رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اقامتگاه دانشجو

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۹۵۰۰۰۰۱
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۱/۱۶
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه۴۰دیوان عالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	اقامتگاه دانشجو
قاضی	عبدالمحمدخالصی محمد بارانی فریبرزلشکری

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اقامتگاه دانشجو: با توجه به موقتی بودن محل اقامت دانشجو در شهر محل تحصیل؛ محل مذکور اقامتگاه وی محسوب نمی شود.

رأی خلاصه جریان پرونده

آقای ح. ک. ساکن سبزوار با وکالت خانم م.م.دادخواستی به خواسته تمکین به طرفیت همسرش خانم س. د. به نشانی سبزوار، خیابان ....، پلاک ... به دادگاه عمومی سبزوار تقدیم نموده که پرونده در شعبه اول دادگاه عمومی (حقوقی) شهرستان سبزوار مطرح شده و با تعیین وقت طرفین برای رسیدگی دعوت شده اند- اخطاریه خوانده با ضمائم در نشانی تعیین شده ابلاغ قانونی شده است. در تاریخ ۱۳۹۱/۱۱/۴ لایحه ای که نام امضاءکننده آن مشخص نیست به دادگاه واصل و در آن نوشته شده خانم س.د. دانشجوی فوق لیسانس در شهرستان بوشهر بوده و فعلا در آنجا سکونت دارد و آدرس اعلام شده در دادخواست منزل مادربزرگ وی می باشد و اوراق را خاله مشارالیها که جهت دیدار مادرش از بجنورد به سبزوار آمده به لحاظ عدم اطلاع از موضوع تحویل گرفته است و در لایحه تقاضا شده که من بعد اوراق پرونده به آدرس فوق ارسال نشود. دادگاه در وقت مقرر با حضور خواهان و در غیاب خوانده تشکیل شده قرار تحقیق و معاینه محل جهت احراز اینکه زوج منزل و اثاث البیت را مهیا نموده است. طرفین جهت رسیدگی و اجرای قرار دعوت شده اند و این بار اخطاریه خوانده در نشانی مندرج در دادخواست طبق ماده ۶۹ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی به پدر وی ابلاغ شده است. جلسه دادگاه با حضور خواهان در غیاب خوانده تشکیل شده و پس از اجرای قرار معاینه محل دادگاه مبادرت به صدور رأی غیابی شماره ۹۱۰۹۹۷۵۱۸۳۱۰۴۱۰۵-۱۳۹۱/۱۲/۱۰ مبنی بر محکومیت زوجه به تمکین از زوج و پرداخت هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل نموده است. محکوم علیها نسبت به رأی صادره واخواهی نموده و در دادخواست واخواهی نشانی خود را در بوشهر تعیین کرده و رسیدگی به پرونده را در صلاحیت دادگاه شهرستان بوشهر دانسته و تقاضا صدور قرار عدم صلاحیت نموده است. ضمنا اضافه نموده که واخوانده دارای سوءرفتار بسیار شدید بوده و در طول زندگی مشترک بارها وی را مورد ضرب و شتم و اذیت و آزار روحی قرار داده که ادله خود را در دادگاه صالحه اقامه خواهد نمود و در شعبه ۱۰۲ دادگاه جزائی بوشهر نیز پرونده ای در مورد ضرب و شتم مطرح می باشد. طرفین برای رسیدگی دعوت شده اند. اخطاریه واخواه به همان نشانی مندرج در دادخواست بدوی ارسال و به خاله اش ابلاغ قانونی شده است. جلسه مورخ ۱۳۹۲/۳/۱۳ دادگاه با حضور وکیل واخوانده و در غیاب واخواه تشکیل شده است. دادگاه توضیحات وکیل واخوانده را در مورد عدم اجازه ادامه تحصیل زوجه از ناحیه زوج به علت پاره ای از مشکلات خانوادگی و تکلیف شرعی و قانونی زوجه در مورد تمکین خاص و عام زوجه نسبت به زوج و نیز ورود واخواه به دانشگاه بوشهر از سال ۱۳۸۹ و سپری شدن واحدهای درسی مشارالیها و امکان گذراندن دو واحد پایان نامه در محل زندگی مشترک و نیز توضیحات وکیل مذکور را در مورد اظهارات واخواه راجع به ضرب و جرح استماع نموده و سپس به استناد ماده ۱۰۰۵ قانون مدنی خود را صالح به رسیدگی دانسته و دستور تعیین وقت مراجعه و اخطار به واخواه جهت ارائه نتیجه پرونده جزائی مطرح در بوشهر را صادر کرده است. اخطاریه در نشانی تعیین شده برای واخواه در سبزوار طبق ماده ۷۰ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی ابلاغ قانونی شده و واخواه با اشاره به اخطاریه مذکور به ضمیمه لایحه مورخ ۱۳۹۲/۴/۱۷ رأی غیابی شماره ۹۱۰۹۹۷۷۷۱۱۱۰۱۲۰۵-۱۳۹۱/۱۲/۲۰ صادره از شعبه ۱۰۲ دادگاه عمومی (جزائی) بوشهر را ارسال نموده است. با توجه به غیابی بودن رأی مذکور آقای دادرس دادگاه در تاریخ ۱۳۹۲/۵/۲ دستور داده وقت مراجعه منظور به زوجه اخطار شده رأی قطعی دادگاه کیفری بوشهر را ارائه نماید. اخطاریه به نشانی واخواه در بوشهر ارسال شده که مأمور ابلاغ در ذیل آن گزارش نموده گیرنده س.د. شناخته نشد شماره واحد نیاز دارد (برگ های ۳۱ و ۳۲ پرونده). دادگاه با صدور قرار استماع شهادت شهود طرفین را جهت استماع شهادت شهود واخواه در مورد سوءرفتار واخوانده دعوت شده اند و ضمنا در اخطاریه واخواه قید شده که نتیجه قطعی دادنامه کیفری را ارائه نماید. اخطاریه مشارالیها در بوشهر طبق ماده ۷۰ قانون مذکور ابلاغ قانونی شده است. در جلسه مورخ ۱۳۹۲/۹/۱۶ که با حضور وکیل واخواه تشکیل شده واخواه حضور نیافته لکن در جلسه مورخ ۱۳۹۲/۹/۳۰ حضور یافته و اظهار داشته امنیت جانی در منزل زوج ندارم در شعبه ۱۰۲ دادگاه جزائی بوشهر حکم صادر شد که دیه را پرداخت کرده به رأی صادره اعتراض نشده و قطعی شده است. از ترس زوج شهودم حاضر به حضور در دادگاه نمی باشند فقط یکبار در بوشهر کتک کاری کرد و دیگر اتفاق نیفتاد که کتک کاری داشته باشد. اینقدر مرا اذیت کرد که دوبار خودکشی کردم و در بیمارستان واسعی به خاطر خودکشی بستری بودم. دادگاه با تعیین وقت مراجعه سوابق درمانی زوجه را از بیمارستان واسعی سبزوار مطالبه نموده که چند برگ فتوکپی سوابق پرونده از بیمارستان مذکور ضمیمه پرونده گردیده که حکایت از مراجعه خانم س.د به بیمارستان به خاطر خوردن قرص دارد. دادگاه پس از اخذ نظر مشاور رأی شماره ۹۲۰۹۹۷۵۱۸۳۱۰۲۹۳۱-۱۳۹۲/۱۰/۴ را صادر کرده که به موجب آن سوءرفتار زوج نسبت به زوجه احراز و دادنامه پرونده کلاسه ۹۱۳۱۷۲ نقض گردیده و دعوی خواهان بدوی رد شده است. خواهان بدوی (زوج) نسبت به رأی صادره تجدیدنظرخواهی کرده و نشانی خوانده را در دادخواست تجدیدنظر همان سبزوار قید نموده که اخطاریه مشارالیها در نشانی مذکور طبق ماده ۷۰ قانون یاد شده ابلاغ قانونی شده و زوجه در مورد تجدیدنظرخواهی زوج لایحه دفاعیه ارسال نموده است. شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی به موجب رأی شماره ۹۲۰۹۹۷۵۱۵۴۲۰۰۷۵۸-۱۳۹۲/۱۲/۲۶ با این استدلال که محل اقامت خوانده دعوی در هنگام تقدیم دادخواست شهرستان بوشهر بوده و ماده ۱۰۰۵ قانون مدنی ناظر به موادی است که زوجین با یکدیگر زندگی می نمایند و در مانحن فیه مدتی است جدا از هم زندگی می کنند و به همین جهت دعوای تمکین مطرح گردیده است رأی صادره را به لحاظ عدم رعایت صلاحیت محلی صحیح ندانسته و با نقض آن پرونده جهت سیدگی به دادگاه عمومی بوشهر ارسال داشته است. پرونده به شعبه چهارم دادگاه عمومی (حقوقی) بوشهر ارجاع شده و شعبه مرجوع الیه صلاحیت خود را در رسیدگی به پرونده نپذیرفته و به موجب رأی شماره ۹۳۰۹۹۷۷۷۱۰۴۰۱۴۷۰-۱۳۹۳/۱۰/۱ با این استدلال که مناط صلاحیت وفق ۸ و ۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی تاریخ تقدیم دادخواست می باشد و وکیل خواهان آدرس خوانده را در حوزه قضائی شهرستان سبزوار اعلام کرده است و اخطاریه بدوی ابلاغ قانونی شده و دادگاه به تغییر آدرس خوانده توجهی نکرده و به رسیدگی ادامه داده و در مرحله واخواهی به صلاحیت خویش تأکید نموده است ضمنا خوانده دعوی بدوی فقط در بوشهر دانشجو بوده و محل سکونت موقت داشته و خانواده اش در سبزوار زندگی می کنند قرار عدم صلاحیت به اعتبار صلاحیت دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی صادر و با اشاره به ماده ۲۶ و تبصره ماده ۲۷ قانون یاد شده پرونده را جهت حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال نموده است. پس از وصول پرونده و ارجاع به شعبه چهلم دیوان عالی کشور وسیله مستشار شعبه مورد بررسی قرار گرفت و گزارش آن به شرح مذکور تهیه شد.هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای عبدالمحمد خالصی عضو ممیز و بررسی اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای فریبرز لشکری دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر صدور رأی شایسته وفق موازین قانونی مورد تقاضای است درخصوص اختلاف در صلاحیت مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

نظر به اینکه در سند ازدواج مورخ ۱۳۹۱/۶/۲۰ زوجین ضمن اینکه شغل زوجه (خانم س.د) دانشجو قید شده محل سکونت مشارالیها سبزوار تعیین شده است و حسب محتویات پرونده خانواده وی نیز مقیم سبزوار می باشد و با ابلاغ قانونی اوراق اخطاریه مشارالیها در حوزه قضائی سبزوار از موضوع پرونده مطلع شده و اقدامات متقابل انجام داده است و با عنایت به اینکه نامبرده در نشانی اعلام شده در حوزه قضائی بوشهر سابقه ابلاغ واقعی نداشته تا اقامت وی در آن حوزه مسجل شده باشد و حضور مشارالیها در بوشهر جهت ادامه تحصیل نیز موقتی بوده و با ملاحظه اینکه شعبه اول دادگاه عمومی (حقوقی) سبزوار صلاحیت خود را در تاریخ تقدیم دادخواست پذیرفته و در دو مرحله به دعوی مطروحه رسیدگی و مبادرت به صدور رأی نموده و در مرحله رسیدگی واخواهی بر صلاحیت خود تأکید نموده است (ذیل برگ ۲۴ پرونده) لذا نقض رأی دادگاه بدوی از حیث صلاحیت محلی که نتیجه ای جز اطاله دادرسی و طرح پرونده در حوزه ای که حتی ادامه سکونت زوجه نیز در آن حوزه مسلم نمی باشد نخواهد داشت موجبی نداشته و در مورد اختلاف حادث شده بین شعبه چهارم دادگاه عمومی (حقوقی) بوشهر و شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی در رسیدگی به پرونده مستندا به تبصره ماده ۲۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی با تأیید صلاحیت مرجع اخیرالذکر حل اختلاف می شود. رأی صادره قطعی است.

شعبه ۴۰ دیوان عالی کشور - مستشار و عضو معاون

عبدالمحمد خالصی - محمد بارانی