توان ولی را طرف دوی قرار داد که از جمیع جهات و جمیع حیثیات ، ولایت داشته باشد اما اگر ولایت او ، تنها در عقد باشد طرف دعوی نخواهد بود.662256