رای دادگاه درباره مطالبه حقوق زارعانه (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۳۰۰۵۶۲)

شماره دادنامه	۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۳۰۰۵۶۲
تاریخ دادنامه	۱۳۹۲/۰۴/۳۰
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	دادگاه تجدیدنظر استان
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	مطالبه حقوق زارعانه
قاضی	سیدعبدالله نبوی ذکائی مرادی

چکیده دادنامه و رای دادگاه درباره مطالبه حقوق زارعانه: حقوق زارعانه باید مبنای قانونی یا عرفی داشته باشد و صرف تصرف در ملک غیر و کشت و زرع در آن، حق زارعانه ایجاد نمی کند.

رأی دادگاه بدوی

پیرامون دادخواست ب.ش. برابر سازمان اموال و املاک بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به خواسته محکومیت خوانده به پرداخت حقوق زارعانه از تاریخ ۱۳۲۰ تا اجرای حکم، زمین واقع در انتهای... به همراه پرداخت هزینه دادرسی، چکیده سخن خواهان این است که سالیان متمادی و بیش از یک صد سال نسبت به احیا و عمران اراضی (که در کارشناسی بیش از دو هکتار تعیین شده است) پرداخته و این تصرفات از باب احیا و تملک بوده و نیاکان وی به عنوان احیا و تملک این اقدامات را انجام دادند النهایه از روی نبود قدرت اداری و حاکمیت رژیم گذشته، اسناد این زمین ها به نام خانواده پهلوی ثبت گردیده و پس از انقلاب به نام خوانده شده است، از این رو ارزش و هزینه اقدامات خود را خواستار گردید، از خوانده دفاعی که استدلال خواهان را مخدوش نماید به عمل نیامد، دادگاه برای بررسی مراتب یاد شده قرار کارشناس صادر که پاسخ کارشناس نخستین بر تأیید سخنان خواهان بوده و آثار کشت و زرع گندم، جو و نخود و نیز پایه درخت گیلاس ۳۰ ساله، ساختمان، چاه آب و مستحدثات دیگر در آن دیده شده است و ارزش مجموع اقدامات را معادل ۰۳۴/۴۹۶/۷۵۱ ریال برآورد نموده است، پس از آن هیأت سه نفره بدون توجه به قرار صادره، وارد اظهارنظر قضایی شده و حقوق زارعانه را شامل خواهان ندانسته و تنها برآورد ارزش اعیانی به مبلغ ۰۰۰/۰۰۰/۱۱۰ ریال نموده است که به پاسخ دوم دو سوی پرونده اعتراض ننموده اند. دادگاه با نگریستن به این که موضوع خواسته تنها در ستون خواسته (دادخواست) تعیین نمی شود بلکه با نگاه به شرح دادخواست باید اراده خواهان را به دست آورد و در اینجا مراد خواهان دریافت ارزش زحماتی است که به عنوان مالک خود و نیاکانش بر روی این زمین انجام داده اند و تصرفات مالکانه و احیا و عمران را پیش از صدور سند به خوانده و ایادی پیشین می داند و خدشه ای به این استدلال وارد نشده است از این رو خواهان را مستحق حقوق زارعانه (به معنای اجرت المثل زحمات انجام گرفته شده) دانسته و اذن یا اجازه مالک رسمی تأثیری در آن ندارد (چرا که خواهان خود را مالک واقعی می داند) و بنابراین پاسخ کارشناس نخستین با واقعیت موجود سازگاری داشته و برگرفته از ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی و ۵۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت ۰۳۴/۴۹۶/۷۵۱ریال به همراه هزینه دادرسی به سود خواهان صادر و اعلام می نماید. شایان گفتن است در راستای بند ۱۴ ماده ۳ قانون وصول، خواهان برای بهره مندی از رأی یاد شده باید هزینه دادرسی را به تمام و کمال پرداخت نماید. این رأی در بازه بیست روزه از ابلاغ، تجدیدنظرپذیر در دادگاه های گرامی تجدیدنظر استان تهران است.

دادرس دادگاه عمومی حقوقی رودهن نبوی

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

تجدیدنظرخواهی بنیاد مستضعفان نسبت به دادنامه شماره ۹۰۱ مورخ ۱۹/۹/۹۱ صادره از شعبه اول دادگاه عمومی رودهن که به موجب آن حکم به محکومیت آن بنیاد به پرداخت مبلغ ۰۳۴/۴۹۶/۷۵۱ریال و خسارت دادرسی صادر شده است وارد و موجه می باشد زیرا حقوق زارعانه باید مبنای قانونی یا عرفی داشته باشد و صرف تصرف در ملک غیر و کشت و زرع در آن حق زارعانه ایجاد نمی کند و تجدیدنظرخوانده نیز دلیلی بر تصرفات ۱۰۰ ساله خود ندارد و رابطه این نیز بین او و مالک سابق احراز نمی شود، لذا دادگاه نظر هیأت کارشناسی را منطبق با واقع دانسته و مستندا به ماده ۳۵۸ و ۱۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی ضمن نقض حکم تجدیدنظرخواسته حکم به بی حقی خواهان نخستین صادر می کند. این رأی قطعی است.

رئیس شعبه ۳ دادگاه تجدیدنظر استان تهران مستشار دادگاه

ذکائی مرادی