کیفرزدایی و جلوه های آن در فقه اسلامی

عنوان	کیفرزدایی و جلوه های آن در فقه اسلامی
رشته	حقوق
دانشجو	یوسف خوشدل
استاد راهنما	محمود علیزاده
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۷
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی

کیفرزدایی و جلوه های آن در فقه اسلامی عنوان پایان نامه ای است که توسط یوسف خوشدل، با راهنمایی محمود علیزاده در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

از جمله نتایج دیدگاه های نوین قانون گذار با هدف کاهش جمعیت کیفری و زندانیان، کیفرزدایی است. هدف و جهت اصلی در کیفرزدایی، ایجاد نوعی تعادل و توازن بین جرم و کیفر است. کیفر زدایی در نظام کیفری ایران طی دهه اخیر در رویه قضایی، بخشنامه ها و سیاست های کلان قضایی مورد توجه قرار گرفته است که باعث کاهش هزینه های بیشتر به دولت، جلوگیری از محدود کردن آزادی افراد، جلوگیری از سوء استفاده مقام صلاحیت دار از موقعیت و صلاحیت خویش در تشخیص ارتکاب وقوع جرم و امثال آن می شود. از جمله مسایل مهم و مورد مناقشه در زمینه تاثیر کیفرزدایی این است که آیا پیش بینی نهادهایی نظیر مجازات های جایگزین حبس، تعویق صدور حکم و نظام نیمه آزادی در قانون یاد شده، در حقوق ایران قابلیت اعمال و اجرا دارد و جلوه های کیفرزدایی در فقه اسلامی کدامند؟ به موجب این تحقیق که به روش توصیفی– تحلیلی صورت گرفته این نتیجه قابل بیان است که؛ با توجه به لزوم اکتفا بر حداقل بازتولید خشونت در مقابله با مجرم مشروط بر توجه همزمان بر مخدوش نشدن قطعیت کیفر و نیز با التفات بر معزل ازدحام جمعیت زندانیان، کیفرزدایی معقول در قوانین جزایی موجود ضرورت دارد. قوانین موضوعه در حیطه تعزیرات قابلیت تاثیر از کیفرزدایی را دارند ولیکن در قلمرو حدود با عنایت بر آیاتی چون تلک حدود الله فلا تعتدوها و من یتعد حدودالله فاولیک هم الظالمون تاثیرپذیری قوانین جزایی از کیفرزدایی با فقدان جواز شرعی مواجهه دارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده

مقدمه

الف) بیان مساله

ب) پیشینه تحقیق

ج) سوالات تحقیق

د) فرضیات تحقیق

ه) اهداف تحقیق

و) ضرورت تحقیق

ز) نوآوری تحقیق

ح) روش شناسی تحقیق

ط) ساختار و ساماندهی تحقیق

فصل اول: کلیات تحقیق

۱–۱ مفاهیم بنیادی تحقیق

۱–۱–۱ مفهوم کیفر

۱–۱–۲ مفهوم کیفرزدایی

۱–۱–۳ مفهوم جرم زدایی

۱–۱–۴ مفهوم قضازادیی

۱–۲ مبانی نظری کیفرزدایی

۱–۲–۱ کیفرزدایی در مکتب کلاسیک

۱–۲–۲ کیفرزدایی در مکتب تحققی

۱–۲–۳ کیفرزدایی در آموزههای جدید علوم جنایی

۱–۲–۴ مبانی کیفرزدایی از رویکرد جرمشناسی

۱–۲–۴–۱ نظریه تعامل گرایی (برچسب زنی)

۱–۲–۴–۲ جرم شناسی با رویکرد اصلاح و درمان

۱–۲–۴–۳ جرم شناسی واکنش اجتماعی

۱–۳ انواع کیفرزدایی

۱–۳–۱ کیفرزدایی قانونی

۱–۳–۲ کیفرزدایی قضایی

۱–۳–۳ کیفرزدایی توسط بزه دیده

۱–۴ کیفرشناسی نوین و معافیت از کیفر

۱–۴–۱ احیاء معافیت از کیفر در کیفرشناسی نوین بازپرورمدار( بازپروری خطرمدار)

۱–۴–۲ دلایل طرد معافیت از کیفر در کیفر شناسی نوین

۱–۴–۳ تغییر در کارکرد تکنیک های کیفری نظارت

۱–۵ اهداف و کارکردهای ضمانت اجرای کیفر

۱–۵–۱ کارکرد اخلاقی کیفر

۱–۵–۲ کارکرد فایده مند کیفر

۱–۶ تاریخچه کیفرزدایی در اسلام و ایران

فصل دوم: مصادیق و جلوه های کیفرزدایی در حقوق کیفری ایران

۲–۱ تعویق صدور حکم

۲–۱–۱ سابقه تقنینی تعویق در ایران و تحولات تعویق در قانون جدید

۲–۱–۲ شرایط تعویق صدور حکم

۲–۱–۲–۱ شرایط شکلی

۲–۱–۲–۲ شرایط ماهوی

۲–۱–۳ انواع تعویق صدورحکم

۲–۱–۳–۱ تعویق ساده

۲–۱–۳–۲ تعویق مراقبتی

۲–۱–۴ لغو تعویق

۲–۱–۵ آثار تعویق

۲–۲ تعلیق اجرای مجازات

۲–۲–۱ سابقه تقنینی تعلیق در ایران

۲–۲–۲ تحولات تعلیق در قانون جدید

۲–۲–۳ شرایط تعلیق

۲–۲–۴ آثار تعلیق

۲–۲–۴–۱ آثار تعلیق نسبت به محکوم علیه

۲–۲–۴–۲ آثار حقوقی تعلیق

۲–۳ نظام نیمه آزادی

۲–۴ آزادی مشروط

۲–۴–۱ جایگاه آزادی مشروط در مجازات مجرمین

۲–۴–۲ شرایط آزادی مشروط

فصل سوم: مصادیق و جلوه های کیفر زدایی در فقه اسلامی

۳–۱ نقش توبه در کیفرزدایی

۳–۱–۱ جایگاه توبه در فقه اسلامی

۳–۱–۲ قلمرو توبه

۳–۱–۲–۱ گستره کلامی توبه

۳–۱–۲–۲ گستره فقهی توبه

۳–۱–۳ توبه و رویکرد احکام کیفری اسلام

۳–۱–۴ مبانی فقهی توبه

۳–۱–۴–۱ آیات قرآن

۳–۱–۴–۲ روایات

۳–۱–۵ مبانی حقوقی توبه

۳–۲ نقش قاعده درا در کیفر زدایی

۳–۲–۱ مفاد اجمالی قاعده

۳–۲–۲ شرایط ناظر به حدود

۳–۲–۲–۱ تعلق به حق الله

۳–۲–۲–۲ بدنی بودن مجازات

۳–۲–۲–۳ سقوط مجازات

۳–۲–۳ شرایط ناظر به شبهه

۳–۲–۳–۱ دایره شمول شبهه

۳–۲–۳–۲ اثبات شبهه

۳–۳ اصول فقهی موثر در احکام دادگاه ها و مرتبط با کیفرزدایی در فقه اسلامی

۳–۳–۱ اصل اباحه

۳–۳–۲ اصل احتیاط در دماء، فروج، اعراض و اموال

۳–۳–۳ قاعده قبح عقاب بلابیان

۳–۳–۴ ابتنای شارع بر تسامح و تخفیف در مجازات ها

۳–۳–۵ اصل تفسیر مضیق

۳–۳–۶ اصل اعتبار مصلحت در تعیین مجازات

۳–۳–۷ اصل عدم ولایت و قاعده سلطه

۳–۳–۸ اصل اخلاقی گرایی در مجازات

نتیجه گیری

پیشنهادها

فهرست منابع

الف) منابع فارسی

ب) منابع عربی

ج) منابع انگلیسی

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

• کیفرزدایی
• حقوق کیفری