ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی

درمورد بند (1) ماده (84) هرگاه دادگاه، خود را صالح نداند مبادرت به صدور قرار عدم صلاحیت می نماید و طبق ماده (27) عمل می کند و در مورد بند (2) ماده (84) هرگاه دعوا در دادگاه دیگری تحت رسیدگی باشد، از رسیدگی به دعوا خودداری کرده پرونده را به دادگاهی که دعوا در آن مطرح است می فرستد و در سایر موارد یادشده درماده (84) قرار رد دعوا صادر می نماید.

توضیح واژگان

دفاع : دفاع در لغت به معنای بازداشتن است ، دفاع را می توان شامل تمامم طرقی دانست که در قانون پیش بینی شده و طرف دعوا ( خوانده ) به منظور بازداشتن موقت یا دائمی خواهان از رسیدن به هدف او که پیروزی در دعوی است به کار می گیرد.320815

پیشینه

ماده 89 جانشین ماده 203 قانون آیین دادرسی مدنی سابق می باشد ، که تنها قرار رد دعوی را در مورد مرور زمان تجویز کرده بود و سایر ایرادات بدون تعیین و تکلیف باقی مانده بود و ماده 89 قانون جدید این نقیصه را برطرف ساخته است.624281

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

دادگاه ها در مقابل ایرادات  دو تصمیم متفاوت می گیرند ، یا ایراد وارد نیست و دادگاه ضمن رد ایراد به رسیدگی ماهوی می پردازد، و یا دادگاه ایراد را وارد تشخیص می دهد و در این صورت قانونگذار نوع و عنوان رای صادره را در ماده 89 ق.آ.د.م و سایر مواد مشخص نموده است.624035//644281

با توجه به ماده 89 قانون آیین دادرسی مدنی در صورتی که خوانده نسبت به صلاحیت دادگاه ایراد وارد کند و ایراد وی توسط دادگاه تایید شود ، دادگاه قرار عدم صلاحیت صادر می کند624135

ایراد عدم توجه از جمله قواعد آمره و مربوط به نظم عمومی می باشد ،لذا ایراد خوانده صرفا جهت تذکر بوده و خود دادگاه موظف به توجه به این ایراد می باشد638058

انتقادات

این ماده ناظر به ماده 84 است و بهتر بود که به منزله تبصره ی آن ماده می آمد و حداکثر می توانست ماده بعدی آن باشد .311487

مصادیق و نمونه ها

1) بند2 ماده 84 در دو صورت ممکن می باشد : 1) دعوای طرح شده قبلی همان دعوایی است که فعلا نیز نزد ما مطرح است مثلا خواهان دعوایی به خواسته تخلیه نسبت به پلاک پنج مطرح نموده که در شعبه دوم تحت رسیدگی است ، لیکن چند روز بعد همین دعوا را به همین کیفیت مطرح و در شعبه چهارم تحت رسیدگی واقع می شود. 2)دعوای مطروحه در شعبه دوم دعوایی است که نتیجه آن در دعوای طرح شده نزد شعبه چهارم موثر است و یا بالعکس. مثلا خواهان در دادگاه شعبه دوم دعوای تخلیه مطرح نموده است و در دادگاه شعبه چهارم دعوی الزام به تنظیم سند اجاره از طرف مستاجر مطرح می شود . در این دو مورد به تصریح ماده 89 ق.آ.د.م باید از رسیدگی به پرونده امتناع و پرونده را به دادگاهی که دعوی سابق الارجاع در آن مطرح است ، ارسال نمود.571987 2) اگر دعاوی مرتبط یا یکسان در دو دادگاه مختلف مطرح باشد ، مثلا یکی در دادگاه عمومی تبریز و دیگری در دادگاه عمومی شیراز ، نیازی به صدور قرار عدم صلاحیت نمی باشد. بلکه با استناد به ماده 89 هر گاه دعوا در  دادگاه دیگری تحت رسیدگی باشد ، از رسیدگی به دعوا خودداری کرده و پرونده امر را به دادگاهی که دعوا در آن مطرح است می فرستد.460675