چالش های حقوقی نقض حریم خانواده در فضای مجازی

عنوان	چالش های حقوقی نقض حریم خانواده در فضای مجازی
رشته	حقوق خصوصی – حقوق ثبت اسناد و املاک
دانشجو	ماهرخ قبادی
استاد راهنما	احمد رضا بهنیافر
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۸
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

چالش های حقوقی نقض حریم خانواده در فضای مجازی عنوان پایان نامه ای است که توسط ماهرخ قبادی، با راهنمایی احمد رضا بهنیافر در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان دفاع گردید.

چکیده

شبکه های مجازی فضای مناسبی برای ایجاد ارتباط بین افراد به وجود آورده که این فضا عوامل محدودکننده بسیار کمی برای برقراری تعامل و ارتباط مجازی و نمادین برای شرکت کنندگان فراهم می کند. همچنین سبب رشد و تعالی علمی اعضای یک خانواده و سبب افزایش قدرت تحلیل و تقویت روحیه انتقادی و ... می شود. اما این شبکه ها با وجود مزایایی که دارند، گاهی اوقات سبب نقض حریم خصوصی افراد و خانواده ها و انتشار اکاذیب و فحشا در سراسر اجتماع می شود و همین عوامل زمینه ساز سست شدن پایه های کانون گرم خانواده می گردد. بنابراین فضای مجازی تهدیدها و فرصت های جدیدی در حریم خصوصی خانواده ایجاد نموده و حریم خصوصی در فضای مجازی با پرسش ها، ابهامات و چالش هایی مواجه شده است. در اسناد بین المللی و منطقه ای حق حریم خصوصی مورد شناسایی قرار گرفته است که هدف آن همسو با حقوق بشر به دنبال حمایت از حقوق اشخاص و احترام به حقوق بنیادین بشر است. در نظام حقوقی ایران، حریم خصوصی به صورت مشخص مورد حمایت قرار نگرفته ولی در قوانین متعدد از جمله قانون اساسی، قانون مجازات اسلامی، قانون آیین دادرسی کیفری، قانون جرایم رایانه ای، قانون مسیولیت مدنی، قانون تجارت الکترونیک، قانون آزادی اطلاعات، قوانین و مقررات مربوط به ارتباطات پستی، تلفنی، قانون مطبوعات و غیره، گاه به صورت ضمنی و گاه آشکارا از برخی مصادیق حریم خصوصی حمایت شده است. بنابر آنچه گفته شد امروزه با گسترش ابزارهای اطلاع رسانی و استفاده گسترده از سرویس های اینترنتی به ویژه شبکه های اجتماعی مجازی، نقض حریم خصوصی خانواده به یکی از چالش انگیزترین مسایل حقوقی تبدیل شده است که قطعا حمایت های مدنی از حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی و حمایت از خانواده در برابر انواع شیوه های نقض حریم خصوصی، بخش جدایی ناپذیر حمایت از حریم خصوصی است. این پایان نامه به بررسی چالش های حقوقی شبکه های مجازی و تاثیر آن بر خانواده خواهد پرداخت.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

بیان مساله

پرسش های پژوهش

فرضیه های پژوهش

اهداف پژوهش

پیشینه پژوهش

روش پژوهش

ساختار پژوهش

فصل نخست: مفاهیم و کلیات پژوهش

۱–۱ مفاهیم خانواده و حریم خصوصی

۱–۱–۱ تعریف خانواده

۱–۱–۲ تعریف حریم خصوصی

۱–۱–۳ حق حریم خصوصی و اهمیت آن

۱–۱–۴ تاریخچه توجه به حریم خصوصی

۱–۱–۵ حریم خصوصی خانواده

۱–۲ مصادیق حریم خصوصی

۱–۲–۱ حریم خصوصی مکانی

۱–۲–۲ حریم خصوصی جسمانی

۱–۲–۳ حریم خصوصی اطلاعاتی

۱–۲–۴ حریم خصوصی ارتباطاتی

۱–۲–۵ حریم خصوصی در فضای عمومی و در فضای عمومی مجازی

۱–۳ مفهوم فضای مجازی

۱–۳–۱ ابزارهای ارتباطی در فضای مجازی

۱–۳–۱–۱ سیستم اسم قلمرو

۱–۳–۱–۲ ایمیل

۱–۳–۱–۳ سیستم ای سیک یو

۱–۳–۱–۴ پروتکل انتقال فایل

۱–۳–۱–۵ اتاق های گفتگو و پیام های فوری

۱–۳–۱–۶ گروه های خبری و وبلاگ ها

۱–۳–۱–۷ هاست ها

۱–۳–۱–۸ شبکه های اجتماعی اینترنتی

۱–۳–۲ تحولات شبکه های اجتماعی در فضای مجازی

۱–۳–۲–۱ فیس بوک

۱–۳–۲–۲ توییتر

۱–۳–۲–۳ وایبر

۱–۳–۲–۴ واتسآپ

۱–۳–۲–۵ تانگو

۱–۳–۲–۶ لاین

۱–۳–۲–۷ وی چت

۱–۳–۲–۸ تلگرام

۱–۳–۲–۹ اینستاگرام

فصل دوم: نقض حریم خصوصی در فضای مجازی

۲–۱ ارکان حریم خصوصی و مصادیق نقض آن در شرایط کنونی

۲–۱–۱ محرمانگی

۲–۱–۲ انتظار مشروع از حریم خصوصی

۲–۱–۳ شهرت، حریم خصوصی و محرمانگی

۲–۱–۴ حریم خصوصی و محرمانگی در فضای عمومی

۲–۲ رویکرد مخالفان حریم خصوصی ۵۰ ۲–۲–۱ انتقاد تحویل گرایانه تامسون

۲–۲–۲ نقد اقتصادی پوزنر

۲–۲–۳ نقد فمینیستی حریم خصوصی

۲–۳ حریم خصوصی و تعارض با آزادی اطلاعات و سایر منافع عمومی

۲–۳–۱ تعارض حریم خصوصی با آزادی اطلاعات

۲–۳–۲ تعارض حریم خصوصی با سایر منافع عمومی

۲–۴ منابع قانونی حمایت از حریم خصوصی در اسناد بین المللی، جهان، منطقه ای و حقوق داخلی

۲–۴–۱ حمایت از حریم خصوصی در اسناد بین المللی

۲–۴–۱–۱ اعلامیه اسلامی حقوق بشر

۲–۴–۱–۲ حریم خصوصی در حقوق اروپا

۲–۴–۱–۲–۱ عهدنامه اروپایی حمایت از حقوق آزادی های اساسی سال (۱۹۵۰)

۲–۴–۱–۲–۲ عهدنامه شورای اروپا برای حمایت از زندگی خصوصی (۱۹۸۱)

۲–۴–۱–۲–۳ دستورالعمل شورای اروپا (۱۹۹۹)

۲–۴–۱–۳ حریم خصوصی در ایالات متحده آمریکا

۲–۴–۱–۳–۱ قانون حمایت از زندگی خصوصی (۱۹۷۴)

۲–۴–۱–۳–۲ قانون حمایت از زندگی خصوصی افراد در دوران آموزش و تحصیل (۱۹۷۴)

۲–۴–۱–۳–۳ قانون حمایت از اطلاعات تجاری خصوصی (۱۹۷۸)

۲–۴–۱–۳–۴ قانون حمایت از زندگی خصوصی افراد در ارتباطات الکترونیکی (۱۹۸۶)

۲–۴–۱–۳–۵ قانون حمایت از کارمندان در مقابل آزمایش های دروغ سنجی (۱۹۸۸)

۲–۴–۱–۳–۶ قانون حمایت از زندگی خصوصی کودکان در اینترنت (۱۹۹۹)

۲–۴–۲ حمایت از حریم خصوصی در قوانین ایران

۲–۴–۲–۱ قانون اساسی

۲–۴–۲–۲ قانون مسیولیت مدنی

۲–۴–۲–۳ قانون مجازات اسلامی

۲–۴–۲–۴ آیین دادرسی کیفری

۲–۴–۲–۵ قانون جرایم رایانه ای

۲–۴–۲–۶ قانون تجارت الکترونیک

۲–۵ بسترهای نقض حریم خصوصی در فضای مجازی

۲–۵–۱ ناشناخته ماندن

۲–۵–۲ اتصال آنلاین همیشگی

۲–۵–۳ انحصار خدمات رسانی در اینترنت

۲–۶ ناقضان حریم خصوصی

۲–۶–۱ دولت ها

۲–۶–۲ شرکت ها

۲–۶–۳ هکرها و کاربران

فصل سوم: بررسی مهمترین چالش های نقض حریم خصوصی خانواده با تاکید بر فضای مجازی

۳–۱ جلوه های نقض حریم خصوصی در فضای مجازی

۳–۱–۱ تولید و جمع آوری داده ها و اطلاعات

۳–۱–۲ پردازش و انتقال داده ها و اطلاعات

۳–۱–۳ استفاده از داده های کاذب

۳–۱–۴ جمع آوری و ذخیره غیرقانونی داده های صحیح

۳–۱–۵ افشای غیرقانونی و سوءاستفاده از داده ها

۳–۱–۶ نقض تشریفات قانونی مربوط به حریم خصوصی

۳–۲ بررسی و تحلیل چالش های حقوقی نقض حریم خصوصی

۳–۲–۱ دخالت در حریم افراد

۳–۲–۲ جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی

۳–۲–۳ کلاهبرداری

۳–۲–۴ هتک حیثیت و نشر اکاذیب

نتایج

منابع

کلیدواژه ها

• فضای مجازی
• خانواده
• نقض حریم خصوصی
• چالش های حقوقی