کیفرگرایی در قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 و 1392
 | |
| عنوان | کیفرگرایی در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ و ۱۳۹۲ |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | گلناز دولتی |
| استاد راهنما | حسین غلامی |
| استاد مشاور | حسن علی موذن زادگان |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۴ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
کیفرگرایی در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ و ۱۳۹۲ عنوان پایان نامه ای است که توسط گلناز دولتی، با راهنمایی حسین غلامی و با مشاوره حسن علی موذن زادگان در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
چکیده
در طول تاریخ حقوق کیفری، سیاست جنایی جوامع مختلف، برای مواجهه با پدیده ی مجرمانه رویکردهای متفاوتی اتخاذ کرده است. هرکدام از این رویکردها مولود عوامل و زمینه هایی است که در بستر زمان خود بر جامعه حکم فرما بوده و برگرفته از مبانی نظریِ گاه متمایل به شدت برخورد با مجرم و گاه متمایل به تسامح و تساهل در قبال اوست. در یک نگاه کلی، این رویکردها را می توان در سه الگوی کیفری، بالینی و حمایت اجتماعی گنجاند. در الگوی موسوم به الگوی بالینی، مجرم به مثابه بیماری مستحق درمان نگریسته می شود و غرض نهایی سیاست جنایی و کنشگران آن، اصلاح و درمان بیمار است. در الگوی حمایت اجتماعی –که الگویی نسبتا نوپدید بوده و اغلب تحت عنوان پارادایم ترمیمی از آن یاد می شود– مبنای همت سیاست جنایی، توجه به بزهدیده و تسکین آلام و جبران خسارات او علی الخصوص از طریق گفت وشنود متقابل بزهدیده و بزهکار است. لکن در الگوی کیفری، نقطه ی ثقل بحث، کیفردهی به مجرمی است که آگاهانه و هوشمندانه مسیر ارتکاب جرم را برگزیده است و به این ترتیب، الگوی کیفری با تاکید بر کیفرگرایی از دو الگوی دیگر متمایز می شود. الگوی کیفری به علت تقدم در ظهور و نیز آن که به دلایل متعدد، الگوی مورد استقبال سیاست گذاران جنایی بوده از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد و احیای مجدد آن و واپس روی از دو الگوی دیگر در بسیاری جوامع، موید این اهمیت است.کیفرگرایی برخاسته از عوامل اقتصادی، جرم شناسی و سیاسی زمانه ی خود و بر سه نظریه ی سزادهی، بازدارندگی و ناتوان سازی مبتنی است. با مطالعه در پهنه ی قوانین جزایی ایران، می توان جلوه های تاثیرگذاری این الگو و تمایل مقنن به رویکرد کیفرگرایی را در جرم انگاری، کیفرگذاری و تنظیم مواد مختلف قانون، مشاهده کرد. البته گرایش به این رویکرد، گاه رو به فزونی و گاه رو به کاستی نهاده و در قوانین جزایی مختلف، یکسان نبوده است.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
الف: بیان مساله ۱
ب: پیشینهی تحقیق ۳
ج: پرسشهای تحقیق ۳
د: فرضیههای تحقیق ۳
ه: روش تحقیق ۴
و: هدف اصلی تحقیق ۴
ز: سازماندهی تحقیق ۴
فصل اول: سیاست جنایی و کیفرگرایی ۶
گفتار اول: سیاست جنایی ۸
مبحث اول: مفهوم و ویژگیهای سیاست جنایی ۸
بند اول: مفهوم سیاست جنایی ۹
بند دوم: ویژگیهای سیاست جنایی ۱۲
مبحث دوم: مدلها و اهداف سیاست جنایی ۱۴
بند اول: مدلهای سیاست جنایی ۱۵
بند دوم: اهداف سیاست جنایی ۱۷
مبحث سوم: تاملی در سیاست جنایی ایران ۱۹
گفتار دوم: کیفرگرایی ۲۳
مبحث اول: مفهوم کیفرگرایی ۲۴
مبحث دوم: سیاستهای کیفرگرایانه ۳۱
بند اول: رسیدگی به جرایم صغار در دادگاههای بزرگسالان ۳۱
بند دوم: تسامح صفر ۳۲
بند سوم: پنجرههای شکسته ۳۳
بند چهارم: تشدید تعقیب بزهکاران مکرر ۳۴
بند پنجم: لغو نظام محکومیتهای نامعین یا کاهش قلمرو استفاده از آن ۳۵
بند ششم: لغو نظام اجباری اصلاح و بازپروری ۳۶
بند هفتم: سیاست سهضربه و سپس اخراج ۳۶
بند هشتم: حقیقت در حکم ۳۸
فصل دوم: مبانی و زمینههای کیفرگرایی ۴۰
گفتار اول: مبانی کیفرگرایی ۴۲
مبحث اول: وظیفهگرایی ۴۲
بند اول: سزاگرایی ۴۳
بند دوم: عدالت استحقاقی(درونمایهی سزادهی) ۴۷
مبحث دوم: فایدهگرایی ۴۹
بند اول: بازدارندگی ۵۱
بند دوم: ناتوانسازی یا سلب توان بزهکاری ۵۴
گفتار دوم: زمینههای کیفرگرایی ۵۸
مبحث اول: زمینهی سیاسی ۵۸
بند اول: عوامگرایی کیفری ۵۹
بند دوم: توسعهی سیاسی–انتخاباتی مفهوم جرم ۶۲
بند سوم: بهرهمندی محافظهکاران از مسیلهی جرم در رقابتهای انتخاباتی ۶۳
مبحث دوم: زمینهی اقتصادی ۶۵
مبحث سوم: زمینهی جرمشناسی ۷۱
بند اول: افول مکتب اصلاح و درمان ۷۱
بند دوم: بزهدیدهمحوری ۷۴
بند سوم: ظهور احساس ترس از جرم ۷۵
مبحث چهارم: تاملی در زمینههای کیفرگرایی در ایران ۷۷
فصل سوم: انعکاس کیفرگرایی در قوانین مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ و ۱۳۹۲ ۸۱
گفتار اول: کیفرگرایی در جرمانگاری و کیفرگذاری ۸۸
مبحث اول: کیفرگرایی در جرمانگاری ۸۸
بند اول: جرمانگاری سبالنبی در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۹۴
بند دوم: جرمانگاری مستقل افساد فیالارض در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۹۵
بند سوم: جرمانگاری بغی در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۹۷
مبحث دوم: کیفرگرایی در کیفرگذاری ۱۰۰
بند اول: رجم ۱۰۰
بند دوم: اعدام ۱۰۴
بند سوم: شلاق ۱۰۷
گفتار دوم: کیفرگرایی در نحوهی تنظیم مواد قوانین جزایی ۱۱۰
مبحث اول: مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۱۱۱
مبحث دوم: کاهش جرایم مشمول تعلیق اجرای مجازات در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۱۱۲
مبحث سوم: کیفرگرایی نسبت به بزهکاری اطفال در قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰ ۱۱۴
مبحث چهارم: تعدی از اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۱۱۵
مبحث پنجم: اجرای علنی مجازاتها ۱۱۸
فصل چهارم: تاملی در جلوه های کیفرگریزی در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ۱۲۱
گفتار اول: سیاست های عقب نشینی حقوق کیفری ۱۲۳
مبحث اول: جرم–زدایی ۱۲۳
مبحث دوم: قضازدایی ۱۲۴
مبحث سوم: کیفرزدایی ۱۲۵
گفتار دوم: جلوه های گریز از کیفر در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ ۱۲۹
مبحث اول: تبدیل کیفر حبس ابد به حبس تعزیری درجه یک و حذف اعدام از تعزیرات ۱۳۰
مبحث دوم: پیش بینی سازوکارهای متناسب سازی واکنش های کیفری ۱۳۲
مبحث سوم: پیش بینی تعویق صدور حکم ۱۳۵
مبحث چهارم: پیش بینی نظام نیمهآزادی ۱۳۹
مبحث پنجم: تعیین جایگزینهای حبس ۱۴۲
مبحث ششم: تعدیل کیفرگرایی نسبت به اطفال ۱۴۷
مبحث هفتم: پذیرش توبه ی مجرم در برخی جرایم تعزیری ۱۵۰
مبحث هشتم: اعمال قاعدهی درا ۱۵۳
نتیجهگیری ۱۵۸
پیشنهادها ۱۷۰
منابع ۱۷۱
کلیدواژه ها
- کیفرگرایی
- سیاست کیفری
- سزادهی
- بازدارندگی
- سیاست جنایی
- قانون مجازات اسلامی
- جرم انگاری
- سیاست عدالت کیفری
- کیفرشناسی
- جهت گیری
- مجازات
- بازدارندگی
- تعیین مجازات