سیاست جنایی اسلام در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن

عنوان	سیاست جنایی اسلام در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	سیدمحمدمصطفی حسینی کاشانی
استاد راهنما	محمدعلی حاجی ده آبادی
استاد مشاور	سیدمحمود علوی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۹
دانشگاه	جامعه المصطفی العالمیه

سیاست جنایی اسلام در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن عنوان رساله ای است که توسط سیدمحمدمصطفی حسینی کاشانی، با راهنمایی محمدعلی حاجی ده آبادی و با مشاوره سیدمحمود علوی در سال ۱۳۹۹ و در مقطع دکتری جامعه المصطفی العالمیه دفاع گردید.

چکیده

یکی از انواع آزادی که در جوامع بشری و در تمدن اسلامی بر آن تاکید شده و نهادهای حقوق بشری نیز آن را برای ملت ها در نظر گرفته اند آزادی عقیده و آزادی اظهار عقیده است. نظام های حقوقی در تلاش هستند تا با تدابیر و سیاست هایی از جنس پیشگیری و کیفری از این آزادی حیاتی و بشری صیانت نمایند. یکی از مولفه های جوامع مترقی و مدرن و پیشرفته امروزی میزان ارزش و بهادهی به این موضوع مهم است. سوال اساسی این است ، اسلام با چه تدابیر و سیاست هایی از این آزادی صیانت می کند ؟ رویکرد اسلام در سیاست جنایی بر اساس پیشگیری است و اجرای سیاست های کیفری همچون جرم انگاری و پاسخ دهی از باب ضرورت و مصلحت و عدالت محوری و از طریق مجاری قانونی و شرعی است. از آنجایی که آزادی عقیده، عدم محدودیت در مقدمات عقیده تعریف شده ، و آزادی تکوینی و تشریعی نیز تبیین گردیده است روشن خواهد شد در مرحله تکوین، هیچ محدودیتی در مقدمات رسیدن به عقاید وجود ندارد و در مرحله تشریع اگرچه صرفا عقایدی که منشاء آن تعقل، تفکر و یا منطبق بر فطریات انسانی باشد آزاد است ولکن این محدودیت به معنای مجازات دنیوی داشتن عقاید با منشاء غیر تعقل و تفکر و عدم انطباق بر فطریات نیست. سیاست جنایی اسلام از همه ی تدابیر پیشگیرانه و کیفری از آزادی عقاید حتی غیر صحیح و از آزادی اظهار عقاید حقه و اظهار عقاید باطل در مجامع تخصصی برای رسیدن به حقیقت صیانت می کند. با کسانی که عقیده باطلی دارند تا مدامی که آن را در راستای فساد و گمراهی مردم اظهار نکنند و عناد و جهد در عقیده باطل خود نداشته باشند مقابله ای نخواهد داشت حتی رفتارهایی همچون تفتیش عقاید را ممنوع اعلام می دارد و برای برداشتن موانع در مقدمات عقیده، جهاد ابتدایی را تشریع می نماید. ولکن با کسانی که بخواهند آزادی عقاید حقه و اظهار آن و یا اظهار عقاید باطل در مجامع تخصصی برای رسیدن به حقیقت را سرکوب نمایند ، رفتارهایی همچون توهین و خشونت های غیر قانونی را جرم انگاری نموده و پاسخ کیفری را مد نظر قرار داده است و محدودیت هایی که در اظهار عقاید در نظر گرفته شده نیز در راستای صیانت از آزادی عقیده و اظهار عقاید حقه می باشد. در این رساله تاکید خواهد شد سیاست جنایی اسلام تدابیر کیفری را به عنوان آخرین مرحله و در صورت عدم توجه به تدابیر پیشگیرانه و در صورتی که منشاء بروز اختلاف و در نتیجه بر هم زدن نظم عمومی جامعه شود، پیش بینی کرده است.

ساختار و فهرست رساله

مقدمه: ۱بیان مسیله ۳سوال های تحقیق ۴سوال اصلی ۴سوال های فرعی ۴فرضیه تحقیق ۵پیشینه تحقیق ۵روش تحقیق ۶ساختار رساله ۷فصل اول: مفاهیم و مبانی ۹مبحث اول: مفاهیم ۹گفتار اول: مفاهیم مرتبط با آزادی عقیده و اظهار عقیده ۹۱– صیانت ۱۰۲– آزادی ۱۱۳– عقیده ۱۵۴– آزادی عقیده ۱۷۵– اظهار عقیده ۱۸۶– کتمان عقیده ۱۹گفتار دوم : مفاهیم مرتبط با سیاست جنایی ۲۰۱– سیاست جنایی ۲۰۲– سیاست کیفری ۲۶۳– سیاست پیشگیری ۲۷۴– حقوق کیفری وفقه جزایی ۲۷مبحث دوم : انواع، جهان بینی ها و مدل های سیاست جنایی ۲۷گفتار اول: انواع سیاست جنایی ۲۸۱– سیاست جنایی تقنینی ۲۸۲– سیاست جنایی قضایی ۲۹۳–سیاست جنایی اجرایی ۳۰۴– سیاست جنایی مشارکتی ۳۰گفتار دوم : ارزش ها و نگرش های سیاست جنایی ۳۱۱–امنیت محوری و رشد مداری ۳۲۲–اصلاح محوری و بازسازی ۳۲۳–ارزش ها و نگرش های اسلامی ۳۳گفتار سوم : مدل های سیاست جنایی ۳۴۱– مدل های دولتی ۳۴۲–مدل های جامعوی ۳۵۳–مدل سیاست جنایی اسلام ۳۶مبحث سوم : مبانی سیاست جنایی اسلام و آزادی عقیده و اظهار آن ۳۷گفتاراول: مبانی سیاست جنایی اسلام ۳۷۱–عبودیت در مسیر کمال ۳۹۲–حق کرامت انسانی ۴۰۳– آزادی اراده انسان ۴۹۴– عدالت محوری ۵۰۵– مسیولیت اجتماعی انسان ۵۱۶– استفاده از بهترین و آسان ترین روش ۵۳گفتار دوم : مبانی آزادی عقیده و اظهار عقیده ۵۳۱– مبانی آزادی عقیده ۵۴۲– مبانی آزادی اظهار عقیده ۶۵مبحث چهارم: ماهیت و جلوه هایی از آزادی عقیده و اظهار آن ۷۴گفتار اول : ماهیت آزادی عقیده و اظهار آن ۷۴۱– مطلق یا مقید بودن آزادی عقیده و اظهار آن ۷۶۲– تکوینی یا تشریعی بودن آزادی عقیده و اظهار آن ۷۹۳– جنبه های گوناگون آزادی عقیده ۸۱۴– شیوه های گوناگون اظهار عقیده ۸۳گفتار دوم : جلوه هایی از آزادی عقیده و اظهار آن در اسلام ۸۵۱–قرآن کریم ۸۵۲– سیره اهل بیت ۸۹فصل دوم: سیاست پیشگیری اسلام در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۹۶مبحث اول: پیشگیری اجتماعی در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۹۸گفتار اول: مبانی و اصول پیشگیری اجتماعی در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۹۹۱– سالم سازی فضای تفکر ۹۹۲– رعایت حق ۱۰۰۳– کرامت انسانی ۱۰۱۴– موافقت با شریعت اسلامی ۱۰۳۵– اصلاحات تدریجی ۱۰۴گفتار دوم: راهبردها و مصادیق پیشگیری اجتماعی در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۱۰۴۱– اهتمام به تفکر و تعقل در جامعه ۱۰۵۲– اهتمام به حقوق پیروان اقلیت های دینی ۱۰۹۳– ترویج گفتگو و مباحثات دینی ۱۱۴۴– گسترش آزاداندیشی و نقادی و اهتمام به مصونیت منتقدین ۱۱۹مبحث دوم: پیشگیری وضعی در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۱۲۸گفتار اول: مبانی و اصول پیشگیری وضعی در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۱۲۹۱– کاهش منافع و عدم فرصت ۱۲۹۲– هشدار رسانی ۱۳۰۳– انصاف و عدالت و رعایت موازین حقوق بشری ۱۳۱گفتار دوم: راهبردها و مصادیق پیشگیری وضعی در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۱۳۲۱– ممنوعیت نشر و اتلاف کتب ضاله ۱۳۳۲– ایجاد مراکز علمی و کرسی های نظریه پردازی ۱۴۱۳– تشکیل احزاب دینی و سیاسی ۱۴۵۴– نهاد حسبه ۱۴۸فصل سوم: سیاست کیفری اسلام در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۱۵۵مبحث اول: جرم انگاری در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۱۵۵گفتار اول: مبانی جرم انگاری در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۱۵۶۱– تامین امنیت در زندگی خصوصی و عمومی ۱۵۶۲–مبارزه با فساد (حفظ اخلاق عمومی) ۱۶۰۳– منع اخلال در مبانی و اصول اسلام ۱۶۹۴– حفظ استقلال کشور ۱۷۸۵– حفظ نظم و حقوق عامه ۱۸۱۶–رعایت حرمت اشخاص ۱۸۳گفتار دوم: مصادیق و جلوه های جرم انگاری در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۱۸۵۱–تفتیش عقاید ۱۸۵۲–توهین ۱۸۸۳–شایعه پراکنی ۱۹۹۴–فرقه سازی ۲۰۳۵–بدعت گزاری ۲۱۴۶–خشونت های غیر قانونی مبتنی بر عقاید دینی ۲۱۸۷–ارتداد ۲۲۰۸–شرک و کفر ۲۳۴مبحث دوم: پاسخدهی کیفری در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۲۴۳گفتار اول: مبانی پاسخدهی کیفری صیانت از آزادی عقیده واظهار آن ۲۴۴۱– پاسخ دهی کیفری از باب ضرورت و مصلحت ۲۴۴۲– پاسخ دهی کیفری از طریق مجرای قانونی و شرعی ۲۴۸۳– پاسخ دهی کیفری و عدالت محوری ۲۵۶۴– پاسخ دهی کیفری و اصلاح و تربیت ۲۵۸۵– پاسخ دهی کیفری و سلامت اجتماعی ۲۶۳گفتار دوم: امور ماهوی و شکلی پاسخ دهی کیفری در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۲۶۴۱– امور شکلی پاسخ دهی کیفری در صیانت از آزادی عقیده و اظهار آن ۲۶۴۲– ماهیت پاسخ دهی کیفری در صیانت از آزادی عقیده و اظهار عقیده ۲۷۳نتیجه گیری ۲۸۴پیشنهادها ۲۸۸منابع فارسی ۲۹۱منابع انگلیسی

کلیدواژه ها

• سیاست جنایی
• اسلام
• آزادی عقیده
• صیانت
• سیاست کیفری
• سیاست جنایی
• سیاست جنایی اسلام
• صیانت
• آزادی عقیده
• آزادی اظهار عقیده