حق تعیین سرنوشت و مداخلات بشردوستانه

عنوان	حق تعیین سرنوشت و مداخلات بشردوستانه
رشته	حقوق بین الملل
دانشجو	حسن عبداله پور
استاد راهنما	عاطفه امینی نیا
استاد مشاور	حسن بادینی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۰
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

حق تعیین سرنوشت و مداخلات بشردوستانه عنوان پایان نامه ای است که توسط حسن عبداله پور، با راهنمایی عاطفه امینی نیا و با مشاوره حسن بادینی در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

پایان نامه حاضر در دو بخش نوشته شده است. در بخش اول دو مفهوم حق تعیین سرنوشت و مداخلات بشردوستانه به ترتیب مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته اند. در فصل اول برای بررسی و ارزیابی مفهوم حق تعیین سرنوشت در ابتدا تارخچه و پیشینه ای از این موضوع در دو گفتار ارایه گردیده است که تاریخچه حق تعیین سرنوشت را قبل و بعد از جنگ جهانی دوم مورد بررسی قرار داده است. سپس مفهوم حق تعیین سرنوشت تعریف شده است و ابعاد آن مورد تحلیل قرار گرفته است. جایگاه و ماهیت حق تعیین سرنوشت در میان حقوق بشر دیگر مباحث بررسی شده در این فصل هستند. در فصل دوم تحلیل موضوع مداخلات بشردوستانه نیز با ارایه پیشینه ای از این موضوع شروع شده است که تصویب منشور ملل متحد پایه ای برای تقسیم بندی تشریح تاریخچه قرار گرفته است. در مبحث دوم مداخلات بشردوستانه تعریف شده است و تقابل آن با حاکمیت دولت ها مورد توجه قرار گرفته است. در مبحث بعدی شرایط مشروعیت مداخلات بشردوستانه در چند گفتار توضیح داده شده است و در نهایت حقوق بشردوستانه به عنوان جایگاه مداخلات بشردوستانه تشریح شده است. در بخش دوم برای تحلیل رابطه موجود میان مداخله بشردوستانه و حق تعیین سرنوشت در ابتدا تاثیر میزان بهره مندی از حق تعیین سرنوشت و وقوع مداخلات بشردوستانه مورد توجه قرار گرفته است. به این منظور پیش از هر چیز تلاش شده است تا معیاری برای سنجش میزان بهره مندی مردم از حق تعیین سرنوشت ارایه گردد. شاخص هایی چون تحقق دموکراسی، مشارکت مردمی، بهره مندی از حقوق بشری مانند حق آزادی بیان و عقیده و همچنین حق رای در این مبحث مورد توجه اند. در مبحث بعدی به تحلیل برخی از موارد مداخله بشردوستانه و وضعیت حق تعیین سرنوشت مردم کشور مورد مداخله پرداخته شده است. در فصل دوم تاثیری که مداخلات بشردوستانه بر برقراری حق تعیین سرنوشت گذاشته اند مورد ارزیابی قرار گرفته است. مطابق نتیجه نهایی به اثبات رسید که اگر شرایط یک مداخله بشردوستانه از جمله تحقق فرآیند دموکراسی شدن و انجام تعهداتی که دولت های مداخله کننده نسبت به کشور مورد مداخله دارند انجام شود و در شرایطی که متغیرهای سیاسی تاثیرگذاری کمتری داشته باشند، مداخلات بشردوستانه می توانند به بهبود وضعیت حق تعیین سرنوشت کمک نمایند.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

بخش اول– تعاریف و مفاهیم ۸

فصل اول– حق تعیین سرنوشت؛ حق تمامی مردم ۹

مبحث اول– پیشینه تاریخی حق تعیین سرنوشت ۹

گفتار اول– قبل از جنگ جهانی دوم ۹

گفتار دوم– پس از جنگ جهانی دوم ۱۲

مبحث دوم– مفهوم حق تعیین سرنوشت ۱۳

گفتار اول– تعریف حق تعیین سرنوشت ۱۳

گفتار دوم– ابعاد حق تعیین سرنوشت ۱۷

مبحث سوم– جایگاه حق تعیین سرنوشت در میان حقوق بشر ۲۱

گفتار اول– حقوق نسل اول (حقوق مدنی و سیاسی) ۲۳

گفتار دوم– حقوق نسل دوم (حقوق اقتصادی– اجتماعی) ۲۴

گفتار سوم– حقوق نسل سوم (حقوق همبستگی) ۲۶

مبحث چهارم– ماهیت حق تعیین سرنوشت ۲۷

فصل دوم– مداخلات بشردوستانه ۳۰

مبحث اول– تاریخچه مداخلات بشردوستانه ۳۰

گفتار اول– مداخله بشردوستانه تا وضع منشور ملل متحد ۳۰

گفتار دوم– پس ازتصویب منشور ملل متحد ۳۳

مبحث دوم– مفهوم مداخلات بشردوستانه ۳۶

گفتار اول– تعریف مداخلات بشردوستانه ۳۶

گفتار دوم– مداخله بشردوستانه و حاکمیت دولت ها ۴۰

مبحث سوم– شرایط مداخلات بشردوستانه ۴۲

گفتار اول– نقض فاحش حقوق اساسی بشر یا وجود سبب مشروع و عادلانه ۴۳

گفتار دوم– وجود قصد و نیت صرفا انسان دوستانه ۴۶

گفتار سوم– شکست کوشش های مسالمت آمیز و اقدام به مداخله به عنوان آخرین راه ۴۷

گفتار چهارم– دورنمای مثبت اقدامات نظامی ۴۷

گفتار پنجم– تناسب ابزار مورد استفاده با هدف ۴۸

مبحث چهارم– حقوق بشردوستانه بین المللی به عنوان جایگاه مداخلات بشردوستانه ۴۹

بخش دوم–ارزیابی رابطه مداخلات بشردوستانه و حق تعیین سرنوشت ۵۲

فصل اول– نقش بهره مندی یا عدم بهره مندی از حق تعیین سرنوشت

در وقوع مداخلات بشردوستانه ۵۳

مبحث اول– معیار ارزیابی بهره مندی از حق تعیین سرنوشت ۵۴

گفتار اول– حق آزادی بیان ۵۶

گفتار دوم– حق رای (انتخاب) ۵۹

گفتار سوم– مشارکت مردمی ۶۲

گفتار چهارم– تحقق دموکراسی ۶۴

مبحث دوم–بررسی برخی موارد مداخلات بشردوستانه برای ارزیابی میزان بهره مندی از حق تعیین سرنوشت ۶۹

گفتار اول – عراق ۷۰

گفتار دوم– سومالی ۷۴

گفتار سوم– افغانستان ۷۸

گفتار چهارم– لیبی ۸۲

فصل دوم– حق تعیین سرنوشت پس از مداخلات بشردوستانه ۸۶

مبحث اول– فرآیند تحولات پس از مداخلات بشردوستانه ۸۶

گفتار اول– تعهدات مداخله کنندگان ۷۸

گفتار دوم – دموکراتیک شدن ۸۸

مبحث دوم– بررسی میزان بهره مندی مردم کشورهای مورد مداخله از حق تعیین سرنوشت پس از وقوع مداخلات بشردوستانه ۸۹

گفتار اول– عراق ۹۰

گفتار دوم– سومالی ۹۲

گفتار سوم– افغانستان ۹۴

نتیجه گیری ۹۷

منابع و مآخذ ۱۰۴

کلیدواژه ها

• انسان دوستی
• مشروعیت
• حقوق بشر
• حق تعیین سرنوشت
• حق تعیین سرنوشت
• دخالت بشردوستانه
• حقوق بین الملل بشردوستانه