الگوی مطلوب دادرسی اساسی در ایران در پشتیبانی از حقوق و آزادی ها با مطالعه تطبیقی در نظام حقوقی مصر عراق و الجزایر
 | |
| عنوان | الگوی مطلوب دادرسی اساسی در ایران در پشتیبانی از حقوق و آزادی ها با مطالعه تطبیقی در نظام حقوقی مصر عراق و الجزایر |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | روح اله علیدادزاده |
| استاد راهنما | مهدی رضایی |
| استاد مشاور | حسن وکیلیان، هدی غفاری |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۲ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
الگوی مطلوب دادرسی اساسی در ایران در پشتیبانی از حقوق و آزادی ها با مطالعه تطبیقی در نظام حقوقی مصر عراق و الجزایر عنوان رساله ای است که توسط روح اله علیدادزاده، با راهنمایی مهدی رضایی و با مشاوره حسن وکیلیان و هدی غفاری در سال ۱۴۰۲ و در مقطع دکتری دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
چکیده
دادرسی اساسی به عنوان یکی از مهمترین و حیاتی ترین نهادهای یک نظام سیاسی و حقوقی در دنیای امروز شناخته می شود. نهادی که هدف از تاسیس آن، پاسداری از قانون اساسی به عنوان قانون برتر در سلسله مراتب قوانین می باشد. شورای نگهبان در نظام حقوقی ایران به عنوان نهادی که چنین وظیفه ای را عهده دار شده است محور اصلی پژوهش می باشد. اسلامی بودن نظام سیاسی ایران، تشکیل و تاسیس شورای نگهبان بر چنین مبنایی ما را بر آن داشت که سراغ کشورهای اسلامی مصر، عراق و الجزایر برویم تا با نگاهی تطبیقی به نهاد دادرس اساسی در این کشورها و اصول کلی مرتبط با الگوی های دادرسی اساسی، الگویی مطلوب از نهاد دادرس اساسی در ایران ارایه داده شود. در واقع مهمترین تشابه مبنایی میان چهار کشور مورد پژوهش، پذیرش دین اسلام به عنوان یکی از منابع اصلی در نظام حقوقی و سیاسی می باشد. از طرفی بر عکس هر سه کشور مذکور، هدف اصلی از تاسیس شورای نگهبان، پاسداری از شرع و احکام اسلامی است و پاسداری از قانون اساسی و به طور خاص حقوق و آزادی ها در مرحله بعد قرار دارد. امری که در سه کشور دیگر چنین نیست و هدف از تاسیس دادرس اساسی پشتیبانی از قانون اساسی است و پاسداری از شرع اسلام در دل نظارت دستوری قرار دارد. با توجه به اینکه می توان از دو الگوی کلی آمریکایی و اروپایی در نظام های حقوقی یاد کرد، هر چهار کشور امروزه از الگوی اروپایی یعنی تاسیس یک نهاد اختصاصی جهت نظارت دستوری استفاده می کنند. با مروری بر رویه شورای نگهبان و نگاه تطبیقی به این نهاد، شورا در خصوص پشتیبانی از حقوق و آزادی ها بخصوص حقوق و آزادی های مدنی– سیاسی عملکرد قابل دفاعی از خود نشان نداده است. این ضعف اساسی که ناشی از تمرکز شورا بر نظارت شرعی، نبود نظارت پسینی و عدم پذیرش حق مراجعه اشخاص در خصوص نقض حقوق و آزادی ها به شورا، چیرگی بعد سیاسی و شرعی شورا بر بعد قضایی آن، میل به یک تغییرات اساسی در ساختار و صلاحیت های شورای نگهبان را ایجاب می نماید که در این خصوص پیشنهادهایی جهت بهبود جایگاه و عملکرد شورای نگهبان ارایه می گردد.
ساختار و فهرست رساله
فهرست اجمالی چکیده
فهرست ۲ مقدمه
طرح و بیان مسیله
الگوی آمریکایی
الگوی اروپایی
مصر
الجزایر
عراق
ایران
دلایل انتخاب کشورهای مورد پژوهش
پیشینه تحقیق
هدف اصلی
هدف فرعی
پرسش اصلی
پرسش فرعی
فرضیه های متناظر
فرضیه اصلی
فرضیه های فرعی
ساماندهی تحقیق
فصل اول: دادرسی اساسی: مفاهیم و الگوها
گفتار اول: مفهوم دادرسی اساسی
گفتار دوم: روند تاریخی دادرسی اساسی
گفتار سوم: مشروعیت دادرسی اساسی
گفتار چهارم: حاکمیت قانون/ قانون اساسی
گفتار پنجم: الگوهای دادرسی اساسی
گفتار ششم: حقوق و آزادی ها در قانون اساسی
گفتار هفتم: حقوق و آزادی ها در رویه دادرس اساسی
فصل دوم: دادرسی اساسی در کشورهای مصر، عراق و الجزایر
گفتار اول: مروری تاریخی بر پیشینه نهاد دادرس اساسی در کشورهای مصر، عراق و الجزایر
گفتار دوم: ترکیب نهاد دادرس اساسی در کشورهای مصر، عراق و الجزایر
گفتار سوم: صلاحیت دادرس اساسی در مصر، عراق و الجزایر
گفتار چهارم: اشکال ارجاع به دادرس اساسی در کشورهای مصر، عراق و الجزایر
گفتار پنجم: اشخاص ذیصلاح در طرح موضوع نزد دادرس اساسی
گفتار ششم: ویژگی احکام و قرارهای دادرس اساسی در مصر، عراق و الجزایر
گفتار هفتم: استقلال دادرس اساسی در مصر، عراق و الجزایر
فصل سوم: بررسی حقوقی نهاد شورای نگهبان با نگاهی تطبیقی به نهاد دادرس اساسی در مصر، عراق و الجزایر
گفتار اول: ترکیب شورای نگهبان
گفتار دوم: صلاحیت های شورای نگهبان
گفتار سوم: اشکال ارجاع به شورای نگهبان
گفتار چهارم: اشخاص ذی صلاح جهت مراجعه به شورای نگهبان
گفتار پنجم: حجیت تصمیمات شورای نگهبان
گفتار ششم: شیوه نگارش رای و تصمیمات شورای نگهبان
گفتار هفتم: زمان اجرایی شدن تصمیمات شورای نگهبان
گفتار هشتم: استقلال شورای نگهبان
فصل چهارم: حقوق و آزادی ها در رویه دادرس اساسی ایران، مصر، عراق و الجزایر
گفتار اول: حقوق و آزادی ها در رویه شورای نگهبان
گفتار دوم: حقوق و آزادی ها در رویه دادرس اساسی الجزایر
گفتار سوم: حقوق و آزادی ها در رویه دادرس اساسی عراق
گفتار چهارم: حقوق و آزادی ها در رویه دادرس اساسی مصر
نتیجه گیری
پیشنهادها
منابع
منابع فارسی
منابع عربی
منابع انگلیسی و اینترنتی
کلیدواژه ها
- دادرسی اساسی
- نظارت
- حقوق و آزادی ها
- قانون اساسی
- الگوی مطلوب
- پیشنهاد