مسیولیت حقوقی شرکت های چندملیتی در رعایت قواعد بین المللی حقوق بشر
 | |
| عنوان | مسیولیت حقوقی شرکت های چندملیتی در رعایت قواعد بین المللی حقوق بشر |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | مهران رضوانی |
| استاد راهنما | حاتم صادقی زیازی |
| استاد مشاور | حسین شریفی طرازکوهی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۱ |
| دانشگاه | مرکز پیام نور تهران |
مسیولیت حقوقی شرکت های چندملیتی در رعایت قواعد بین المللی حقوق بشر عنوان پایان نامه ای است که توسط مهران رضوانی، با راهنمایی حاتم صادقی زیازی و با مشاوره حسین شریفی طرازکوهی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.
چکیده
حیات شرکت های چندملیتی از قرن شانزدهم آغاز شده است .شرکت های چندملیتی در قرن اخیر ودر چند دهه اخیرنیز بیش از پیش، نقش مهمی در اقتصاد جهانی ایفا کرده اند و روز بروز امپراطوری های عظیم صنعتی وتجاری خود را گسترش می دهند .حقوق بین الملل هنوز هم فقط دولتها ،سازمان های بین المللی و افراد را به عنوان تابعان خود می شناسد وشرکت های چندملیتی تابعان اصلی نیستند. اما حقوق بین الملل سرمایه گذاری خارجی ونظام حل وفصل اختلافات ناشی از سرمایه گذاری بین المللی، این شرکت ها را به تابعان خود تبدیل کرده است. شرکت های چندملیتی در رعایت قواعد بین المللی حقوق بشر که در اسناد بین المللی ومنطقه ای وفهرست های حقوق بشر متجلی شده اند دارای مسیولیت حقوقی بین المللی هستند ونظریه ها وراهکارهای گوناگونی برای این مسیولیت طراحی گردیده است .از جمله نظریه ی مسیولیت اجتماعی شرکت ها، صلاحیت فراملی، خرق حجاب ، مسیولیت مستقیم شرکت مادر وکدهای رفتاری. این شرکت ها به دلیل ماهیت اقتصادیشان ارتباط تنگاتنگی با حقوق کار ومحیط زیست دارند. از سوی دولت های میزبان وموطن شرکت های چندملیتی وسازمان های بین المللی شیوه هایی برای اعمال مسیولیت براین شرکت ها در قبال نقض حقوق بشر به کار گرفته می شود. دعاوی متعددی در دادگاه ها برعلیه شرکت های چندملیتی برای نقض های حقوق بشر صورت گرفته، اقامه گردیده است. اعلامیه سه جانبه سازمان بین المللی کار مربوط به اصول شرکت های چندملیتی وسیاست اجتماعی ؛ رهنمودهای سازمان همکاری وتوسعه اقتصادی برای شرکت های چندملیتی؛ وفاق جهانی ملل متحد؛ وهنجارنامه سازمان ملل متحد در مورد مسیولیت های شرکت های چندملیتی ودیگر شرکت های تجاری با توجه به حقوق بشر، از جمله مقررات رفتاری ناظر بر شرکت های چندملیتی است .
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه کلی: ۱
بخش اول : شرکت های چندملیتی مقدمه: ۱۳
فصل اول : کلیات و مفاهیم شرکت های چندملیتی ۱۴
مبحث اول : مبانی وتاریخچه شرکت های چندملیتی ۱۴
گفتار اول : مبانی و تاریخچه چندملیتی آمریکایی ۱۶
بند اول : مبانی نظری ۱۷
بند دوم : تولد غول های اقتصادی ، انحصار وحقوق رقابت ۱۷
بند سوم : توازن شرکت های چندملیتی وتجارت آزاد بدون رقابت ۱۹
گفتار دوم : مبانی و تاریخچه چندملیتی های اروپایی، ژاپنی ۲۰
بنداول : تاثیرات شرکت های چندملیتی اروپا برحقوق بین الملل عمومی ۲۰
بند دوم : شرکت های چندملیتی ژاپن ۲۲
مبحث دوم : تعاریف شرکت های چندملیتی ۲۳
گفتار اول : چالش برسر نامگذاری ۲۵
گفتار دوم : دسته بندی شرکت های چندملیتی ۲۶
مبحث سوم : دلایل وجودی شرکت های چندملیتی ۲۸
گفتار اول : مشکلات ایجاد شده توسط شرکت های چندملیتی درکشور موطن ۲۹
گفتار دوم : مشکلات ایجاد شده توسط شرکت های چندملیتی درکشور میزبان ۳۱
فصل دوم : نقش شرکت های چند ملیتی در عرصه حقوق بین الملل ۳۳
مبحث اول : شخصیت حقوقی بین المللی ۳۳
گفتار اول : تبدیل شرکت های چندملیتی به تابعان حقوق بین الملل در رویکرد کلاسیک ۳۵
گفتار دوم : نقدرویکرد کلاسیک ۳۶
مبحث دوم : نظام های حقوقی خودبسنده ۳۷
گفتار اول : تعریف نظم حقوقی خودبسنده ۳۸
گفتار دوم : جایگاه شرکت های چندملیتی در نظام های حقوقی خودبسنده ۳۸
مبحث سوم : شرکت های چندملیتی در حقوق بین الملل سرمایه گذاری خارجی ۳۹
مبحث چهارم : شرکت های چندملیتی درنظام حل وفصل اختلافات ناشی از سرمایه گذاری
بین المللی ۴۳
بخش دوم : قواعد بین المللی حقوق بشر
مقدمه: ۴۹
فصل اول : اسناد بین المللی حقوق بشر ۵۰
مبحث اول : منشور سازمان ملل متحد ۵۰
گفتاراول : توسعه قواعد حقوق بشر ۵۱
گفتار دوم : ایجاد قواعد حقوق بشر ۵۳
بنداول : جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت ۵۳
بند دوم : حمایت از گروه های آسیب پذیر ۵۴
الف : پناهندگان ۵۴
ب : کارگران مهاجر ۵۴
ج : زنان ۵۵
د : کودکان ۵۵
ه : مردمان بومی ۵۵
بندسوم : بردگی ، شکنجه ، کار اجباری و قاچاق ۵۶
گفتار سوم : سایر اسناد حقوق بشری سازمان ملل متحد ۵۶
گفتار چهارم : تاثیر سازمان ملل متحد بر حقوق بین المللی بشر ۵۷
مبحث دوم : منشور بین المللی حقوق بشر ۵۷
گفتار اول : اعلامیه جهانی حقوق بشر ۵۸
گفتار دوم : میثاق های بین المللی سازمان ملل متحد ۵۹
بند اول : میثاق بین المللی حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ۶۰
بند دوم : میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۶۱
مبحث سوم : فهرست های حقوق بشر ۶۲
فصل دوم : اسناد منطقه ای حقوق بشر ۶۴
مبحث اول : توسعه حمایت اروپایی از حقوق بشر ۶۴
گفتار اول : کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق بشر و آزادی های بنیادین ۶۵
گفتار دوم : پروتکل های کنوانسیون اروپایی ۶۵
گفتار سوم : منشور اجتماعی اروپا ۶۶
گفتار چهارم : کنوانسیون حقوق بشر و زیست پزشکی ۶۷
گفتار پنجم : سایر کنوانسیون های اروپایی ۶۷
مبحث دوم : توسعه حقوق بشر آمریکایی ۶۸
گفتار اول : اعلامیه آمریکایی ۶۸
گفتار دوم : کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر ۶۹
گفتار سوم : سایر کنوانسیون ها واسناد آمریکایی ۶۹
مبحث سوم : توسعه حمایت از حقوق بشر در آفریقا ۷۰
گفتار اول : منشور آفریقایی حقوق بشر و مردمان ۷۰
گفتار دوم : سایر اسناد آفریقایی ۷۱
مبحث چهارم : سایر اسناد منطقه ای ترویج حقوق بشر ۷۲
بخش سوم : شرکت های چند ملیتی وحقوق بشر
مقدمه: ۷۵
فصل اول : نظریه ها و راهکارهای مسیولیت شرکت های چند ملیتی ۷۶
مبحث اول : مبانی مسیولیت ۷۶
مبحث دوم : دیدگاه های مبتنی بر تسری تعهدات حقوق بشری ۷۹
گفتار اول : دیدگاه مخالفان ۷۹
گفتار دوم : دیدگاه موافقان ۸۲
گفتار سوم : نتیجه گیری از دلایل مخالفان و موافقان ۸۴
مبحث سوم : نظریه های مسیولیت خارج از سیستم ملل متحد ۸۵
گفتار اول : نظریه مسیولیت اجتماعی شرکت ها ۸۷
گفتار دوم : کاربرد نظریه مسیولیت اجتماعی شرکت ها در حقوق بشر ۸۹
مبحث چهارم : اعمال صلاحیت فراملی مقررات برای تضمین تبعیت از حقوق بشر ۹۰
گفتار اول : صلاحیت فراملی تعهدات حقوق بشری ۹۲
گفتار دوم : راه حل های جایگزین صلاحیت فراملی ۹۳
بنداول : نظریه خرق حجاب ۹۳
بند دوم : کنترل در بنگاه های اقتصادی یکپارچه ۹۴
بند سوم : مسیولیت مستقیم شرکت مادر ۹۴
مبحث پنجم : کدهای رفتاری شرکت های چند ملیتی ۹۵
فصل دوم : شرکت های چندملیتی ، کار و محیط زیست ۹۹
مبحث اول : شرکت های چندملیتی وحقوق کار ۹۹
گفتار اول : تولید منعطف وتجارت آزاد ۱۰۱
گفتار دوم : استانداردهای بین المللی کار ۱۰۲
گفتار سوم : ارتباط استانداردهای حقوق کار وتجارت آزاد ۱۰۴
گفتار چهارم : دستورالعمل های رفتاری واستانداردهای حقوق کار ۱۰۵
مبحث دوم : شرکت های چندملیتی ومحیط زیست ۱۰۸
گفتار اول : فاجعه بوپال ۱۱۲
گفتار دوم : بذرهای ژنتیکی ۱۱۳
فصل سوم : شیوه های اعمال مسیولیت برشرکت های چندملیتی درنقض حقوق بشر ۱۱۴
مبحث اول : اعمال مسیولیت توسط دولت های میزبان ۱۱۵
مبحث دوم : اعمال مسیولیت توسط دولت های موطن (مهمان) ۱۱۶
گفتار اول : مشکلات صلاحیتی دولت موطن ۱۱۶
بنداول : حجاب شرکت ۱۱۶
بند دوم : حاکمیت دولت ۱۱۷
بند سوم : صلاحیت مرجع مناسب ۱۱۸
گفتار دوم : قضایای انگلستان ۱۱۸
بنداول : قضیه شرکت Thor ۱۱۸
بند دوم : قضیه شرکت RTZ ۱۱۹
بند سوم : قضیه شرکت Cape ۱۱۹
بندچهارم : نتیجه گیری از قضایای انگلستان ۱۲۰
گفتار سوم : قضایای آمریکا ، قانون مسیولیت مدنی بیگانگان ۱۲۰
بنداول : بررسی اجمالی ۱۲۰
بند دوم : قضیه شرکت یونوکال ۱۲۲
بندسوم : قضیه شرکت رویال داچ شل ۱۲۲
بندچهارم : قضیه شرکت چورون تگزاکو ۱۲۳
بند پنجم : کارایی قانون مسیولیت مدنی بیگانگان ۱۲۴
مبحث چهارم : اعمال مسیولیت از طریق کدهای رفتاری ۱۲۷
مبحث پنجم : اعمال مسیولیت از طریق مقررات رفتاری سازمان های بین المللی ۱۲۸
گفتار اول : اعلامیه سه جانبه سازمان بین المللی کار ۱۲۹
گفتار دوم : رهنمودهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی ۱۳۰
گفتارسوم : وفاق جهانی سازمان ملل متحد ۱۳۳
گفتارچهارم : هنجارنامه سازمان ملل متحد ۱۳۶
نتیجه گیری ۱۳۹
چشم انداز آینده ۱۴۵
فهرست منابع ۱۴۶
جدول (۱) ۱۵۲
جدول (۲) ۱۵۳
کلیدواژه ها
- شرکت های چندملیتی
- شرکت های فراملی
- مسیولیت حقوقی
- قواعد بی––ن المللی حقوق بشر
- دولت های میزبان
- دولت های موطن
- مسیولیت حقوقی
- قواعد بین المللی
- کشور میزبان
- اسناد بین المللی
- بنگاه های اقتصادی چندملیتی
- حقوق بشر
- انترناسیونالیسم
- دولت
- حقوق بین الملل