بزه دیدگی قضایی در مرحله مقدماتی
 | |
| عنوان | بزه دیدگی قضایی در مرحله مقدماتی |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | تهمینه شاهپوری |
| استاد راهنما | محمدعلی حاجی ده آبادی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۳ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
بزه دیدگی قضایی در مرحله مقدماتی عنوان پایان نامه ای است که توسط تهمینه شاهپوری، با راهنمایی محمدعلی حاجی ده آبادی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
امروزه در اغلب نظام های حقوقی دنیا، بزه دیدگی سهم زیادی از مطالعات را به خود اختصاص داده و از اهمیت فراوانی برخوردار است. بر همین اساس یکی از انواع بزه دیدگی با عنوان بزه دیدگی قضایی که به نقش نهاد عدالت کیفری در ایجاد بزه دیدگی می پردازد، نیازمند مطالعه و بررسی دقیق است. از آنجا که این مفهوم دارای مصادیق بسیاری است، حوزه مطالعه، محدود به شناخت و بررسی بزه دیدگی قضایی در مرحله مقدماتی از فرایند دادرسی کیفری در ایران است. آنچه در آغاز باید مورد توجه قرار گیرد آن است که در این پایان نامه، بزه دیدگی قضایی در دو بعد حقوقی– جرمشناختی مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین، برای شناخت این نوع بزه دیدگی ابتدا باید مصادیق آن را شناسایی نمود. مصادیق این بزه دیدگی که می تواند بر تمام افراد دخیل در امر دادرسی در مرحله مقدماتی تحمیل شود، مواردی چون تحمیل هزینه های اقتصادی، فرصت سوزی های فراوان، رفتارهای نامناسب عوامل قضایی و... می باشد که مورد مطالعه و بررسی در فصل دوم این پایان نامه می باشد. پس از شناخت مصادیق، برای یافتن راهکارهایی برای پیشگیری و کاهش بزه دیدگی، باید عوامل آن را شناخت. در فصل سوم به بررسی علل و عواملی چون علل سازمانی و فردی پرداخته شده است. عواملی مانند کمبود امکانات مالی، پایین بودن سطح اطلاعات حقوقی عوامل قضایی، سیستم دادرسی نامناسب، فقدان پلیس ویژه قضایی و... . در فصل چهارم راهکارهایی برای پیشگیری یا کاهش بزه دیدگی قضایی ارایه شده است. در نهایت، می توان با استفاده از ابزارهای علوم مختلف از جمله حقوق جزا و جرم شناسی از طریق پیشگیری کیفری وغیرکیفری اقدامی موثر در جهت کاهش این بزه دیدگی ها به عمل آورد. به طور قطع، اصلاح و شفاف سازی قانون می تواند تاثیر چشم گیری در کاهش این جرایم و بزه دیدگی ها داشته باشد؛ البته نباید نقش پیشگیری غیرکیفری مانند پیشگیری اجتماعی و وضعی را فراموش کرد و در کنار سایر روش های پیشگیری از این روش ها نیز بهره برد.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
بیان مساله ۲
سوالات تحقیق ۳
فرضیات تحقیق ۳
اهمیت تحقیق ۳
اهداف تحقیق ۴
پیشینه تحقیق ۵
روش تحقیق ۶
محدودیت های تحقیق ۶
ساماندهی تحقیق ۶
فصل اول : کلیات تحقیق
مبحث اول: بزه و بزه دیدگی ۹
گفتار اول: بزه ۹
بند اول: معنای لغوی ۹
بند دوم: معنای اصطلاحی ۱۰
۱ بزه در معنای حقوقی ۱۰
۲ بزه درجرم شناسی ۱۰
۳ بزه در جامعه شناسی ۱۱
گفتار دوم: بزه دیده ۱۲
بند اول: معنای لغوی ۱۲
بند دوم: معنای اصطلاحی ۱۲
گفتار سوم: مفهوم و عوامل بزه دیدگی ۱۵
بند اول: مفهوم بزه دیدگی ۱۵
بند دوم: عوامل بزه دیدگی ۱۷
بند سوم: بزه دیدگی قضایی ۱۷
مبحث دوم: مرحله مقدماتی (دادسرا) ۱۹
گفتار اول: تعریف و تاریخچه دادسرا ۱۹
بند اول: تعریف دادسرا ۱۹
بند دوم: تاریخچه دادسرا ۲۰
گفتار دوم: ویژگی ها و تشکیلات دادسرا ۲۰
بند اول: ویژگی های دادسرا ۲۰
بند دوم: تشکیلات دادسرا ۲۲
فصل دوم: برخی از مهم ترین مصادیق بزه دیدگی قضایی
مبحث اول: برخی از مهم ترین مصادیق بزه دیدگی قضایی ۲۴
گفتار اول: برخی از مهم ترین مصادیق بزه دیدگی قضایی متهمان ۲۵
بند اول: بازداشت های موقت نامتناسب ۲۵
بند دوم: حق سکوت؛ اماره ای بر گنه کاری متهم ۲۹
بند سوم: پیش داوری ۳۱
بند چهارم: برخورد نامناسب عوامل دادسرا با متهم ۳۲
بند پنجم: اطاله دادرسی ۳۵
بند ششم: ضعف در وجود ارگانی منسجم و کم توجهی عوامل دادسرا به متهم در زمینه
آگاه سازی ۳۷
بند هفتم: محدودیت در حضور وکیل ۳۹
بند هشتم: سایر موارد ۴۲
گفتار دوم: برخی از مهم ترین مصادیق بزه دیدگی قضایی شکات ۴۴
بند اول: احساس ناامنی در بزه دیدگان ۴۵
بند دوم: کم توجهی به برخی بزه دیدگی ها ۴۸
بند سوم: محرومیت از جبران خسارت فوری از بزه دیدگان ۵۱
بند چهارم: عدم ارایه خدمات آگاهی دهنده به بزه دیده ۵۵
بند پنجم: تخصصی نبودن مراجع مقدماتی ۵۸
بند ششم: عدم برابری بزه دیدگان ۶۰
بند هفتم: سایر موارد ۶۳
گفتار سوم: برخی از مهم ترین مصادیق بزه دیدگی شهود ۶۴
گفتار چهارم: برخی از مهم ترین بزه دیدگی های خانواده طرفین و سایر افراد دخیل در امر
دادرسی ۶۷
فصل سوم: بررسی عوامل بزه دیدگی قضایی
مبحث اول: انواع بزه دیده ۷۱
مبحث دوم: عوامل وابسته به نهاد عدالت کیفری در ایجاد بزه دیدگی ۷۵
گفتار اول: عوامل مرتبط با قانون ۷۵
بند اول: فقدان نص قانونی در یک موضوع ۷۶
بند دوم: قوانین مجمل یا متعارض ۷۷
بند سوم: قوانین نامتناسب ۷۸
بند چهارم: کثرت قوانین ۷۹
گفتار دوم: عوامل سازمانی بزه دیدگی ۷۹
بند اول: اختصاص ندادن اعتبارات لازم جهت رفع موانع ۸۰
بند دوم: ضعف دستگاه های نظارتی دقیق ۸۳
بند سوم: سیستم دادرسی پیچیده و بروکراسی فراوان اداری ۸۵
بند چهارم: عملکرد ضعیف آموزشی نهاد عدالت کیفری در رابطه با عوامل اجرایی
خود ۸۷
بند پنجم: پایین بودن سطح سلامت اداری ۸۸
بند ششم: جایگزینی رابطه مداری به جای شایسته سالاری ۹۰
بند هفتم: نبود پلیس قضایی ۹۲
بند هشتم: سایر عوامل موجب بزه دیدگی ۹۴
گفتار چهارم: عوامل محیطی ۹۶
مبحث سوم: عوامل فردی بزه دیدگی (متهم، بزه دیده از جرم اصلی و سایر افراد دخیل در
دادرسی کیفری در مرحله مقدماتی) ۹۷
گفتار اول: ترس از دستگاه قضایی ۹۷
گفتار دوم: ضعف همکاری افراد دخیل در امر دادرسی در مرحله مقدماتی با قضات و عوامل
اجرایی ۹۸
گفتار سوم: سطح پایین اطلاعات حقوقی ۹۸
گفتار چهارم: ضعف فرهنگ استفاده از وکیل ۹۹
گفتار پنجم: تفاوت های فرهنگی، قومی، نژادی ۱۰۱
گفتار ششم: بیماری ها و بروز خشونت ناشی از آنها ۱۰۲
فصل چهارم: راه های پیشگیری از بزه دیدگی قضایی در مرحله مقدماتی
مبحث اول: مفهوم پیشگیری ۱۰۳
مبحث دوم: پیشگیری غیرکیفری ۱۰۷
گفتار اول: انواع پیشگیری غیرکیفری ۱۰۷
بند اول: پیشگیری براساس معیار سن ۱۰۷
بند دوم: پیشگیری براساس معیار جنس ۱۰۸
بند سوم: پیشگیری انفعالی و فعال ۱۰۸
بند چهارم: پیشگیری وضعی ۱۱۰
بند پنجم: پیشگیری اجتماعی ۱۱۲
الف: پیشگیری اجتماعی محیط مدار ۱۱۴
ب: پیشگیری اجتماعی رشد مدار ۱۱۵
گفتار دوم : راهکارهای پیشگیری غیرکیفری ۱۱۶
بند اول: فرهنگ سازی ۱۱۶
بند دوم: توانمند سازی نیروی انسانی ۱۱۷
بند سوم: نظارت دقیق و همه جانبه ۱۱۸
الف: خود نظارتی ۱۱۸
ب: نظارت بیرونی ۱۱۹
بند چهارم: ارتقاء سلامت اداری ۱۲۱
بند پنجم: تامین اعتبارات نهاد عدالت کیفری ۱۲۲
مبحث دوم: طرق پیشگیری کیفری ۱۲۳
گفتار اول: طرق پیشگیری کیفری برای قضات مرحله مقدماتی ۱۲۳
بند اول: قانون نحوه نظارت بر رفتار قضات و آیین نامه اجرایی آن ۱۲۴
الف: تخلفات و جرایم ۱۲۴
ب: ضمانت اجراها ۱۲۵
بند دوم: قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ۱۲۶
بند سوم: قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ ۱۲۷
گفتار دوم: جرایم و تخلفات ضابطان ۱۲۸
گفتار سوم: جرایم و تخلفات کارمندان اداری ۱۳۰
گفتار چهارم: اصلاح و شفاف سازی قوانین؛ راهکاری دو بعدی ۱۳۲
گفتار پنجم : پیشگیری قضایی ۱۳۳
مبحث چهارم: نتایج و پیشنهادات ۱۳۵
فهرست منابع ۱۳۸
پیوست ها ۱۴۹
الف:لایحه حمایت از بزه دیدگان ۱۵۰
ب: قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی ۱۵۳
ج: لایحه تشکیل پلیس قضایی ۱۵۵
د: لایحه پیشگیری از وقوع جرم ۱۵۸
کلیدواژه ها
- بزه دیدگی
- بزه دیدگی قضایی
- علل و عوامل بزه دیدگی
- پیشگیری
- قانون مجازات اسلامی
- حکم قضایی
- تحقیقات مقدماتی
- بزه دیده
- آیین دادرسی کیفری
- عدالت کیفری