تضمینات حقوق شهروندی متهم در قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوب 1383/02/15
 | |
| عنوان | تضمینات حقوق شهروندی متهم در قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوب ۱۳۸۳/۰۲/۱۵ |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | سوسن بیگی |
| استاد راهنما | قباد کاظمی |
| استاد مشاور | اکبر وروایی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۳ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه |
تضمینات حقوق شهروندی متهم در قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوب ۱۳۸۳/۰۲/۱۵ عنوان پایان نامه ای است که توسط سوسن بیگی، با راهنمایی قباد کاظمی و با مشاوره اکبر وروایی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه دفاع گردید.
چکیده
به آمیخته حقوق و مسی–ولیت های شهروندان در قبال یکدیگر که اصول و قواعد حقوقی از آن حمایت می کند حقوق شهروندی اطلاق می شود. در نگاه کرامت مدارانه به نوع بشر، اعلامیه حقوق بشر و شهروندی ۱۷۸۹ و قانون اساسی ۱۷۹۱ کشور فرانسه جایگاه برجسته ای به خود اختصاص داده اند. تصویب قوانین در شورای دولتی و ایجاد عدالتخانه به فرمان مظفرالدین شاه گام های مهمی در جهت مطالبه حقوق شهروندان بود. مهمترین مصادیق متضمن حقوق شهروندی از جمله حاکمیت قانون، تساوی در برابر قانون، حاکمیت اصل برایت، قانونی بودن جرایم و مجازات، عطف بماسبق نشدن قوانین، شخصی بودن مسیولیت، حق دادخواهی، استقلال و بی طرفی دادرس، ممنوعیت بازداشت خودسرانه، ممنوعیت شکنجه. ماده واحده قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی در ۱۵ بند با قید دو فوریت در جلسه علنی روز سه شنبه ۱۳۸۳/۲/۱۵ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. حقوق شهروندی متهم در ۳ مرحله از فرآیند دادرسی باید تضمین گردد. در فرآیند دارسی کیفری اطلاع از وقوع جرم و به دنبال آن تعقیب جرم از نخستین مراحل برخورد نهاد تعقیب با جرم می باشد. در فرآیند دادرسی کیفری پس از اطلاع نهاد تعقیب از وقوع جرم و دستور مقام تعقیب یا دادستان مبنی بر تعقیب جرم، مرحله تحقیقات مقدماتی شروع می شود. مرحله تحقیقات مقدماتی قبل از بازجویی شامل ۵ ویژگی و حین بازجویی از ۸ خصیصه برخوردار است. در مرحله دادرسی از فرآیند دادرسی کیفری نیز متهم دارای حقوق و آزادی هایی است. لاجرم دیگر اشخاص درگیر در فرآیند دادرسی کیفری مانند بزه دیده و شاهد نیز باید از این نوع حقوق منتفع گردند و مقنن در حمایت از این حقوق تضمیناتی را مقرر نماید. همچنین اقداماتی ممکن است وجود داشته باشد که به نوعی تعرض به حقوق جامعه و موجد ناامنی و عدم استقرار عدالت در جامعه باشد مانند استنکاف از گزارش جرم، عدم اعلام جرم و شهادت دروغ. نظارت اِعمالی از سوی جامعه و قوه حاکمه بر حقوق شهروندی در واقع ضامن اجرای صحیح این نوع حقوق می باشد. به حتم اگر نظارت از یک نظام کارآمد پیروی ننماید علاوه بر اینکه نمی تواند تضمین کننده حقوق شهروندی باشد، بلکه موجب فساد در جامعه نیز می گردد. این نظام کارآمد دارای ۸ ویژگی می باشد: اصلاح گرا، عینیت گرا، سازمان گرا، واقع گرا، کل گرا، مثبت نگر، غایت نگر، فرهنگ مدار. در باب حقوق شهروندی قوه قضاییه دارای دو نوع نظارت درونی و بیرونی می باشد که در نوع بیرونی دو نهاد نظارتی هیات نظارت مرکزی و هیات نظارت و بازرسی استان ها تاسیس شده که با رفع ایرادات، در حفظ حقوق شهروندی می تواند کارآمد باشد.
ساختار و فهرست پایان نامه
چکیده: ۱
مقدمه ۲
۱)بیان مسیله ۲
۲)اهمیت موضوع ۳
۳)پیشینه تحقیق ۵
۴)روش تحقیق ۵
۵)سیوالات تحقیق ۶
۶)فرضیه تحقیق ۶
۷)ساختار تحقیق ۶
فصل اول: کلیات حقوق شهروندی
مبحث اول : مفهوم، پیشینه و قلمروی حقوق شهروندی ۸
گفتار اول : مفهوم و پیشینه حقوق شهروندی ۸
بند اول : مفهوم ۸
بند دوم : پیشینه ۱۰
۲–۱ : پیشینه حقوق شهروندی در نظام بین المللی ۱۰
۲–۲ : پیشینه حقوق شهروندی در نظام داخلی ۱۲
گفتار دوم : قلمروی حقوق شهروندی ۱۴
بند اول : قلمروی حقوق شهروندی در اسناد بین المللی و منطقه ای ۱۵
۱–۱ : اصل حاکمیت قانون ۱۵
۱–۲ : اصل تساوی در برابر قانون ۱۶
۱–۳ : اصل برایت ۱۷
۱–۴ : اصل قانونی بودن مجازات و عطف بماسبق نشدن قانون ۱۸
۱–۵ : اصل شخصی بودن مسیولیت ۲۰
۱–۶ : حق دادخواهی ۲۰
۱–۷ : استقلال و بی طرفی دادرس ۲۱
۱–۸ : ممنوعیت بازداشت خودسرانه ۲۱
۱–۹ : ممنوعیت شکنجه ۲۲
بند دوم : قلمروی حقوق شهروندی در قوانین داخلی ۲۲
۲–۱ : قانون اساسی و حقوق شهروندی ۲۳
۲–۲ : قوانین داخلی و حقوق شهروندی ۲۶
۲–۲–۱ : اصل تساوی در برابر قانون ۲۶
۲–۲–۲ : اصل برایت ۲۷
۲–۲–۳: اصل شخصی بودن مسیولیت ۲۹
۲–۲–۴: حق دادخواهی ۲۹
۲–۲–۵:استقلال و بی طرفی دادرس ۳۰
۲–۲–۶:ممنوعیت بازداشت خودسرانه ۳۱
مبحث دوم : قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوب ۱۳۸۳ ۳۱
گفتار اول : حقوق شهروندی از بخشنامه تا قانون ۳۱
گفتار دوم : قانون حقوق شهروندی و توجه به محیط کیفری ۳۳
فصل دوم:تضمینات ناظر بر حقوق شهروندی متهم
مبحث اول : اطلاع از وقوع جرم و تعقیب آن ۳۷
گفتار اول : اطلاع از وقوق جرم ۳۷
بند اول : مفهوم ۳۷
بند دوم : چگونگی اطلاع نهاد تعقیب از وقوع جرم ۳۸
بند سوم : لزوم احتیاط در جرایم اعلامی ۴۰
۳–۱:جرایم اعلامی از سوی اشخاص ناشناس یا اشخاصی که شاهد قضیه نبوده اند ۴۰
۳–۲: اعلام جرم غیرواقع ۴۲
۳–۳: تضمینات حقوق شهروندی متهم در گزارش، شکایت و اعلام تعمدی جرم غیرواقع ۴۶
گفتار دوم : تعقیب جرم ۴۹
بند اول : مفهوم ۴۹
بند دوم : لزوم احتیاط در تعقیب جرم ۵۱
بند سوم : امتناع از تعقیب کیفری در جرایم قابل گذشت ۵۲
بند چهارم : تعقیب جرم توسط نهاد تعقیب ۵۲
بند پنجم : اشتباه و تقصیر مقام قضایی در مرحله تعقیب جرم ۵۳
مبحث دوم : قرار تامینی بازداشت موقت ۵۴
گفتار اول : مفهوم ۵۴
گفتار دوم : انواع قرار بازداشت موقت ۵۵
گفتار سوم : تضمینات ناظر بر قرار بازداشت موقت ۵۶
مبحث سوم : تحقیقات مقدماتی ۵۷
گفتار اول : مفهوم ۵۷
بند اول : تحقیقات مقدماتی در مفهوم عام ۵۷
بند دوم : تحقیقات مقدماتی در مفهوم خاص ۵۸
بند سوم : تحقیقات مقدماتی در تعریف قانون ۵۸
گفتار دوم : تحقیقات مقدماتی در تعریف اندیشمندان حقوق ۵۹
مبحث چهارم : حقوق شهروندی متهم قبل از بازجویی ۶۰
گفتار اول : احضار یا جلب متهم ۶۱
بند اول :ابتدا احضار سپس جلب متهم ۶۳
بند دوم : تضمینات ناظر بر احضار و جلب ۶۵
بند سوم : احراز هویت متهم ۶۶
۳–۱: حق اعلام حق سکوت به متهم ۶۷
۳–۲ : حق اعلام حق داشتن وکیل به متهم ۶۸
۲–۲–۳ : تفهیم اتهام ۶۹
مبحث پنجم : حقوق شهروندی متهم حین بازجویی ۷۲
گفتار اول : بازجویی از متهم ۷۲
بند اول : مفهوم ۷۳
بند دوم : مقررات ناظر بر کیفیت محیط بازجویی ۷۶
بند سوم : تضمینات ناظر بر مقررات بازجویی از متهم ۷۶
گفتار دوم :حق داشتن وکیل ۷۷
بند اول : حق داشتن وکیل در اسناد بین المللی و منطقه ای ۷۸
بند دوم : حق داشتن وکیل در حقوق ایران ۷۹
بند سوم : تضمینات ناظر بر حق متهم برای داشتن وکیل ۸۱
گفتار دوم : حق سکوت ۸۲
بند اول : مفهوم ۸۲
بند دوم : تضمینات ناظر بر حق سکوت متهم ۸۴
گفتار چهارم : منع شکنجه ۸۵
بند اول : مفهوم ۸۵
بند دوم : عصر حاضر و منع شکنجه ۸۸
بند سوم : اصل منع شکنجه در حقوق ایران ۹۰
بند چهارم : تضمینات ناظر بر منع شکنجه ۹۲
بند پنجم : تکریم متهم ۹۲
گفتار پنجم : اصول حاکم بر اقرار و اظهار متهم ۹۴
بند اول : مفهوم ۹۴
بند دوم : قانونی بودن اخذ اقرار ۹۶
بند دوم : تضمینات ناظر بر الزام به رعایت مقررات حاکم بر اقرار ۹۷
گفتار ششم : اصل ممنوعیت دستگیری و بازداشت افراد ۹۷
بند اول : مفهوم ۹۷
بند دوم : ممنوعیت بازداشت خودسرانه در حقوق ایران ۹۸
بند سوم : خودسرانه بودن دستگیری و بازداشت ۱۰۱
بند چهارم : تضمینات ناظر بر منع دستگیری و بازداشت خودسرانه ۱۰۳
گفتار هفتم : اصل احترام به حریم خصوصی ۱۰۵
بند اول : مفهوم ۱۰۶
بند دوم : احترام به حریم خصوصی در اسناد بین المللی و منطقه ای ۱۰۷
بند سوم : احترام به حریم خصوصی در حقوق ایران ۱۰۹
بند چهارم : تضمینات ناظر بر احترام به حریم خصوصی ۱۱۱
مبحث چهارم : دادرسی ۱۱۵
گفتار اول: دادرسی عادلانه و منصفانه ۱۱۵
بند اول : مفهوم ۱۱۶
بند دوم : دادرسی عادلانه و منصفانه در اسناد بین المللی و منطقه ای ۱۱۷
بند سوم : مشتقات دادرسی عادلانه و منصفانه ۱۱۷
۳–۱ :تساوی افراد در برابر دادگاه ۱۱۷
۳–۲:استقلال و بی طرفی دادگاه ۱۱۹
بند چهارم : علنی بودن محاکمه ۱۲۱
بند پنجم : مستدل و مستند بودن آرای دادگاه ۱۲۳
گفتار دوم : ویژگی های جانبی دادرسی ۱۲۴
بند اول : قابل تجدیدنظر بودن رای دادگاه بدوی ۱۲۵
بند دوم : ممنوعیت محاکمه و مجازات مضاعف ۱۲۶
بند سوم : لزوم جبران خسارت از متهمان و محکومان بی گناه ۱۲۸
نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۳۰
منابع ۱۳۱
الف) کتب و مقالات ۱۳۱
ب) اسناد بین المللی و منطقه ای ۱۳۶
ج) آیین نامه ها و قوانین ۱۳۶
د) منابع انگلیسی و ارجاعات اینترنتی ۱۳۸
کلیدواژه ها
- حقوق شهروندی
- فرآیند دادرسی
- متهم
- عدالت
- قوه قضاییه
- نظارت.
- دادرسی
- حقوق شهروندی
- حقوق متهم
- آزادی مشروع
- اصل حاکمیت قانون
- اصل تساوی در برابر قانون
- حقوق مدنی