آیین دادرسی حاکم بر جرایم اشخاص حقوقی در نظام حقوقی ایران و فرانسه
 | |
| عنوان | آیین دادرسی حاکم بر جرایم اشخاص حقوقی در نظام حقوقی ایران و فرانسه |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | مجتبی مرادیان |
| استاد راهنما | حسین میرمحمد صادقی، مهدی صبوری پور |
| استاد مشاور | باقر شاملو، رجب گلدوست جویباری |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۱ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید بهشتی |
آیین دادرسی حاکم بر جرایم اشخاص حقوقی در نظام حقوقی ایران و فرانسه عنوان رساله ای است که توسط مجتبی مرادیان، با راهنمایی حسین میرمحمد صادقی و مهدی صبوری پور و با مشاوره باقر شاملو و رجب گلدوست جویباری در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.
چکیده
ورود اشخاص حقوقی به جرگه تابعان حقوق کیفری و عدم تکافوی مقررات آیین دادرسی کیفری اشخاص حقیقی جهت رسیدگی به اشخاص حقوقی، مقنن را برآن داشت تا نسبت به تدوین و الحاق آیین دادرسی جرایم اشخاص حقوقی به مقررات عام دادرسی کیفری اقدام نماید. با لحاظ مقررات محدود مدونه، به طور کلی آیین دادرسی اشخاص حقوقی در مراحل پنجگانه کشف، تعقیب، تحقیقات مقدماتی، رسیدگی و اجرای احکام تابع مقررات عمومی است مگر مواردی که با طبیعت این اشخاص ناسازگار یا به صورت خاص توسط قانونگذار پیشبینی شده باشد. براین اساس، از یک طرف تشریح و بررسی مقررات اختصاصی مربوطه و از سوی دیگر انطباق مقررات عمومی دادرسی کیفری که متوجه شخص حقیقی بوده با ماهیت اشخاص حقوقی، مبین چالشهایی بوده که دستگاه قضایی در رسیدگی به جرایم این اشخاص با آن مواجه است. ابهاماتی نظیر امکان تعمیم جایگزینهای تعقیب نسبت به اشخاص حقوقی، نحوه انجام اقدامات تحقیقی همچون احضار، تفهیم اتهام و قرارهای تامین کیفری، صلاحیت مراجع رسیدگی کننده، کیفیت رسیدگی و نحوه اجرای کیفرهای مقرره مواردی هستند که مستلزم تنویر خواهد بود. در این پژوهش تلاش شده ضمن امعان نظر به حقوق فرانسه، با استفاده از روش تحلیلی–توصیفی و با نظر به رویه قضایی،آیین دادرسی اشخاص حقوقی مورد بررسی قرار گیرد. بررسی مواد قانونی در هر دو نظام حاکی از آن است که مقررات خاص مدونه پاسخگوی دستگاه قضایی در رسیدگی به جرایم اشخاص حقوقی نبوده و آیین دادرسی تنظیمی در نظام ایران با خلاء هایی روبروست که به منظور کارآمد سازی آن میبایست نسبت به تکمیل و درمواردی اصلاح آنها اقدام گردد.
ساختار و فهرست رساله
فهرست مطالب آیین دادرسی حاکم بر جرایم اشخاص حقوقی در حقوق ایران و فرانسه
مقدمه
الف) بیان مساله و طرح موضوع
ب) اهمیت موضوع و چرایی انتخاب آن
پ) پیشینه تحقیق
ت) اهداف تحقیق
ث)سوال های تحقیق
ج) فرضیه های تحقیق
چ) روش تحقیق و جمع آوری اطلاعات و داده ها
ح) ساختار تحقیق
بخش اول: آیین دادرسی حاکم بر جرایم اشخاص حقوقی در مرحله پیشا دادرسی
فصل اول : آیین دادرسی کیفری اشخاص حقوقی در مرحله کشف و تعقیب
مبحث اول: آیین دادرسی اشخاص حقوقی در مرحله کشف جرم
گفتار اول: مقام متولی کشف جرم اشخاص حقوقی
گفتار دوم: وظایف ضابطان دادگستری در مرحله کشف جرم نسبت به اشخاص حقوقی
بند اول: تکالیف و اختیارات ضابطان دادگستری در مقابل جرایم مشهود اشخاص حقوقی
الف) تکالیف و اختیارات ضابطان به منظور حفظ آثار، ادله وقوع جرم، آلات و ادوات
ب) تکالیف و اختیارات ضابطان دادگستری در مرحله تحتنظر
پ) تکالیف و اختیارات ضابطان دادگستری در ورود و تفتیش اماکن و بازرسی آنها
بند دوم: تکالیف و اختیارات ضابطان دادگستری در مقابل جرایم غیرمشهود اشخاص حقوقی
بند سوم: دیگر تکالیف و اختیارات ضابطان دادگستری در مقابل اشخاص حقوقی
الف) تکلیف به عدم اخذ قرار تامین کیفری
ب) تکلیف ضابطان به رعایت حقوق شهروندی
مبحث دوم: آیین دادرسی جرایم اشخاص حقوقی در مرحله تعقیب متهم
گفتار اول: شروع به تعقیب در جرایم اشخاص حقوقی
بند اول: شکایت شاکی یا مدعی خصوصی
بند دوم: اظهار و اقرار متهم
بند سوم: اعلام و اخبار جرم توسط دیگران
الف) اعلام جرم توسط اشخاص عادی
ب) اعلام جرم توسط مقامات رسمی و صلاحیتدار
پ) اعلام جرم توسط سازمانهای مردم نهاد
بند چهارم: وقوع جرم مشهود در برابر دادستان یا بازپرس
گفتار دوم: توقف تعقیب در جرایم اشخاص حقوقی
بند اول: موارد تخییری در توقف تعقیب
الف) مبانی جایگزینهای تعقیب جرم در پرتو جرایم اشخاص حقوقی
ب) جایگزینهای تعقیب کیفری و قابلیت اعمال آنها در خصوص جرایم اشخاص حقوقی
۱) قرار بایگانیکردن پرونده
۲) قرار تعلیق تعقیب
۳)میانجیگری کیفری
بند دوم: موارد الزامی در توقف تعقیب
الف) انحلال غیرارادی اشخاص حقوقی
ب) گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت
پ) شمول عفو
ت) نسخ مجازات قانونی
ث) شمول مرور زمان
ج) اعتبار امر مختوم
چ) توبه متهم
فصل دوم : آیین دادرسی اشخاص حقوقی در مرحله تحقیقات مقدماتی و ختم تحقیقات
مبحث اول: حقوق شخص حقوقی متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی و اقدامات تحقیقی
گفتار اول: حقوق شخص حقوقی متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی
بند اول: حق برخورداری از وکیل برای اشخاص حقوقی
بند دوم: حق مطالعه و دسترسی به پرونده برای اشخاص حقوقی
گفتار دوم: اقدامات تحقیقی در ارتباط با متهم شخص حقوقی
بند اول: احضار و جلب
بند دوم: تفهیم اتهام
بند سوم: قرارهای تامین کیفری
الف) قواعد حاکم بر قرارهای تامین کیفری اشخاص حقوقی
ب) انواع قرارهای تامین کیفری اشخاص حقوقی
بند چهارم: اخذ آخرین دفاع
مبحث دوم: اقدامات پسا تحقیقات در ارتباط با اشخاص حقوقی
گفتار اول: صدور قرار نهایی
بند اول: قرار جلب به دادرسی
بند دوم: قرار منع تعقیب
گفتار دوم:تشریفات ارجاع پرونده کیفری اشخاص حقوقی به دادگاه
بند اول: صدورکیفرخواست و پیامدهای آن
بند دوم:انواع کیفرخواست
بخش دوم : آیین دادرسی حاکم بر جرایم اشخاص حقوقی در مراحل دادرسی و پسادادرسی
فصل اول: آیین دادرسی اشخاص حقوقی در مرحله دادرسی کیفری
مبحث اول: صلاحیت دادگاههای کیفری و کیفیت رسیدگی در جرایم اشخاص حقوقی
گفتار اول: صلاحیت دادگاههای کیفری
بند اول:صلاحیت ذاتی
بند دوم: صلاحیت محلی
بند سوم: صلاحیت اضافی
الف) تعدد اتهام:
ب) تعدد متهم:
گفتار دوم– کیفیت رسیدگی به جرایم اشخاص حقوقی در محاکم کیفری
مبحث دوم: صدور رای نسبت به اتهام اشخاص حقوقی
گفتار اول: تعیین کیفر اشخاص حقوقی
بند اول: مجازاتهای اصلی
بند دوم: مجازات تکمیلی و تبعی
گفتار دوم: تساهل و سختگیری در تعیین مجازات اشخاص حقوقی
بند اول: تساهل در تعیین مجازات اشخاص حقوقی
الف) تخفیف مجازات و معافیت از آن
ب) نهادهای ارفاقی
بند دوم: سختگیری در صدور حکم محکومیت علیه اشخاص حقوقی
فصل دوم:آیین دادرسی کیفری حاکم بر جرایم اشخاص حقوقی در مرحله پسا دادرسی
مبحث اول: مقام اجرای احکام کیفری اشخاص حقوقی
مبحث دوم: نحوه اجرای مجازاتهای اشخاص حقوقی
گفتار اول: مجازتهای مالی
بند اول: مصادره اموال
بند دوم: جزای نقدی
بند سوم: دیه
گفتار دوم: مجازاتهای غیرمالی
بند اول: مجازات نابودگر شخص حقوقی (انحلال)
بند دوم: مجازاتهای سالب یا محدود کننده حقوق
الف) ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه
ب) اخراج از بازارهای عمومی
پ) ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی
ت) ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری
ث) تعطیلی دایمی یا موقت
بند سوم: مجازاتهای سالب حیثیت
الف) انتشار حکم محکمیت به وسیله رسانهها
ب) تحت مراقبت قضایی قرار گرفتن
نتیجهگیری
منابع و مآخذ
کلیدواژه ها
- جایگزینهای تعقیب کیفری
- آیین دادرسی اشخاص حقوقی
- آیین دادرسی کیفری فرانسه
- تحقیقات مقدماتی
- اجرای احکام