بررسی ماهیت و رژیم حقوقی حاکم بر معاملات بورس اوراق بهادار
 | |
| عنوان | بررسی ماهیت و رژیم حقوقی حاکم بر معاملات بورس اوراق بهادار |
|---|---|
| رشته | حقوق |
| دانشجو | محمد مالوف |
| استاد راهنما | غلامرضا عبدلی |
| استاد مشاور | حسین قربانیان |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۳ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود |
بررسی ماهیت و رژیم حقوقی حاکم بر معاملات بورس اوراق بهادار عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد مالوف، با راهنمایی غلامرضا عبدلی و با مشاوره حسین قربانیان در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود دفاع گردید.
چکیده
امروزه اوراق بهادار به عنوان بازاری رسمی و متشکل تلقی می گردد که سهم بسزایی در اقتصاد کلان کشورها بازی می کند . بورس اوراق بهادار با جمع آوری نقدینگی از میان مردم باعث کاهش میزان تورم و جلوگیری از تخصیص نقدینگی به فعالیت های ناسالم اقتصادی می گردد و همچنین با تقسیم مالکیت های بزرگ از طریق فروش سهام آنها به اهداف توزیع عادلانه تر درآمدها و ایجاد احساس مشارکت در میان عموم افراد جامعه در فعالیت های تولیدی و تجارتی کمک زیادی می کند .در این نوشتار سعی شده است تا با معاملات بورس اوراق بهادار علی الخصوص معاملات سلف ، فوروارد ، آتی، اختیار معامله و استصناع آشنا شده و با کنکاش و بررسی در مورد آنها ، ماهیت حقوقی این معاملات مشخص گردد و همچنین معلوم گردد که آیا این معاملات قابلیت تطبیق با عقود معینی همچون بیع ، وکالت ، صلح و ... را دارند یا اینکه آنها مانند عقد بیمه از عقود مستحدثه می باشند که هر کدام دارای احکام و شرایط خاص خودشان هستند . به هر وجه ، لازم است مقنن ، با ذکر تعریف و تبیین احکام و شرایط آنها به سردرگمی ها تشتت آراء پایان دهد و موجبات اطمینان سرمایه گذاران را هرچه بیشتر با شناسایی حقوق قانونی آنها در داد و ستد فراهم آورد .
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست
چکیده ۱
مقدمه ۲
۱–۱ تعریف و تبیین موضوع ۲
۲–۱ ضرورت و اهمیت تحقیق ۳
۳–۱ پرسش های تحقیق ۳
۴–۱ فرضیه های تحقیق ۴
۵–۱ روش تحقیق ۵
۶–۱ سازماندهی تحقیق ۶
بخش اول
مفاهیم ، پیشینه و درآمدی بر ارکان بورس اوراق بهادار ۶
فصل اول : مفاهیم ، تاریخچه و درآمدی بر انواع بورس ۶
مبحث نخست : واژه شناسی ۶
گفتار اول : سرمایه گذاری ۷
گفتار دوم : بورس ۸
الف ) معنای لغوی ۸
ب) معنای اصطلاحی ۸
گفتار سوم : اوراق بهادار ۱۰
الف ) اسناد خزانه ۱۲
ب) اوراق قرضه ۱۳
ج) صکوک ۱۴
د) سهام ۱۶
گفتار چهارم : ابزار مشتقه ۱۷
مبحث دوم : سابقه و تاریخچه بورس ۱۸
گفتار اول : تاریخچه پیدایش بورس در دنیا ۱۸
گفتار دوم : مروری بر تاریخچه بورس در ایران ۲۱
مبحث سوم : انواع بورس ۲۳
گفتار اول : بورس کالا ۲۳
گفتار دوم : بورس اسعار ۲۴
گفتار سوم : بورس اوراق بهادار ۲۵
فصل دوم : مزایای بورس اوراق بهادار ۲۷
مبحث نخست : جایگاه بورس اوراق بهادار در اقتصاد ۲۷
مبحث دوم : نقش بورس از دید سرمایه گذاران ۲۹
فصل سوم : ارکان بورس اوراق بهادار ۳۴
مبحث اول : شورای عالی بورس ۳۵
مبحث دوم : هیات پذیرش ۳۶
مبحث سوم : سازمان کارگزاران بورس ۳۶
گفتار اول : مفهوم و تبیین جایگاه کارگزاری در بورس ۳۷
گفتار دوم : وظایف کارگزاران بورس ۳۸
الف) خدمات کارگزاری و معامله گری ۳۹
ب) خدمات مالی و مشاوره ای ۳۹
مبحث چهارم : هیات مدیره بورس ۴۰
مبحث پنجم : هیات داوری بورس ۴۰
فصل چهارم : بازارهای بورس اوراق بهادار ۴۱
مبحث نخست : بازارهای اولیه یا تامین سرمایه ۴۲
گفتار اول : وظایف موسسات تامین سرمایه ۴۲
مبحث دوم : بازارهای ثانویه بورس ۴۳
گفتار اول : بورس ۴۴
گفتار دوم : بازارهای خارج از بورس ۴۴
گفتار سوم : بازار سوم ۴۶
گفتار چهارم : بازار چهارم ۴۷
بخش دوم
داد و ستد در بورس اوراق بهادار ۵۰
فصل اول : نحوه ، شیوه داد و ستد در بورس اوراق بهادار ۵۰
مبحث نخست : چگونگی انجام معامله در بورس اوراق بهادار ۵۰
گفتار اول : مقدمات انجام معامله در بورس اوراق بهادار ۵۱
الف ) تعیین و کنترل ساعات شروع و پایان کار معاملات ۵۱
ب) تعیین واحد پایه معاملات و محدودیت حجمی سفارشات ۵۲
ج) تعیین محدودیت نوسان روزانه قیمت و حجم مبنا ۵۲
د) پذیرش ، تعلیق و لغو پذیرش اوراق بهادار و تهیه فهرست نرخ های بورس ۵۳
گفتار دوم : فرآیند انجام معامله در بورس اوراق بهادار ۵۵
الف ) تکمیل فرم سفارش خرید یا فروش ۵۵
ب) ورود سفارش به سامانه معاملاتی ۵۵
ج) انجام معامله ۵۶
د ) ساز و کار معاملات ۵۶
ه) ساعت انجام معامله ۵۷
و) تسویه و پایاپای ۵۸
فصل دوم : انواع داد و ستد در بورس اوراق بهادار ۵۹
مبحث نخست : معاملات نقدی ۵۹
گفتار اول : ماهیت حقوقی معاملات نقدی ۵۹
گفتار دوم : بورس بازی ۶۰
الف ) بورس بازی چیست ؟ ۶۱
ب ) بورس بازی از منظر فقهی ۶۳
مبحث دوم : معاملات به وعده (سلف ) ۶۷
گفتار اول : تعریف بیع سلف ۶۸
گفتار دوم : شرایط صحت معامله سلف ۶۸
گفتار سوم : معاملات سلف واقع در بورس اوراق بهادار ۶۹
فصل سوم : بررسی معاملات در بازار اوراق بهادار ۷۰
مبحث نخست : معاملات فوروارد ۷۰
گفتار اول : وجوه اشتراک و تمایز قرارداد فوروارد و سلف ۷۱
گفتار دوم : ماهیت حقوقی قرارداد فوروارد ۷۳
الف ) بیع نسیه به نسیه ۷۳
بند اول : تعریف بیع نسیه به نسیه ۷۳
بند دوم : حکم بیع نسیه به نسیه ۷۴
ب) مصداق بیع العربون ۷۵
بند اول : تعریف بیع العربون ۷۵
بند دوم : صحت بیع العربون ۷۶
بند سوم : مصداق التزام برای معامله در آینده ۷۷
مبحث دوم : قرارداد آتی ( ساف استاندارد ) ۷۸
گفتار اول : تاریخچه قرارداد آتی ۷۸
گفتار دوم : تعریف و توصیف قرارداد آتی از منظر حقوقی ۸۰
الف ) ویژگی ها و شرایط قرارداد آتی ۸۲
ب) قرارداد آتی و بیع کالی به کالی ۸۳
ج) ضمانت اجرای تعهدات طرفین معامله در قرارداد آتی ۸۵
بند اول : حساب ودیعه ۸۵
گفتار سوم : ماهیت حقوقی قراردادهای آتی ۸۶
الف ) وعده بیع بودن قرادادهای آتی ۸۶
ب) مصداق بیع سلف بودن قراردادهای آتی ۸۷
ج) مصداق دو بیع کالی به کالی بودن قرارداد آتی ۸۸
د) تصحیح قرادادهای آتی از راه صلح ۸۹
ه ) قرارداد آتی به عنوان یک عقد مستقل ۹۰
مبحث سوم : قرارداد استصناع ۹۱
گفتار اول : تعریف عقد استصناع از منظر حقوقی ۹۱
گفتار دوم : ارکان عقد استصناع ۹۳
الف ) لزوم یا جواز عقد استصناع ۹۴
ب) شروط عقد استصناع ۹۵
بند اول : معلوم بودن مورد معامله ۹۵
بند دوم : ثمن پرداختی ۹۶
بند سوم : معین بودن زمان تحویل سفارش ۹۷
گفتار سوم : ماهیت حقوقی عقد استصناع ۹۹
الف ) تطبیق عنوان بیع بر قرارداد استصناع ۹۹
ب) تطبیق عنوان اجاره بر استصناع ۹۹
ج) استصناع و عقد جعاله ۱۰۰
د ) استصناع و وکالت ۱۰۲
ه ) عقد استصناع به عنوان عقدی مستقل ۱۰۴
مبحث چهارم : قرارداد اختیار معامله ۱۰۶
گفتار اول : تاریخچه قرارداد اختیار معامله ۱۰۶
گفتار دوم : تبیین قرارداد اختیار معامله ۱۰۸
گفتار سوم : انواع قرادادهای اختیار معامله ۱۱۰
الف ) قرارداد اختیار خرید ۱۱۱
ب) قرارداد اختیار فروش ۱۱۱
ج) قرارداد اختیار خرید و فروش ۱۱۲
گفتار چهارم : ارکان قرارداد اختیار معامله ۱۱۲
الف ) اختیار در مقابل التزام ۱۱۲
ب) حق شرط ۱۱۳
ج) دارایی تضمین شده ۱۱۳
د) قیمت توافقی ۱۱۴
ه ) تاریخ انقضاء ۱۱۴
گفتار پنجم : ماهیت حقوقی قرارداد اختیار معامله ۱۱۴
الف ) اختیار معامله و وکالت ۱۱۵
ب ) اختیار معامله و بیمه ۱۱۶
ج ) اختیار معامله و بیع العربون ۱۱۸
د ) عقد اختیار بعنوان مصداق بیع حق ۱۱۹
نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۲۱
الف ) نتیجه گیری ۱۲۱
ب) پیشنهادات ۱۲۳
منابع ۱۲۶
الف ) کتاب ها ۱۲۶
۱–فارسی ۱۲۶
۲–عربی ۱۲۹
ب) مقالات و پایان نامه ها ۱۳۰
ج) قوانین ۱۳۲
کلیدواژه ها
- بورس اوراق بهادار
- معامله
- اختیار معامله
- عقد استصناع
- بیع
- تحلیل اقتصاد کلان
- تورم
- سهام
- توزیع درآمد
- حقوق (علم)
- داد و ستد پول نقد