مبنای حقوقی جرایم امنیت اطلاعات بین حقوق ایران و عراق مطالعه تطبیقی

عنوان	مبنای حقوقی جرایم امنیت اطلاعات بین حقوق ایران و عراق مطالعه تطبیقی
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	ابراهیم حبیب خبط
استاد راهنما	محسن قدیر
استاد مشاور	عادل ساریخانی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۴۰۳
دانشگاه	جامعه المصطفی العالمیه

مبنای حقوقی جرایم امنیت اطلاعات بین حقوق ایران و عراق مطالعه تطبیقی عنوان رساله ای است که توسط ابراهیم حبیب خبط، با راهنمایی محسن قدیر و با مشاوره عادل ساریخانی در سال ۱۴۰۳ و در مقطع دکتری جامعه المصطفی العالمیه دفاع گردید.

چکیده

فضای مجازی جهانی شده اکثر کشورها را در وضعیت ارتباط مستمر قرار داده است و اینترنت امروزه شاهد همزیستی مستمر در تمامی زمینه های علمی، پژوهشی، اقتصادی و حتی سیاسی و اجتماعی است که ما را به ضرورت رسیدگی به چالش های اطلاعاتی سوق می دهد. جرم و جنایت و چالش های جرایم اطلاعاتی که از مرزهای منطقه ای عبور می کنند. بنابراین ارایه تصویری کلی از جرایم اطلاعاتی و مشکلاتی که در حقوق کیفری ایجاد می کند، نیازمند رسیدگی به مشکلات ماهوی و رویه ای ناشی از این نوع جرایم جدید است. این پژوهش با هدف شناخت مفهوم جرم اطلاعاتی و چارچوب قانونی آن و بررسی جنبه های ماهوی و عناصر جرم و نیز جنبه های رویه ای آن انجام شد. کمک به یافتن راه حل هایی برای مشکلات عملی و حقوقی در این جنایات و تلاش برای عمیق تر کردن چگونگی مقابله با آن ها از طریق قوانین عراق و ایران، این مطالعه همچنین با هدف قرار دادن یافته ها و توصیه هایی که به دست آمده در اختیار عراقی ها و ایران است قانونگذار، قوانینی یکپارچه با هدف مقابله با این جرایم و کاهش آنها برای حفظ حقوق مردم تدوین کند. این پژوهش بر اساس رویکرد توصیفی و تحلیلی انجام شده است. این رویکرد به بررسی های علمی می پردازد که نیازمند مقایسه بین پدیده ها در بیش از یک مکان هستند و یافتن شباهت ها و تفاوت ها با توجه به مولفه های آن، به نتیجه گیری منطقی کمک می کند سوالات و فرضیه های پژوهشی که مطرح شد. ۱– با توجه به تازگی جرایم سایبری، هنوز اجماع فقهی در مورد تعریف واحدی برای آن وجود ندارد که منجر به این شد که جرایم سایبری در برابر تعریف مقاومت می کند، با بررسی تعاریف فقهی به این نتیجه رسیدیم که عدم تعریف جرایم سایبری تبیین می شود. با روندی که امکان پیوست کردن شرح جرایم سایبری را به هر حادثه ای فراهم می کند، هر چه که این رابطه باشد و چه نقشی که رایانه در آن داشته باشد. ۲– عنصر قانونی جرم اطلاعاتی با هدف جرم انگاری اشکال حمله به سیستم اطلاعاتی، جرم انگاری غیرمستقیم حمله به محتوا و در حفاظت از سیستم برای حفاظت از اطلاعات است اشکال جرم ۴– مجازات های اعمال شده در مورد جرایم سایبری در چارچوب قوانین ایران در سیستم کیفری برای کلاهبرداری اطلاعاتی درجه بندی می شود. ۵– دامنه مجازات این جرم این است که قانونگذار هر فردی را که اقدام به آن کند مجازات می کند که نشان دهنده تمایل وی به پوشش بیشترین تقلب اطلاعاتی است. ۶– راهکارهای مقابله با جرایم اطلاعاتی همان چیزی است که در مواجهه با واقعیت فناوری اطلاعات، بحران حقوق کیفری نامیده می شود، به ویژه اینکه با مواردی از قانون گریزی مواجه هستیم که در آن عدم تناسب بین محصول فناورانه و کار قانونگذاری وجود دارد. . ۷– توسل به متون سنتی حقوق کیفری برای ارایه نوعی حمایت موفقیت آمیز نبوده است زیرا اتخاذ آنها منجر به تحریف اصول ثابتی که این جرایم بر آن استوار است می شود و به دلیل پیشرفته بودن آن، حمایت کافی از پول اطلاعاتی حاصل نمی شود. ۸– مشمول قوانین مالکیت معنوی برنامه های رایانه ای بدون اصلاح آن ها، حفاظت لازم برای آن سیستم ها و برنامه ها حاصل نمی شود. در حقوق ایران، گسترش و نفوذ فناوری اطلاعات و ارتباطات و پیدایش فضای مجازی، تحولات اساسی در تمامی ابعاد زندگی بشر از جمله امنیت ملی جوامع به وجود آورده است. فضای مجازی با ویژگی های منحصربه فرد خود با توسل به فناوری تبادل اطلاعات با چالش های جدید و خطرناکی برای امنیت ملی مواجه شده است که حفاظت از آن به شیوه سنتی دشوار و ناکافی است. اگرچه تعقیب کیفری در این جرایم اجتناب ناپذیر است، اما به دلیل ماهیت این رویه و اتخاذ آن پس از ارتکاب آن، نمی توان آثار سوء این جرایم را خنثی کرد. بنابراین لازم است به جای پاسخگویی به این جرایم، اقداماتی که از وقوع آنها جلوگیری می کند، بررسی شود. با توجه به مشکلات پیشگیری که به طور کامل از ارتکاب جرایم جلوگیری نمی کند، می توان سیاست جنایی پیشگیرانه را راهبرد موثرتری برای مقابله با این تهدیدات جدید دانست. جرایم امنیت اطلاعات در ایران، اعمال مجرمانه ای است که موجب هرج و مرج و اغتشاش در نظام داخلی کشور می شود، این جرایم در قانون مجازات ایران با عنوان جنایت محارب، فتنه و افساد فی الارض آمده است. کتاب دوم از. قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ هجری شمسی، جرایم علیه امنیت کشور مندرج در کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۵۷ هجری شمسی و برخی موارد در قانون مجازات اسلامی جرایم علیه امنیت به دو دسته جرایم علیه امنیت داخلی تقسیم می شوند و جرایم علیه امنیت خارجی.

ساختار و فهرست رساله

المقدمه

اولا: بیان المساله

ثانیا: اسیله البحث

ا – السوال الرییس

ب – الاسیله الفرعیه للدراسه

ثالثا: فرضیه البحث

ا – الفرضیه الرییسیه

ب – الفرضیات الفرعیه

خامسا: اهداف الدراسه

۱– الاهداف العلمیه:

۲– الاهداف العملیه

سادسا: الدراسات السابقه

ثامنا: هیکلیه الدراسه

الفصل الاول: المفاهیم والکلیات

المبحث الاول: مفاهیم جرایم الامن المعلوماتی

المطلب الاول: مفاهیم جرایم الامن المعلوماتی

الفرع الاول: المفهوم العام لجرایم الامن المعلوماتی

الفرع الثانی: المفاهیم والمصطلحات المرتبطه بحقل المعلوماتیه

رابعا: شبکه الانترنت

الفرع الثالث: خصایص جرایم الامن المعلوماتی

سادسا: وقوع الجریمه فی بییه المعالجه الالیه للبیانات والمعلومات

سابعا: جرایم صعبه الاثبات:

المطلب الثانی: مفاهیم التجریم فی جرایم الامن المعلوماتی

الفرع الاول: تحدید نطاق التجریم فی جرایم الامن المعلوماتی

الفرع الثانی: خصایص جرایم الامن المعلوماتی والغایه من التجریم

المطلب الثالث: الطبیعه القانونیه لجرایم الامن المعلوماتی

المطلب الرابع: موضع جریمه الامن المعلوماتی

الفرع الاول: تعریف المال المعلوماتی وعناصره

الفرع الثانی: مفهوم برامج الحاسب الآلی وانواعها

المبحث الثانی: کلیات جرایم الامن المعلوماتی

المطلب الاول: صور جرایم الامن المعلوماتی من حیث الجناه والمجنی علیهم

الفرع الاول: من حیث الجناه

الفرع الثانی: من حیث المجنی علیهم

الفرع الثالث: من حیث الاطراف

المطلب الثانی: صور جرایم الامن المعلوماتی من حیث نوعیه الجرایم

الفرع الاول: حالات استخدام الحاسوب کاداه سلبیه

الفرع الثانی: حالات استخدام الحاسوب کاداه إیجابیه ۵۰ الفصل الثانی: صور جرایم الامن المعلوماتی وارکانها القانونیه فی القانون العراقی والایرانی

المبحث الاول: انواع جرایم الامن المعلوماتی حسب النفس والاموال

المطلب الاول: جرایم الامن المعلوماتی ضد النفس

الفرع الاول: نماذج من جرایم الاعتداء المعلوماتی

الفرع الثانی: انواع جرایم الامن المعلوماتی

المطلب الثانی: جرایم الامن المعلوماتی ضد الاموال

الفرع الاول: جرایم الامن المعلوماتی ضد الاموال العامه

الفرع الثانی: جرایم الامن المعلوماتی ضد الحکومه

الفرع الثالث: جرایم الامن المعلوماتی الاخری

المبحث الثانی: ارکان جرایم الامن المعلوماتی

المطلب الاول: الرکن الشرعی

الفرع الاول: الرکن المفترض

المطلب الثانی: الرکن المعنوی

المطلب الثالث: الرکن المادی

الفرع الاول: الرکن المادی فی الاعتداءات علی نظام المعالجه الآلیه للمعطیات

الفرع الثانی: الاعتداءات علی منتجات الإعلام الالی

الفصل الثالث: مواجهه جرایم الامن المعلوماتی فی إطار قانون العقوبات العراقی والایرانی

المبحث الاول: مواجهه جرایم الامن المعلوماتی فی إطار قانون العقوبات العراقی

المطلب الاول: مواجهه جرایم الامن المعلوماتی من خلال جرایم الاموال المقرره فی قانون العقوبات العراقی رقم

لسنه ۱۹۶۹ المعدل

الفرع الاول: مدی اعتبار البرنامج کمحل لجرایم الاموال المقرره فی قانون العقوبات العراقی

الفرع الثانی: مدی خضوع برامج الحاسب الآلی للنشاط الإجرامی لجرایم الاموال

المطلب الثانی: الجزاءات المقرره لجرایم الامن المعلوماتی

الفرع الاول: العقوبات المطبقه علی الاشخاص الطبیعیه

الفرع الثانی: العقوبات المطبقه علی الاشخاص المعنویه

المطلب الثالث: نطاق العقوبه

الفرع الاول: الشروع فی جرایم الامن المعلوماتی

الفرع الثانی: مبدا المعاقبه علی الاتفاق الجنایی

الفرع الثالث: شروط المعاقبه علی الاتفاق الجنایی

المبحث الثانی: التحدیات الإجراییه والموضوعیه فی القانون العراقی والإیرانی

المطلب الاول: التحدیات الإجراییه فی القانون العراقی والإیرانی

الفرع الاول: ضبط الجریمه المعلوماتیه و اثباتها

الفرع الثانی: الاختصاص بنظر جرایم الامن المعلوماتی

المبحث الثالث: مواجهه الجریمه المعلوماتیه فی القانون الإیرانی

المطلب الثانی: التحدیات الموضوعیه فی القانون العراقی والإیرانی

الفرع الاول: المعلوماتیه و تحدی الاحکام العامه للجریمه

الفرع الثانی: المسوولیه عن تحدیات جرایم الامن المعلوماتی

الفصل الرابع: إجراءات البحث والتحری عن جرایم الامن المعلوماتی فی القانون العراقی والإیرانی

المبحث الاول: إجراءات الحصول علی ادله اثبات جرایم الامن المعلوماتی فی القانون العراقی والإیرانی

المطلب الاول: الانتقال والمعاینه

المطلب الثانی: ضوابط الانتقال و المعاینه فی جرایم الامن المعلوماتی

الفرع الاول: التفتیش

الفرع الثانی: الحجز

المبحث الثانی: مظاهر الصعوبه فی إثبات جرایم الامن المعلوماتی فی القانون العراقی والإیرانی

المطلب الاول: معوقات تعود لاسباب تقنیه

الفرع الاول: المعوقات المرتبطه بصعوبه اکتشاف الجریمه

الفرع الثانی: معوقات تتعلق بصعوبه الاثبات

المطلب الثانی: مظاهر تعود لاسباب بشریه

الفرع الاول: المعوقات المتصله بالمجنی علیهم

الفرع الثانی: معوقات قضاییه

المطلب الثالث: معوقات مرتبطه بالجانب القضایی

الفرع الاول: قصور التعاون الدولی فی مجال مکافحه الجرایم المعلوماتیه

الفرع الثانی: إشکالیه الاختصاص القضایی

المبحث الثالث: الجرایم السیبرانیه فی القانون العراقی والإیرانی

المطلب الاول: الجرایم السیبرانیه فی القانون العراقی والإیرانی

الفرع الاول: الجریمه السیبرانیه

الفرع الثانی: وإداره و حوکمه امن المعلومات

المطلب الثانی: التحدیات التی یمثلها الامن السیبرانی فی القانون العراقی والإیرانی

الفرع الاول: جرایم الامن السیبرانی

الفرع الثانی: وسایل تنفیذ الهجمات السیبرانیه

الخاتمه

اولا: النتایج

ثانیا: التوصیات

المصادر والمراجع

کلیدواژه ها

• مبنای حقوقی
• جرایم امنیت سایبری