شرایط و آثار حقوقی قراردادهای مشارکت عمومی–خصوصی در ایران

عنوان	شرایط و آثار حقوقی قراردادهای مشارکت عمومی–خصوصی در ایران
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	سجاد ویسه
استاد راهنما	علی محمد فلاح زاده
استاد مشاور	محمدمهدی حاجیان
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۶
دانشگاه	دانشگاه علامه طباطبایی

شرایط و آثار حقوقی قراردادهای مشارکت عمومی–خصوصی در ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط سجاد ویسه، با راهنمایی علی محمد فلاح زاده و با مشاوره محمدمهدی حاجیان در سال ۱۳۹۶ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

مشارکت عمومی– خصوصی مکانیزمی است که در آن بخش عمومی (دولت و سایر نهادهای حکومتی) به منظور تامین خدمات زیربنایی (اعم از آب و فاضلاب، حمل و نقل، سلامت، آموزش و ...) از ظرفیت های بخش خصوصی (اعم از دانش، تجربه و منابع مالی) استفاده می نمایند.در یک تعریف کلی، مشارکت عمومی– خصوصی عبارت است از چارچوبی قراردادی مابین یک نهاد خصوصی و یک نهاد عمومی که با هدف ارایه خدمات زیرساختی به مردم با کمک بخش خصوصی ایجاد می شود. در این تعریف می توان وظایف و مسیولیت بخش خصوصی در ارایه خدمات زیرساختی را در سطوح مختلفی (مانند تامین مالی، طراحی و ساخت، مدیریت، تعمیر و نگهداری، بهره برداری و ...) پیش بینی نمود که باعث به وجود آمدن مدل های مختلف مشارکت خواهد شد.در ایران با توجه به محدودیتهای قانونی و مالی این شکل از قراردادها شرایط و آثار خود را دارند و مهمترین حوزه های که در برنامه ششم توسعه دولت مکلف به مشارکت با بخش خصوصی شده است میتوان به ارتباطات، حمل و نقل و نفت و گاز اشاره کرد که هر کدام دارای شرایط و آثار حقوقی منحصر به فرد خود خواهد داشت. در این پژوهش، مهمترین مسایل حقوقی مربوط به قرارداد بخش عمومی–خصوصی شامل شرایط و آثار آن، ماهیت حقوقی قرارداد و بررسی این قراردادها در حوزه نفت و گاز تجزیه و تحلیل خواهند شد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

فصل اول: تبیین قرارداد مشارکت عمومی –خصوصی ۶

۱–۱گفتار اول: سیر تاریخی مشارکت عمومی – خصوصی ۶

۱–۱–۱مبحث اول: سیر تاریخی مشارکت عمومی خصوصی در جهان ۶

۲–۱–۱مبحث دوم: سیر تاریخی مشارکت عمومی – خصوصی در ایران ۱۰

۲–۱گفتار دوم: تعریف مشارکت عمومی– خصوصی و بازشناسی آن از مفاهیم مشابه ۱۹

۱–۲–۱مبحث اول: تعریف مشارکت عمومی– خصوصی ۱۹

۲–۲–۱مبحث دوم : بازشناسی مشارکت عمومی– خصوصی از مفاهیم مشابه ۲۳

۱–۲–۲–۱بند اول) مشارکت بخش خصوصی ۲۴

۲–۲–۲–۱بند دوم) خصوصی سازی ۲۴

۳–۱گفتار سوم: چهارچوب قرارداد مشارکت عمومی– خصوصی ۲۷

۱–۳–۱مبحث اول: منافع عمومی ۲۷

۲–۳–۱مبحث دوم: همکاری بخش عمومی ۳۰

۳–۳–۱مبحث سوم: انسجام قرارداد ۳۱

۴–۳–۱مبحث چهارم: تسهیم ریسک ۳۱

۵–۳–۱مبحث پنجم: توازن حقوق دوطرف ۳۱

۶–۳–۱مبحث ششم: نگرش بلند مدت ۳۱

۷–۳–۱مبحث هفتم: پرداختها ۳۲

۸–۳–۱مبحث هشتم: انتقال پروژه ۳۲

۹–۳–۱مبحث نهم: مشخصات عملکردی،نوآوری و رقابت ۳۲

۱۰–۳–۱مبحث دهم: حفظ ارزش دارایی بخش عمومی ۳۳

فصل دوم : شرایط و الگوهای قرارداد مشارکت عمومی خصوصی ۳۵

۱–۲گفتار اول : حوزه های موضوع مشارکت عمومی– خصوصی ۳۵

۲–۲گفتار دوم: الگوهای مختلف مشارکت عمومی– خصوصی ۴۱

۳–۲گفتارسوم: اصول حاکم بر انعقاد قراردادهای مشارکت عمومی– خصوصی ۵۱

۱–۳–۲مبحث اول: شفافیت قواعد و قوانین حاکم بر مشارکت عمومی– خصوصی ۵۲

۴–۳–۲مبحث چهارم: ارتقا بخشیدن به انصاف و قابلیت دسترسی به قوانین و رویههای مرتبط به مشارکت عمومی– خصوصی ۵۵

۵–۳–۲مبحث پنجم: انطباق با حقوق کشور میزبان و سایر قوانین خاص ۵۶

۶–۳–۲مبحث ششم: اصل مذاکره آزادانه در خصوص دستیابی به یک موافقتنامه موثر ۵۶

۷–۳–۲مبحث هفتم: اصل قایل شدن ضمانت اجرا برای تصمیمات محاکم قضایی و مراجع داوری ۵۷

۸–۳–۲مبحث هشتم: اصل امکان تعهد و تضمین دولت نسبت به سرمایهگذاری بخش خصوصی ۵۹

۹–۳–۲مبحث نهم: اصل تضمین و وثیقه برای بخش خصوصی ۵۹

۴–۲گفتار چهارم : طرفین قرارداد مشارکت عمومی – خصوصی ۶۰

۱–۴–۲مبحث اول: تعریف بخش عمومی ۶۰

۲–۴–۲مبحث دوم: تعریف بخش خصوصی ۶۲

فصل سوم: ماهیت و آثار قرارداد مشارکت عمومی – خصوصی ۶۵

۱–۳گفتار اول: ماهیت قرارداد مشارکت عمومی–خصوصی ۶۵

۱–۱–۳مبحث اول:مقایسه قرارداد مشارکت عموی خصوصی با سایر قراردادهای حقوق عمومی ۶۶

۱–۱–۱–۳بند اول:مقایسه مشارکت عمومی – خصوصی با پیمانکاری عمومی ۶۶

۲–۱–۱–۳بند دوم: مقایسه قرارداد مشارکت عمومی– خصوصی با اوراق مشارکت ۶۸

۲–۲–۱–۳ بند دوم: مشارکت عمومی خصوصی در امور تصدیگری ۷۴

۳–۲–۱–۳بند سوم: واگذاری به بخش خصوصی یا مشارکت با بخش خصوصی در زمینه امور اقتصادی ۷۹

۳–۱–۳مبحث سوم: ماهیت منافع حاصل از مشارکت عمومی– خصوصی، (منفعت عام/ منفعت خاص) ۸۲

۴–۱–۳مبحث چهارم: بررسی قرارداد مشارکت عمومی–خصوصی به عنوان قرارداد اداری ۸۳

۲–۲–۳مبحث دوم: آثار مشارکت عمومی – خصوصی ۸۸

۱–۱–۲–۳بند اول: مزایای عام مشارکت های عمومی خصوصی برای بخش خصوصی و دولتی ۸۹

۲–۲–۲–۳بند دوم: مزایای خاص مشارکتهای عمومی خصوصی ۹۰

۳–۲–۲–۳بند سوم: معایب مشارکت عمومی خصوصی ۹۲

۴–۲–۲–۳بند چهارم: تعهدات قراردادی ۹۲

۵–۲–۲–۳بند پنجم : ضمانت نامه ها ۹۵

۳–۳گفتار سوم: ریسک های مشارکت عمومی خصوصی ۹۷

۱–۳–۳مبحث اول: ریسک در سطح کلان ۹۸

۱–۱–۳–۳بنداول: ریسکهای سیاسی ۹۹

۲–۱–۳–۳بند دوم: ریسکهای مالی ۹۹

۳–۱–۳–۳بند سوم: ریسکهای ناشی از قوانین و مقررات ۹۹

۲–۳–۳مبحث دوم: ریسکهای در سطح میانی ۱۰۰

۱–۲–۳–۳بند اول: ریسکهای سرمایهگذاری ۱۰۰

۲–۲–۳–۳بند دوم: ریسکهای فنی ۱۰۰

۳–۲–۳–۳بند سوم:ریسکهای دوره بهرهبرداری ۱۰۱

۴–۲–۳–۳بندچهارم: ریسکهای ساختمانی ۱۰۱

۳–۳–۳مبحث سوم: ریسکهای در سطح خرد ۱۰۲

فصل چهارم : امکان سنجی اعمال مشارکت عمومی – خصوصی در حوزه صنعت نفت و گاز ۱۰۴

۱–۴گفتار اول: بررسی مشارکت عمومی – خصوصی در حوزه نفت و گاز ۱۰۴

۱–۱–۴مبحث اول: عدم انتقال مالکیت و مدیریت منابع نفت و گاز به اشخاص خصوصی ۱۰۵

۲–۱–۴ مبحث دوم : قوانین نفت جمهوری اسلامی ایران ۱۰۶

۱–۲–۱–۴بند اول: قانون نفت ۱۳۵۳ ۱۰۶

۲–۲–۱–۴بند دوم: قانون نفت ۱۳۶۶ ۱۰۷

۳–۲–۱–۴بند سوم: قانون اصلاح قانون نفت ۱۳۹۰ ۱۰۸

۴–۲–۱–۴ بند چهارم: قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت مصوب ۱۳۹۱ ۱۰۸

۵–۲–۱–۴بند پنجم: مصوبه هییت وزیران در خصوص شرایط عمومی، ساختار و الگوی قراردادهای بالادستی نفت و گاز مصوب ۱۱/۸/۹۴ ۱۰۹

۶–۲–۱–۴بند ششم: سیاست های کلی برنامه ششم توسعه ۱۱۱

۷–۲–۱–۴بند هفتم: کاستی ها و خلاءهای قانونی ۱۱۲

۲–۴گفتار دوم : بررسی قراردادی مشارکت عمومی–خصوصی در صنعت نفت و گاز ۱۱۷

۱–۲–۴مبحث اول: قراردادهای بیع متقابل ۱۱۷

۱–۱–۲–۴بند اول: ماهیت و مفاهیم ۱۱۸

۲–۱–۲–۴بند دوم: ساختار مالی قراردادی بیع متقابل در ایران ۱۱۸

۳–۱–۲–۴بند سوم: شرایط و الزامات قانونی قرارداد بیع متقابل ۱۲۰

۲–۲–۴مبحث دوم: قراردادهای جدید بالادستی صنعت نفت و گاز کشور (IPC) ۱۲۱

۱–۲–۲–۴بند اول: ماهیت و مفاهیم ۱۲۱

۲–۲–۲–۴بند دوم: شرایط و الزامات قانونی قراردادهای IPC ۱۲۴

۳–۲–۴مبحث سوم: قراردادهای ساخت، بهره برداری و واگذاری (BOT) ۱۲۷

۱–۳–۲–۴بند اول: مشخصه های اساسی BOT ۱۲۸

۲–۳–۲–۴بند دوم: مقررات ناظر BOT ۱۲۹

ب) حمایت های مقرر در معاهدات دو جانبه تشویق و حمایت از سرمایه گذاری خارجی ۱۳۱

۴–۲–۴مبحث چهارم: قراردادهای عملیاتی مشترک نفتی ۱۳۱

نتیجه گیری ۱۴۱

منابع فارسی ۱۴۵

منابع لاتین ۱۵۱

کلیدواژه ها

• مشارکت عمومی–خصوصی
• شرایط و آثار حقوقی
• ماهیت حقوقی
• حقوق قراردادها