نظریه شماره 7/98/1352 مورخ 1398/09/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۹۸/۱۳۵۲
شماره پرونده	ح ۲۵۳۱-۶۷-۸۹
تاریخ نظریه	۱۳۹۸/۰۹/۱۱

استعلام: خواهشمند است ارشاد فرمایند:

زوج فاقد شغل و درآمد و یا تعهدات مالی او بیشتر از حقوق و درآمدش است با توجه به اینکه یکی از تکالیف مرد پرداخت نفقه همسرش موضوع ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی است آیا در دو فرض مذکور زوج می تواند زوجه را به تمکین از خود دعوت کند آیا در موارد بالا زوجه می تواند با عذر خوف ضرر بدنی از تمکین استنکاف نماید./ع

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

اولا، وفق ماده ۱۱۰۷ این قانون، نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن، ملاک تعهد زوج به پرداخت نفقه است و وضعیت زوج و میزان توانایی مالی وی ملاک عمل نمی باشد؛ لذا در فرض سؤال فقدان شغل یا درآمد ناکافی زوج و یا افزون بودن تعهدات مالی وی بر میزان حقوق و درآمدش، مانع استحقاق زوجه بر نفقه متعارف و متناسب با وضعیت وی با لحاظ ماده ۱۱۰۸ آن قانون نمی باشد.

ثانیا، تشخیص این که تمکین زوجه از زوج متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی (موضوع ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی) است، با توجه به رفتار زوج، وضع خانوادگی و موقعیت و شخصیت زوجه و دیگر اوضاع و احوال، بر عهده دادگاه رسیدگی کننده است./