جایگاه عدالت انتقالی در نظام حقوق بین الملل معاصر

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۱۹ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۶ توسط Itbot (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جایگاه عدالت انتقالی در نظام حقوق بین الملل معاصر
عنوانجایگاه عدالت انتقالی در نظام حقوق بین الملل معاصر
رشتهحقوق بین الملل
دانشجوسید نجم الدین قریشی
استاد راهنماعباسعلی کدخدایی
استاد مشاورمجتبی بابایی
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۸
دانشگاهمرکز تحصیلات تکمیلی



جایگاه عدالت انتقالی در نظام حقوق بین الملل معاصر عنوان رساله ای است که توسط سید نجم الدین قریشی، با راهنمایی عباسعلی کدخدایی و با مشاوره مجتبی بابایی در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری مرکز تحصیلات تکمیلی دفاع گردید.

چکیده

عدالت انتقالی به صورت عموم به عنوان پروسه هایی برای بررسی نقض های گسترده حقوق بشر که بعد از تنش ها و آشفتگی های سیاسی ، رژیمهای سرکوبگر یا درگیری های مسلحانه حادث می شوند ، تعریف شده است. عدالت انتقالی ضمن بررسی جرایم گذشته در یک سیستم عادلانه، حقوق بنیادی نقض شده شهروندان درگذشته را نیزبرای ایجاد صلح و هم زیستی مسالمت آمیز جبران می کند.می دهد. هدف این رساله موجه سازی ضرورت شناخت مفهوم درست عدالت انتقالی و اجرای مکانیسم های آن، علی رغم وجود اختلاف دیدگاهها در خصوص تعریف و زمان وشرایط اجرای آن درجوامع انتقالی برای رسیدن به صلح پایدار و حاکمیت قانون و نهایتا یک ساختار دمکراتیک با ملحوظ چگونگی تاثیر این مفهوم در توسعه حقوق بین الملل می باشد. یافته ها و نتایج نشان می دهند با وجود تفاوت های اساسی در مفهوم و شرایط انتقال و تفاوت های جغرافیایی و سازمانی مکانیسم های عدالت انتقالی، این عدالت به عنوان یک نوآوری ، موثردر کمیت وکیفیت توسعه حقوق بین الملل از طریق کاهش نقض حقوق بشر و تقویت دمکراسی می باشدو اهدافی چون جلوگیری از تکرار گذشته وحشتناک و ممانعت از خشونت ها در آینده همچنین حفظ کرامت شهروندانی که قربانی خشونت بوده اند و استقرار قواعد دمکراتیک را دنبال می کند.

ساختار فهرست رساله

فهرست اجمالی عنوان صفحه بیان مساله

پرسشهای پژوهش

الف: پرسش های اصلی

ب: پرسش های فرعی

فرضیه های پژوهش

الف: فرضیه اصلی

ب: فرضیه مکمل

ج: فرضیه رقیب

اهداف پژوهش

مفاهیم مقدماتی

روش شناسی پژوهش

ابزار گردآوری اطلاعات

پیشینه پژوهش

قلمرو پژوهش

سازماندهی شکلی وچهارچوب نظری پژوهش

بخش اول: چهارچوب نظری و اهداف عدالت انتقالی

فصل اول: چهارچوب نظری عدالت

گفتار اول: عدالت و مفهوم آن در اندیشه متفکرین

گفتار دوم: عدالت کیفری

مبحث اول: عدالت سزا دهنده

مبحث دوم: عدالت ترمیمی

مبحث سوم: عدالت جبرانی

فصل دوم: چهارچوب نظری عدالت انتقالی

گفتار اول: مفهوم عدالت انتقالی

مبحث اول : اهمیت عدالت انتقالی

گفتار دوم: مفهوم انتقال در پروسه عدالت انتقالی

گفتار سوم: تاریخچه عدالت انتقالی

مبحث اول: موارد قدیمی عدالت انتقالی

مبحث دوم: موارد جدید عدالت انتقالی

بند اول – اروپای غربی و ژاپن

بند دوم: جنوب اروپا

بند سوم: آمریکای لاتین

بند چهارم: اروپای شرقی

بند پنجم: آفریقا

فصل سوم: اهداف عدالت انتقالی

گفتار اول: صلح

مبحث اول: محدودیت های سیاسی تحکیم صلح و عدالت انتقالی

مبحث دوم: نقش عدالت انتقالی در تحکیم صلح پس از مناقشه

مبحث سوم: رابطه صلح و عدالت در پروسه عدالت انتقالی

گفتار دوم: سازش و آشتی

مبحث اول: تعریف سازش

مبحث دوم: انواع سازش و ارتباط با مولفه های موثر عدالت انتقالی

بند اول: مصالحه و تساهل و مدارا

بند دوم: سازش و همزیستی مسالمت آمیز

بند سوم: سازش و عدالت

بند چهارم: سازش و بخشش

مبحث سوم: مکانیسم های سازش

بند اول: از بالا به پایین

بند دوم: از پایین به بالا

گفتار سوم: حاکمیت قانون و نقش آن در عدالت انتقالی

گفتار چهارم: اجرای عدالت

بخش دوم: سازوکارهای عدالت انتقالی

فصل اول: سازوکارهای قضایی

گفتار اول: سازوکارهای قضایی ملی و سنتی

مبحث اول: دادگاه های کاچاچا

مبحث دوم: دادگاه های سنتی موزامبیک

مبحث سوم: دادگاه های سنتی اوگاندا

مبحث چهارم: مشکلات سازوکارهای ملی و محلی

گفتار دوم: دادگاه های بین المللی

مبحث اول: دیوان کیفری بین المللی

بند اول: صلاحیت های دیوان کیفری بین المللی

الف: صلاحیت موضوعی (ذاتی) دیوان

ب: صلاحیت مکانی

ج: صلاحیت شخصی

د: صلاحیت زمانی دیوان

ه: صلاحیت تکمیلی

بند دوم: تقابل دیوان کیفری بین المللی و عدالت انتقالی

بند سوم: شورای امنیت و دیوان کیفری بین المللی

مبحث دوم: دادگاه های بین المللی ویژه یا موردی

بند اول: دادگاه کیفری بین المللی برای یوگسلاوی

بند دوم: دادگاه کیفری بین المللی برای روآندا

مبحث سوم: دادگاه های مختلط یا ترکیبی (دادگاه های نسل سوم)

بند اول: ویژگی های دادگاه های مختلط

بند دوم: انواع دادگاه های مختلط یا ترکیبی

الف: دادگاه ویژه تیمور شرقی

ب: دادگاه ویژه سیرالیون

ج: شعب ویژه محاکم کامبوج یا دیوان خمرهای سرخ

د: دادگاه ویژه لبنان

فصل دوم: سازوکارهای غیر قضایی عدالت انتقالی

گفتار اول: کمیسیون حقیقت یاب

مبحث اول: ارتباط کمیسیون های حقیقت یاب با محاکم کیفری

گفتار دوم – عفو عمومی

مبحث اول: گونه های عفو

بند اول: عفوهای جامع

بند دوم: عفوهای مشروط

بند سوم: عفوهای هدفمند

مبحث دوم: عفوهای داخلی در محاکم بین المللی

مبحث سوم: عفوهای داخلی در دیوان بین المللی کیفری

مبحث چهارم: عفو و بی کیفری

گفتار سوم: جبران خسارت

مبحث اول: اهداف جبران خسارت

مبحث دوم: اشکال جبران خسارت

بند اول: اعاده وضع سابق

بند دوم: پرداخت غرامت

مبحث سوم: جبران خسارت در پروسه عدالت انتقالی

مبحث چهارم: انواع جبران خسارت

بند اول: جبران خسارات فردی

بند دوم: جبران خسارات جمعی

گفتار چهارم: اصلاحات نهادی، تطهیرو تحقیق

مبحث اول: تطهیر

مبحث دوم: تحقیق

نتیجه گیری

فهرست منابع

کلیدواژه ها

  • عدالت انتقالی
  • حاکمیت قانون
  • حقوق بین الملل کیفری
  • حقوق بشر
  • صلح