ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی
ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی: در صورتی که خوانده اهلیت نداشته باشد می‌تواند از پاسخ در ماهیت دعوا امتناع کند.
مواد مرتبط
نکات تفسیری دکترین ماده 86 قانون آیین دادرسی مدنی
اهلیت منظور در ماده فوق، اهلیت استیفا است که شامل بلوغ، عقل و رشد می‌شود و ورشکستگی نیز موجب عدم اهلیت در امور مالی می‌شود.[۱] زیرا دفاع در دعوا نوعی اعمال حق استیفاست.[۲][۳] به همین جهت در دعوی به طرفیت فرد فاقد اهلیت دادگاه قرار رد دعوا یا قرار عدم اهلیت صادر می‌نماید.[۴]
مورد مذکور در ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی (عدم اهلیت خوانده) به نوعی همان بند چهارم ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی می‌باشد؛ علت تکرار مجدد آن به خاطر آن است که خوانده در صورت عدم اهلیت، وارد دفاع ماهوی نمی‌شود اما در سایر جهات عدم توجه دعوی، خوانده ضمن دفاع ماهوی، ایراد خود را مطرح می‌کند.[۵]
مستندات فقهی
طرح دعوا علیه صغیر ممکن نمی‌باشد زیرا در روایت آمده‌است که استخراج حقوق بر اساس چهار دلیل صورت می‌گیرد و قسم یکی از آن‌هاست و صغیر نمی‌تواند قسم بخورد.[۶] پس اگر بر علیه طفل و صغیر یا مجنون طرح دعوی شود ولی متولی امر او می‌شود.[۷]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 86 قانون آیین دادرسی مدنی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- خوانده باید اهلیت داشته باشد تا ملزم به پاسخگویی در ماهیت دعوا شود.
- عدم اهلیت خوانده می‌تواند دلیلی برای امتناع از پاسخ به دعوا باشد.
- اهلیت یک عامل ضروری در روند دادرسی و پاسخگویی به دعاوی است.
- حقوق قانونی افراد بدون اهلیت در دعاوی مدنی متفاوت است.
- مفهوم اهلیت شامل توانایی قانونی برای شرکت در فرآیندهای حقوقی است.
رویه های قضایی
- رای دادگاه درباره طرح دعوی به طرفیت محجور (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۱۲۸۰)
- رای دادگاه درباره اثر قرارداد اجاره به شرط تملیک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۶۰۱۲۲۱)
- نظریه شماره 7/99/50 مورخ 1399/02/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره موارد صدور قرار عدم اهلیت
- نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۳۹۲ مورخ ۱۴۰۲/۰۹/۲۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره طرح دعوای نفی نسب به طرفیت مولی علیه
مصادیق و نمونه ها
با توجه به این که دفاع از حقوق قطعی و مسلم خوانده دعواست، طرف دعوی باید اهلیت دفاع را داشته باشد. فردی که فوت کرده فاقد اهلیت می‌باشد و امکان پاسخگویی ندارد و طرح دعوی علیه وی مجوز قانونی ندارد.[۸] لذا طرح دعوا علیه متوفی با قرار رد دادخواست از جانب دادگاه مواجه می‌شود.[۹] مثال دیگر آن که اگر نام خوانده از روی اشتباه در دادخواست ذکر نشده باشد نباید وارد دفاع ماهوی شود.[۱۰]
مقالات مرتبط
- ایراد امر مطروحه و مرتبط در خصوص دادگاه‌های رسیدگی‌کننده در نظام حقوقی ایران و لبنان
- شرایط قابل استماع بودن دعوی در فقه (شرحی بر بند 3 و 5 الی 11 ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی)
- تمیز نقص شکلی دادخواست از سایر اسباب بی‌اعتباری دعوی
- ضمان درک در حوزه آرای قضایی
منابع
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 554176
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد اول). چاپ 1. فکرسازان، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 463484
- ↑ علی مهاجری. شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (جلد اول). چاپ 2. گنج دانش، 1381. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1619696
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 569336
- ↑ عباس زراعت. آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی. چاپ 1. خط سوم، 1379. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3548772
- ↑ عبداله خدابخشی. مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی و تأثیر آن در رویه قضایی (جلد اول) (قواعد عمومی، دادرسی نخستین و اثبات دعوا). چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2649064
- ↑ عبداله خدابخشی. مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی و تأثیر آن در رویه قضایی (جلد اول) (قواعد عمومی، دادرسی نخستین و اثبات دعوا). چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2649056
- ↑ علی مهاجری. آیین قضاوت مدنی در محاکم ایران. چاپ 5. فکرسازان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2287240
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 554200
- ↑ عباس زراعت. آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی. چاپ 1. خط سوم، 1379. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3548772