رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره عدم صلاحیت

رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره عدم صلاحیت

مرجع صادر کننده	هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی	آقای امیر امیری
موضوع	عدم صلاحیت
کلاسه پرونده	۹۷۰۱۷۴۰
تاریخ رأی	سه شنبه ۲۹ بهمن ۱۳۹۸
شماره دادنامه	۳۰۷۱

شماره دادنامه: ۳۰۷۱ تاریخ دادنامه:۱؍۱۱؍۱۳۹۸

شماره پرونده: ۹۷۰۱۷۴۰

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای امیر امیری

موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره های ۴ و ۳ بند ۳ دستورالعمل تعیین گروه پرتوکاری و میزان درصد و نحوه محاسبه فوق العاده کار با اشعه پرتوکاران (اعم از هیأت علمی و غیر هیأت علمی)

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستیابطال تبصره های ۴ و ۳ بند ۳ دستورالعمل تعیین گروه پرتوکاری و میزان درصد و نحوه محاسبه فوق العاده کار با اشعه پرتوکاران (اعم از هیأت علمی و غیر هیأت علمی)را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

"در خصوص دستورالعمل تعیین گروه پرتوکاری همان طور که مستحضر هستید در اجرای تبصره ماده ۵۵ آیین نامه اداری و استخدامی اعضای هیأت علمی و ماده ۱۰۹ آیین نامه اداری و استخدامی کارکنان غیر هیأت علمی، تسری قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب ۲۰؍۱۰؍۱۳۶۸ مجلس شورای اسلامی و مفاد آیین نامه اجرایی مورخ ۲؍۲؍۱۳۶۹ و ۱۵؍۷؍۱۳۸۶ هیأت وزیران و اصلاحات بعدی آنها، هیأت امنا دستورالعملی جهت تعیین گروه پرتوکاری و میزان درصد و نحوه محاسبه فوق العاده کار با اشعه پرتوکاران به تصویب و تایید رسانده است

ولی متاسفانه در این دستورالعمل مواردی دیده می شود که با هدف اصلی قانون حفاطت در برابر اشعه و آیین نامهاجرایی آن، در تضاد است و در واقع بیشتر در جهت منافع گروهی است که در تهیه و تنظیم آن نقش داشته اند

در این دستورالعمل ابتدا گروه پرتوکاران و سپس درصد فوق العاده کار با اشعه پرتوکاران تعیین شده است

در ادامه به موردی از دستورالعمل که با قانون حفاظت در برابر اشعه و آیین نامه اجرایی آن منافات دارد اشاره می شود:

تعیین گروه پرتوکاری و در نتیجه پرداخت فوق العاده کار با اشعه به مسئولین فیزیک بهداشتی که پرتوکار نمی باشند:

مسلما شرط لازم برای اینکه بتوانیم گروه پرتوکاری فردی را تعیین کنیم این است که آن فرد پرتوکار باشد

پس می باید شرایط کاری آن فرد با شرایط کاری یک پرتوکار که در بند ۷ ماده ۲ آیین نامه اجرایی و همچنین در بند ۱ دستورالعمل مورد نظر آورده شده است یکسان باشد یعنی فرد به طور مستمر و فیزیکی با اشعه در ارتباط باشد

بنابراین شرط لازم برای اینکه بتوانیم مسئولین فیزیک بهداشت را از نظر پرتوکاری گروه بندی نماییم این است که به طور مستمر و فیزیکی با اشعه کار نمایند

متاسفانه این شرط در رابطه با اکثر مسئولین فیزیک بهداشت مراکز و مسئولین فیزیک بهداشت کل، شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی که معمولا از اعضای هیأت علمی می باشند وجود ندارد

لذا گروه بندی این مسئولین طبق بند ۳ دستورالعمل امکان پذیر نمی باشد

با توجه به اینکه تهیه کنندگان این دستورالعمل کاملا به پرتوکار نبودن مسئولین فیزیک بهداشت واقف بوده اند برای حل این مشکل، تبصره ۳ و ۴ بند ۳ را در دستورالعمل وارد کرده اند که بر اساس آن گروه پرتوکاری مسئولین فیزیک بهداشت مراکز بر اساس گروه مرکزی که مسئولیت فیزیک بهداشت آن را به عهده دارند تعیین می شود و نحوه تعیین گروه پرتوکاری مسئولین فیزیک بهداشت کل، بدین ترتیب است که اگر ۴۰ درصد مراکز تحت پوشش مسئول، جز گروه الف باشد ایشان نیز پرتوکار گروه الف می شوند در غیر این صورت جز پرتوکار گروه ب خواهند بود

مسلما اگر مسئول فیزیک بهداشت مرکزی پرتوکار باشد طبق آیتمهای بند ۳ گروه بندی می شود و نیازی به تبصره های ۳ و۴ بند ۳ نمی باشد: همان طور که ملاحظه می فرمایید طبق دستورالعمل مورد نظر (تبصره های ۳ و ۴ بند ۳) ابتدا مسئولین فیزیک بهداشت شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی که پرتوکار نیستند در گروه بندیپرتوکاران جای داده شده و سپس مشمول دریافت فوق العاده کار با اشعه شده اند

این در حالی است که در ماده ۲۰ قانون حفاظت تاکید شده است که مزایای ماده ۲۰ تنها به افرادی که به طور مستمر به کار با اشعه اشتغال دارند تعلق می گیرد

بنابراین تعلق گرفتن مزایای ماده ۲۰ قانون حفاظت به مسئولین فیزیک بهداشت شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی که اکثرا از اعضای هیأت علمی هستند و به طور مستمر به امر آموزش اشتغال دارند خلاف قانون می باشد لذا خواهمشند است جهت جلوگیری از سوء استفاده این گروه و همچنین هدر رفت بیت المال رأی به حذف تبصره ۳ و ۴ بند ۳ دستورالعمل فوق الذکر صادر نمایید تا بدین ترتیب مسئولین فیزیک بهداشت مراکز و مسئولین فیزیک بهداشت کل تنها در صورت احراز شرایط پرتوکاری بتواند از مزایای ماده ۲۰ قانون حفاظت در برابر اشعه استفاده نماید

"

متن دستورالعمل در قسمتهای مورد اعتراض به قرار زیر است

"دستورالعمل تعیین گروه پرتوکاری و میزان درصد و نحوه محاسبه فوق العاده کار با اشعه پرتوکاران (اعم از هیأت علمی و غیر هیأت علمی)

۱-

۳-پرتوکاران برحسب نوع شغل، میزان پرتوگیری و احتمال بالقوه پرتوگیری نامتعارف در محیط کار به دو گروه الف و ب تقسیم می شوند که مسئولیت تعیین و تایید مصادیق آن با واحد قانونی می باشد

تبصره۳- مسئولین فیزیک بهداشت مراکز کاری گروه الف: به عنوان پرتوکار گروه الف و مسئولین فیزیک بهداشت مراکز کاری گروه ب: به عنوان پرتوکار گروه ب محسوب می شوند

تبصره۴- مسئولین فیزیک بهداشت کل در صورتی که ۴ درصد از کل مراکز پرتوی تحت پوشش وی، مراکز پرتوی گروه الف باشد، جزء گروه پرتوی الف وگر نه جز گروه پرتوی ب قرار می گیرد

"

در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست دفتر امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بهموجب لایحه شماره ۱۸۶۳؍۱۰۷-۲۳؍۱۰؍۱۳۹۷ توضیح داده است که:

"۱- وفق مفاد دادخواست تقدیمی شاکی ادعا نموده، بر اساس تبصره ۳ و ۴ بند ۳ دستورالعمل تعیین گروه پرتوکاری و میزان درصد و نحوه محاسبه فوق العاده کار با اشعه پرتوکاران (اعم از هیأت علمی و غیر هیأت علمی) مصوب هیأت امنای دانشگاه های علوم پزشکی، مسئولین فیزیک بهداشت مراکز و مسئولین فیزیک بهداشت کل در زمره مشمولین ماده ۲۰ قانون حفاظت در برابر اشعه و گروه (الف و ب) پرتوکاران طبق بند هفتم ماده ۲ آیین نامه اجرایی آن به منظور برخورداری از مزایای مربوط به از جمله دریافت فوق العاده کار با اشعه قرار گرفته اند

این در حالی است که وفق ماده مقررات قانونی پیش گفته، تنها افرادی که به طور مستمر به کار با اشعه اشتغال دارند به عنوان پرتوکار شناخته شده اند و از مزایای مورد اشاره بهره مند می گردند

با این وصف و از آنجا که مراتب با ماده ۲۰ قانون حفاظت در برابر اشعه و بند هفتم ماده ۲ آیین نامه اجرایی آن در مغایرت می باشد، مشارالیه خواستار رسیدگی به موضوع و ابطال تبصره۳ و ۴ بند ۳ دستورالعمل تعیین گروه پرتوکاری شده است

۲- در پاسخ به شکایت مطروحه اشعار می دارد، اهداف مقنن وفق ماده یکم قانون حفاظت در برابر اشعه ضرورت حفاظت کارکنان، مردم، نسلهای آینده و محیط در برابر اثرات زیان آور اشعه می باشد

متعاقب آن و بر همین اساس نیز آیین نامه اجرایی توسط هیأت وزیران و دستورالعمل های مربوط توسط سازمان انرژی اتمی، به منظور تعیین استانداردهای پایه به منظور ایجاد ایمنی در برابر پرتوهای یونساز و حفاظت حداکثری و کاهش آسیب وارده به گروه های پرتوکارانی است که به طور مستمر در ارتباط با منابع مولد اشعه تصویب شده است

همچنین در این رابطه طی ضوابط قانونی مربوطه، مزایایی بر مبنای مقدار و شرایط بالقوه پرتودهی محیط کار از جمله کاهش ساعات کار هفتگی - افزایش میزان مرخصی استحقاقی سالانه- پرداخت فوق العاده کار با اشعه و بالاخص افزایش مدت خدمت مورد قبول تا یک سال به ازاء هر یک سال کار با اشعه و حداکثر تا ده سال پیش بینی شده است

۳- از سوی دیگر و برابر بند ۶ ماده ۲ قانون حفاظت در برابر اشعه، مسئول فیزیک بهداشت شخص حقیقی استکه واجد صلاحیت علمی و فنی و شرایط لازم برای تصدی مسئولیت حفاظت در برابر اشعه در محدوده پروانه فعالیت مربوطه بوده و وظایف و تکالیف مندرج در ماده ۱۶ قانون حفاظت در برابر اشعه را نیز عهده دار می باشد

۴- ضمن اینکه طبق ماده ۲۲ قانون حفاظت در برابر اشعه واحد قانونی (سازمان انرژی اتمی) مسئول تهیه و تدوین ضوابط، مقررات، استانداردها و دستورالعملهای لازم در هماهنگی با سایر دستگاه ها و مراجع اداری از جمله این وزارتخانه می باشد

مطابق بند پنجم لغایت بند نهم دستورالعمل مصوب دفتر حفاظت در برابر اشعه مرکز نظام ایمنی هسته ای سازمان انرژی اتمی (مسئولین فیزیک بهداشت مراکز و مسئولین بهداشت کل) در زمره پرتوکاران گروه (الف و ب) بند ۷ ماده دوم آیین نامه اجرایی قانونی حفاظت در برابر اشعه قرار دارند

۵- از سوی دیگر مستحضرید که دانشگاه های علوم پزشکی کشور با حدود وظایف و اختیارات مندرج در قانون تشکیل هیأتهای امنای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی (مصوب جلسات ۱۸۱ و ۱۸۳-۹؍۱۲؍۱۳۶۷ و۲۳؍۱۲؍۱۳۶۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی) و همچنین قانون نحوه انجام امور مالی و معاملاتی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی (مصوب مورخ ۱۸؍۱۰؍۱۳۶۹ مجلس شورای اسلامی) اداره می شوند و برابر مفاد بند (ب) ماده ۲۰ قانون پنجم برنامه توسعه کشور و در حال حاضر ماده یکم قانون احکام دائمی برنامه های توسعه دانشگاه ها، مراکز و موسسات آموزش عالی دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشند، بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی، معاملاتی و اداری استخدامی، تشکیلاتی مصوب هیأت امناء که حسب مورد به تایید وزراء علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می رسد، عمل می نمایند

۶- بر این اساس و در انطباق با مفاد دستورالعمل مصوب دفتر حفاظت در برابر اشعه مرکز نظام ایمنی هسته ایسازمان انرژی اتمی به عنوان مرجع ذیصلاح قانونی، عینا موضوع گروه بندی مسئولین فیزیک بهداشت مراکز و مسئولین بهداشت کل به جهت بهره مندی از مزایای قانونی در دستورالعمل تعیین گروه پرتوکاری و میزان درصد و نحوه محاسبه فوق العاده کار با اشعه پرتوکاران ( اعم از هیأت علمی و غیر هیأت علمی) توسط هیأت امنای دانشگاه های علوم پزشکی تصویب شده است

با عنایت به مطالب معروضه و با توجه به عدم مغایرت قانونی دستورالعمل تعیین گروه پرتوکاری مصوب هیأت امنای دانشگاه های علوم پزشکی، رسیدگی شایسته و رد دعوای مطروحه مورد استدعاست

"

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱؍۱۱؍۱۳۹۸ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است

رأی هیأت عمومی

نظر به اینکه آنچه مورد شکایت واقع شده است صرفا یک پیشنهاد است و از مصادیق مقررات موضوع ماده ۱۲قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداریمصوب سال ۱۳۹۲محسوب نمی شود، بنابراین قابل رسیدگی در هیأت عمومی دیوان عدالت اداری تشخیص نشد

مرتضی علی اشراقی

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری

کدمنبع: 12906