تاثیر بنیادهای دینی بر صلاحیت دادستان دیوان کیفری بین المللی با تاکید بر اسلام و زرتشت

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۱۹ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۱۲ توسط Itbot (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
تاثیر بنیادهای دینی بر صلاحیت دادستان دیوان کیفری بین المللی با تاکید بر اسلام و زرتشت
عنوانتاثیر بنیادهای دینی بر صلاحیت دادستان دیوان کیفری بین المللی با تاکید بر اسلام و زرتشت
رشتهحقوق بین الملل عمومی
دانشجوعزیز نوکنده
استاد راهنمامجتبی انصاریان
استاد مشاورمهدی مومنی
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۸
دانشگاهمرکز تحصیلات تکمیلی



تاثیر بنیادهای دینی بر صلاحیت دادستان دیوان کیفری بین المللی با تاکید بر اسلام و زرتشت عنوان رساله ای است که توسط عزیز نوکنده، با راهنمایی مجتبی انصاریان و با مشاوره مهدی مومنی در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری مرکز تحصیلات تکمیلی دفاع گردید.

چکیده

بنیادهای دینی به مفاهیم اساسی، مبانی،اصول و قواعد که بیانگردستورات اساسی دین می باشد اطلاق می گردد. برخی از مصادیق آن عبارتند از استقلال وبی طرفی مرجع قضایی، علنی بودن دادرسی، دادرسی عادلانه ، جبران خسارت بزه دیده،رعایت حقوق متهم ،آگاه سازی متهم از اتهام، استفاده ازوکیل، حق سکوت ، تاخیر ناروا در روند دادرسی، منع شکنجه، مشروعیت تحصیل دلیل، حق بر امنیت، اصول قانونی بودن جرم و مجازات، حق بر کرامت انسانی، اصل برایت، و غیره می باشد. با توجه به این که نظام حقوقی زرتشتی و اسلامی از حقوق الهی هستند،در دین های زرتشتی و اسلام، حقوق جزیی از پیکره دین است و با باورهای مذهبی پیوند وسیعی دارد این پرسش مطرح می شودآیا در منابع و ریشه های نظام های حقوقی زرتشتی و اسلامی، می توان تاثیرومشابهت هایی با برخی ازوظایف دادستان دیوان کیفری بین المللی را شناسایی و پیدا نمود؟ در این رساله با نگاه توصیفی– تحلیلی به ریشه ها وچگونگی تاثیر منابع و قواعد مربوط به وظایف دادستان در نظام های حقوقی زرتشتی و اسلامی بر وظایف دادستان دیوان بین المللی کیفری مورد بررسی قرار گرفت. به عنوان نتیجه مشخص گردید،در نظام حقوقی زرتشتی شخصی بنام کوی بان و درحقوق اسلامی محتسب نهادهای مشابه دادستان امروزی بودندکه بخشی از وظایف دادستان را انجام می داده اند.همچنین اصول و قواعد دادرسی از قبیل قانونی بودن تعقیب، قانونی بودن دادرسی، اصول قانونی بودن جرم و مجازات، اصل برایت، منع شکنجه، رسیدگی بر مبنای دلایل، حق سکوت و غیره از ویژگی های مشترک نظام های حقوقی زرتشتی و اسلامی با دیوان کیفری بین المللی می باشد.افزون به این که اصول بنیادین حاکم بر فرایند دادرسی کیفری در نظام های حقوقی زرتشتی و اسلامی می تواند بعنوان تجربه بشری بر اساسنامه دیوان کیفری بین المللی مانندیکی از نظام های اصلی حقوقی دنیای امروز رومی ژرمنی و کامن لا در تدوین مقررات تاثیر گذار باشد.کما این که برخی از این اصول و مبانی در در مفاد اساسنامه دیوان کیفری بین المللی ملاحظه می گردد.

ساختار و فهرست رساله

چکیده

کلیات پژوهش

۱–۱– مقدمه

۱–۲– بیان مسیله

۱–۳– پرسش های پژوهش

۱–۳–۱– پرسش اصلی.........................................................................................۱۱ ۱–۳–۲– پرسش فرعی........................................................................................۱۱ ۱–۴– فرضیه های پژوهش

۱–۵– اهداف پژوهش

۱–۵–۱– اهداف اصلی..........................................................................................۱۲ ۱–۵–۲– اهداف فرعی.........................................................................................۱۲ ۱–۶– روش شناسی پژوهش

۱–۷– پیشینه پژوهش

۱–۸– سازماندهی پژوهش

فصل اول: مبانی نظری تاثیر بنیادهای دینی درپیدایش دادستان و وظایف آن

۱–۱– مفهوم شناسی دادستان

۱–۱–۱– تعریف لغوی دادستان...............................................................................

۱–۱–۲– تعریف حقوقی دادستان..............................................................................۱۹ ۱–۱–۳–نظام حقوقی زرتشتی..................................................................................۲۰ ۱–۱–۴– نظام حقوقی اسلامی..................................................................................۲۱ ۱–۱–۵–دیوان کیفری بین المللی................................................................................۲۳ ۱–۱–۶– بنیادهای دینی و اصول بنیادین دادرسی آن.........................................................۲۴ ۱–۲– مبانی نظری......................................................................................۲۸ ۱–۲– دولت داری در ایران، منشاء پیدایش دادستان.........................................................۲۸ ۱–۲–۱ تحولات ساختاری دولت وحقوق در ایران باستان................................................................۳۰ ۱–۲–۲– ویژگی خاص جغرافیای طبیعی ایران..............................................................

۱–۲–۳– موقعیت مخصوص ژیوپولیتیک ایران................................................................۳۱ ۱–۲–۴– عقلانیت و یکتاپرستی در اندیشه زرتشت............................................................۳۲ ۱–۲–۵– نفوذ هلنیسم و تفکر یونانیان..........................................................................

۱–۳– مولفه های نظریه دولت اخلاقی هگل و تطبیق آن با دولت های باستانی ایران......................

۱–۳–۱– منشا الهی حکومت.....................................................................................۳۶ ۱–۳–۲– دیدگاه هگل.............................................................................................۳۶ ۱–۳–۳– شکل دولت و تفکیک قوا از دیدگاه هگل...............................................................۳۹ ۱–۴– تاثیر بنیادهای دینی بر نظام دادرسی.....................................................................۴۰ ۱–۴–۱– تحولات دوره های نظام دادرسی.......................................................................۴۶ ۱–۴–۲– دوره انتقام جویی و جنگ های خصوصی............................................................۴۷ ۱–۴–۳– دوره دادگستری خصوصی.............................................................................۴۸ ۱–۴–۴– دوره دادگستری عمومی................................................................................۴۹ ۱–۵– مبانی توجیهی نهاد دادستان................................................... .............................۵۰ ۱–۵–۲– حفظ حقوق عامه........................................................................................۵۲ ۱–۵–۳– ماهیت حقوق عمومی و حقوق خصوصی............................................................۵۴ ۱–۵–۴– حقوق عمومی...........................................................................................۵۶ ۱–۵–۵– حقوق خصوصی........................................................................................۵۸ ۱–۵–۶– نظارت بر اجرای صحیح قانون.......................................................................

۱–۶–پیدایش دادستان در ایران...................................................................................۶۱ ۱–۶–۱– انقلاب مشروطه

۱–۶–۲– دادستان در قانون اساسی مشروطه

۱–۶–۳– دادستان در قانون موضوعه

۱–۶–۴– وظایف دادستان در مرحله تعقیب و تحقیق (دادسرا)

۱–۶–۵–وظایف دادستان در مرحله رسیدگی

۲–۶–۶–وظایف دادستان در مرحله اجرای حکم

۱–۶–۷– دادستان در روزگار پهلوی

۱–۶–۸–دادستان در روزگار جمهوری اسلامی

فصل دوم: دادستان در نظام حقوقی زرتشتی.................................................................۸۰ ۲–۱– پیشینه نظام حقوقی قبل ازحاکمیت نظام حقوقی زرتشتی..............................................۸۱ ۲–۱–۱– قانون اورنمو

۲–۱–۲– قانون اشنونا یا تل حرمل

۲–۱–۳– قانون لیپیت ایشتار

۲–۱–۴– قانون حمورابی

۲–۲– نظام حقوق زرتشتی......................................................................................۸۵ ۲–۲–۱– قانون در نظام حقوقی زرتشتی

۲–۲– ۲–اصول قانونی بودن جرم و مجازات و دادرسی.....................................................۹۱ ۲–۲–۳– دلایل اصل قانونی بودن جرم و مجازات

۲–۲–۴– اوستا

۲–۲–۵– دینکرد

۲–۲–۶– ماتیکان هزار دادستان

۲–۲–۷– کتاب شایست و ناشایست

۲–۲–۸– فرامین پادشاهان

۲–۲–۹– فرامین کوروش کبیر

۲–۲–۱۰– فرامین داریوش

۲–۲–۱۱– اردشیر بابکان

۲–۴– اصول قانونی بودن جرم و مجازات در نظام حقوقی زرتشتی......................................۱۰۷ ۲–۴–۱– قانونی بودن جرم حقوق زرتشتی

۲–۴–۳– جرایم علیه اموال

۲–۴–۳– جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی

۲–۴–۳– جرایم علیه اخلاق و عفت عمومی

۲–۴–۶– قانونی بودن مجازات در حقوق زرتشتی

۲–۴–۷– مجازات های اصلی

۲–۴–۸– مجازات های تکمیلی

۲–۴–۹– مجازات های تبعی

۲–۵– قانونی بودن دادرسی در حقوق زرتشتی..............................................................۱۱۶ ۲–۵–۱– مرحله تحقیقات

۲–۵–۲– حاکمیت اصل برایت

۲–۵–۳– قانونی بودن تعقیب

۲–۵–۴– داشتن صلاحیت محلی

۲–۵–۵– احراز هویت

۲–۵–۶–تحقیق و بازجویی از متهم

۲–۵–۷– قرار تامین کیفری

۲–۵–۸– بی طرفی قضات

۲–۵–۹– منع شکنجه به متهم

۲–۵–۱۰–مهلت معقول

۲–۵–۱۱– کیفرخواست

۲–۵–۱۲– مرحله رسیدگی

۲–۵–۱۳– رسیدگی بدوی

۲–۵–۱۴–رسیدگی تجدیدنظر

۲–۶– ماهیت کوی بان و وظایف آن...........................................................................۱۲۴ ۲–۶–۱– ماهیت کوی بان

۲–۶–۲– وظایف کوی بان

۲–۶–۲–۱– پیشگیری از وقوع جرم

۲–۶–۲–۲– تعقیب

۲–۶–۲–۳– احضار و دستگیری متهم

۲–۶–۲–۴– تحقیق و بازجویی از متهم

۲–۶–۳– کیفر خواست

۲–۷– بارگه داد................................................................................................

۲–۷–۱– مقامات رسیدگی کننده

۲–۷–۲– آیین دادرسی

۲–۷–۳– صلاحیت

۲–۸– دوران حاکمیت حقوق زرتشتی........................................................................۱۴۰ ۲–۸–۱– کیانیان

۲–۸–۲– مادها

۲–۸–۳– هخامنشی

۲–۸–۴– سلوکیان

۲–۸–۵– اشکانیان

۲–۸–۶– ساسانیان

فصل سوم: دادستان در نظام حقوقی اسلامی...............................................................۱۵۸ ۳–۱– ماهیت حقوق اسلامی...................................................................................۱۵۹ ۳–۱–۲– منابع حقوق اسلامی

۳–۱–۳– بهره گیری حقوق اسلامی از دیگر نظام های حقوقی

۳–۱–۴– ویژگی های دادرسی اسلامی

۳–۱–۴–۱– سیستم دادرسی خاص

۳–۱–۴–۲– وحدت قاضی

۳–۱–۴–۴– یک درجه ای بودن رسیدگی

۳–۱–۴–۵– تحقیقات و محاکمه شفاهی

۳–۱–۴–۶– رسیدگی علنی

۳–۱–۴–۷– قانونی بودن تعقیب

۳–۱–۴–۸– حاکمیت اصل برایت

۳–۱–۴–۹– اثبات مجرمیت

۳–۱–۴–۱۰– کشف جرم تعقیب و تحقیق توسط محتسب

۳–۱–۴–۱۱– بی طرفی قضات

۳–۱–۵– نحوه دادرسی عرفی

۳–۱–۶– نحوه دادرسی شرعی

۳–۲– دیوان حسبه..............................................................................................۱۸۴ ۳–۲–۱– پیشینه دیوان حسبه

۳–۲–۱–۱– ماهیت حسبه

۳–۲–۱–۱–۲– مستندات قرانی

۳–۲–۱–۱–۱– تعریف حسبه

۳–۳– ساختار حسبه............................................................................................۱۸۹ ۳–۳–۱– نحوه انتخاب محتسب

۳–۳–۲– وظایف محتسب

۳–۳–۲–۱– نظارت بر بازاریان پرداخت مالیات و امورعبادی

۳–۳–۲–۲– کشف، تعقیب و دستگیری متهم

۳–۳–۲–۳– پیشگیری از وقوع جرم

۳–۴– حسبه در ایران..........................................................................................۱۹۶ ۳–۴–۱– دوران طاهریان وصفاریان

۳–۴–۲– دوران سامانیان

۳–۴–۳– غزنویان

۳–۴–۴– دوران سلجوقیان

۳–۴–۵– روزگار خوارزمشاهیان

۳–۴–۶– روزگار مغولان

۳–۴–۷– روزگار تیموریان

۳–۴–۸– روزگار صفویان

۳–۴–۹– روزگار افشاریه

۳–۴–۱۰– روزگار زندیه

۳–۴–۱۱– روزگار قاجاریه

۳–۴–۱۲– روزگار پهلوی

۳–۶– دیوان مظالم..............................................................................................۲۰۴ ۳–۶–۱– تعریف دیوان مظالم

۳–۶–۲– مفهوم دیوان مظالم

۳–۶–۳– منشاء دیوان مظالم

۳–۷– ساختار دیوان مظالم.....................................................................................۲۰۷ ۳–۷–۱– مقامات رسیدگی کننده در دیوان مظالم

۳–۷–۲– آیین دادرسی دیوان مظالم

۳–۷–۳– صلاحیت دیوان مظالم

۳–۷–۳–۱– رسیدگی به جرایم کارکنان دولتی

۳–۷–۳–۲– بازرسی و نظارت بر خدمات عمومی و دولتی

۳–۷–۳–۳– رسیدگی به دعوای ویژه

۳–۷–۳–۴– رسیدگی پژوهشی

۳–۷–۳–۵– اجرای احکام

۳–۸– فعالیت دیوان مظالم در ادوار گوناگون ایران........................................................۲۱۴ ۳–۸–۱– روزگار طاهریان وصفاریان

۳–۸–۲– روزگار سامانیان

۳–۸–۳– روزگار غزنویان

۳–۸–۴– روزگار سلجوقیان

۳–۸–۵– روزگار صفویان

۳–۸–۶– روزگار افشاریه

۳–۸–۷– روزگار زندیه

۳–۸–۸– روزگار قاجاریه

فصل چهارم: وظایف و صلاحیت دادستان در دیوان کیفری بین المللی...................................

۴–۱– ماهیت دادستان..........................................................................................۲۲۵ ۴–۱–۱– ساختار

۴–۱–۲– پیشینه وجود دادستان دردادگاه های بین المللی

۴–۱–۳– چگونگی انتخاب دادستان

۴–۱–۴– استقلال دادستان

۴–۱–۵– بی طرفی دادستان

۴–۱–۶– سلسله مراتب

۴–۲– وظایف دادستان درمرحله تعقیب......................................................................۲۴۱ ۴–۲–۱– چگونگی شروع به تعقیب

۴–۲–۱–۱– سیستم قانونی بودن تعقیب

۴–۲–۱–۲– اصول قانونی بودن جرم و مجازات در دیوان کیفری بین المللی

۴–۲–۱–۳– اصل قانونی بودن جرم

۴–۲–۱–۴– اصل قانونی بودن مجازات

۴–۲–۱–۵– سیستم موقعیت داشتن تعقیب

۴–۲–۱–۶– تعلیق تعقیب به درخواست دولتها

۴–۲–۱–۷– تعلیق به دستور شورای امنیت

۴–۲–۱–۸– نظارت بر تعلیق

۴–۳– جهات شروع به تعقیب.................................................................................۲۶۲ ۴–۳–۱– شروع به تعقیب به ابتکار دادستان

۴–۳–۱–۱– کسب اطلاع از دولتهای صلاحیت دار

۴–۳–۱–۲– جمع آوری اطلاعات از منابع مطمین

۴–۳–۱–۳– تحقیق از شهود، بزهدیدگان و مطلعین

۴–۳–۲– ارجاع توسط دولت ها

۴–۳–۳– ارجاع توسط شورای امنیت

۴–۴– اقدام دادستان در مرحله تعقیب.........................................................................۲۷۹ ۴–۴–۱– احضار و دستگیری متهم

۴–۴–۲– تحقیق از متهم

۴–۴–۳– قرار بازداشت

۴–۴–۴– پایان تحقیقات

۴–۴–۴–۱– تنظیم کیفرخواست

۴–۴–۲– نقش شعبه مقدماتی در تایید اتهامات

۴–۵– ادله اثباتی ارتباط آن بادادستان........................................................................۲۹۳ ۴–۵–۱– مفهوم دلیل

۴–۵–۲– سیستم ادله آزاد و سنجش آن

۴–۵–۳– شهادت شهود

۴–۵–۴– اقرار متهم

۴–۵–۵– تحصیل دلایل غیر قانونی

۴–۶– وظایف دادستان در مرحله رسیدگی...................................................................۳۰۳ ۴–۶–۱– مرحله رسیدگی بدوی

۴–۶–۲– مرحله رسیدگی پژوهشی

۴–۶–۳– در اجرای احکام کیفری

فصل پنجم : بررسی تطبیقی صلاحیت ووظایف دادستان درنظام حقوقی زرتشتی بادادستان دیوان کیفری بین المللی……….............................................................................................۳۰۹ ۵–۱– اشتراک ها

۵–۱–۱– حاکمیت اصل برایت

۵–۱–۲– بی طرفی قضات

۵–۱–۳– منع شکنجه به متهم

۵–۱–۴– مهلت معقول

۵–۱–۵– مرحله تحقیقات

۵–۱–۶– افتراق ها

۵–۱–۷– از نظر صلاحیت

۵–۱–۸– نظارت بر ضابطان

۵–۱–۹– در تحقیقات

۵–۱–۱۰– شرکت در جلسات دادگاه و دفاع از کیفرخواست

۵–۱–۱۱– حق تجدیدنظر خواهی

۵–۲– بررسی تطبیقی صلاحیت های دادستان در نظام حقوقی اسلامی و دیوان کیفری بین المللی.......۳۲۱ ۵–۲–۱– اشتراک

۵–۲–۲– حاکمیت اصل برایت

۵–۲–۳– منع شکنجه به متهم

۵–۲–۴– بی طرفی قضات

۵–۲–۵– استقلال در مقابل دادگاه ها

۵–۲–۶– مرحله تحقیقات

۵–۲– افتراق

۵–۲–۱– نحوه انتخاب

۵–۲–۲– فقدان مقررات درنحوه تحقیق

۵–۲–۳– صدور حکم

۵–۲–۴– رسیدگی تجدیدنظر

۵–۲–۵– در اجرای احکام کیفری

۵–۳– بررسی تطبیقی بین دیوان مظالم و دادستان دیوان بین المللی........................................۳۲۹ ۵–۳–۱– اشتراک

۵–۳–۱–۱– استقلال در مقابل دادگاه ها

۵–۳–۱–۲– حافظ منافع عمومی

۵–۳–۱–۳– کشف جرم

۵–۳–۱–۴– تعقیب و تحقیق و جمع آوری دلایل

۵–۳–۱–۵– قانونی بودن تعقیب

۵–۳–۲– افتراق

۵–۳–۲–۱– نحوه انتخاب رییس دیوان مظالم

۵–۳–۲–۲– از نظر صلاحیت

۵–۳–۲–۳– در تحقیقات

۵–۳–۲–۴– صدور حکم

۵–۳–۲–۵– اجرای احکام

۵–۴– نتیجه گیری و پیشنهادها................................................................................۳۳۷ ۵–۱– پیشنهادها.................................................................................................۳۴۹ فهرست منابع...................................................................................................۳۵۱ فارسی:.........................................................................................................

مقالات:

پ) پایان نامه ها

ت) قوانین

انگلیسی:.......................................................................................................

فرانسه:

روسی:

کلیدواژه ها

  • دیوان کیفری بین المللی
  • حقوق زرتشتی