نظریه شماره 7/99/314 مورخ 1399/04/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعتراض به ثبت و صدور سند مالکیت

شماره نظریه	۷/۹۹/۳۱۴
شماره پرونده	۹۹-۵۹-۳۱۴ح
تاریخ نظریه	۱۳۹۹/۰۴/۰۳

استعلام: شخصی یک قطعه زمین مزروعی را در زمان حیات خویش با قرارداد عادی خریداری کرده است. چند سال بعد از فوت وی برخی ورثه مطلع شده اند که سند رسمی مالکیت این ملک از طریق هیأت موضوع ماده ۱۴۷ قانون ثبت اسناد و املاک به نام اشخاص ثالثی صادر شده و چون ورثه سهم خود از ملک را انتقال نداده بودند، در خصوص سند مالکیت صادره اقامه دعوا کرده و دادگاه حکم بر ابطال سند مالکیت به نسبت سهم آن ها صادر کرده است. با توجه به مراتب وراثی که حکم به نفع آن ها صادر شده است از چه طریقی باید درخواست انتقال سند رسمی به نام خود بنمایند؟ از طریق اقامه دعوا در محاکم حقوقی یا ارائه درخواست به هیأت موضوع قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان های فاقد سند رسمی مصوب ۱۳۹۰؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مستفاد از ماده ۲ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ که به تعابیری چون دعوا و رسیدگی به آن برابر قانون اشاره دارد و دعوا نیز دارای تعریف و ارکان خاص خود است (طرح ادعایی که مورد انکار طرف مقابل قرار گیرد)، به نظر می رسد که دادگاه صرفا وظیفه رسیدگی به دعاوی (امور ترافعی مانند اختلاف در اساس مالکیت) را بر عهده دارد و مطابق مقررات مواد ۹ به بعد قانون ثبت اسناد و املاک کشور مصوب ۱۳۱۰ با اصلاحات و الحاقات بعدی، چگونگی درخواست و صدور سند مالکیت از شؤون و تکالیف واحد ثبتی محل وقوع ملک است و نه دادگاه. ضمنا از آنجا که در سؤال و فرض مطروح درباره اعتراض به ثبت و صدور سند مالکیت از طریق مقررات ماده ۱۴۷ اصلاحی قانون ثبت اسناد و املاک، دادگاه حکم بر ابطال سند صادر و فارغ از رسیدگی است، موضوع از شمول مقررات مواد ۱۷ تا ۱۹ این قانون نیز خارج است.