ارزیابی سیاست کیفری ارفاقی در حوزه جرایم اقتصادی
 | |
| عنوان | ارزیابی سیاست کیفری ارفاقی در حوزه جرایم اقتصادی |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | کامیار غفوریان |
| استاد راهنما | امین جعفری |
| استاد مشاور | سید منصور میر سعیدی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۰ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
ارزیابی سیاست کیفری ارفاقی در حوزه جرایم اقتصادی عنوان پایان نامه ای است که توسط کامیار غفوریان، با راهنمایی امین جعفری و با مشاوره سید منصور میر سعیدی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
چکیده
یکی از جرایمی که پس از انقلاب های صنعتی و مالی مورد توجه دولت ها قرار گرفته است، جرایم اقتصادی است. هر نظام حقوقی تعاریف، تاریخچه و ویژگی ها و مصادیق منحصر به خود را در تعریف این جرم لحاظ نموده است. ولی در نهایت همه ی نظام های حقوقی به سوی متحدالشکل شدن گام بر می دارند. هرچند نظام حقوق کیفری ایران نیز پس از انقلاب بدوا به دلایل ایدیولوژیک و قسط و عدالت اقتصادی و سپس به دلایل فشار های اقتصادی و نظام تحریم بین المللی بدوا با سیاستی افتراقی نسبت به این جرم و عدم شمول امتیازاتی چون تعویق و تعلیق، مرور زمان، عفو و مرخصی و اعمال مجازات های سخت گیرانه شامل حبس و شلاق، مصادره اموال و جزای نقدی و حتی اعدام در پیش گرفت لیکن سیاست های ارفاقی نسبت به جرایم اقتصادی وجود داشته است و همچنین در سنوات اخیر با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب ۱۳۹۹ و قوانین مقررات جدید با رویکردی سهل گیرانه نسبت به کلیه جرایم از جمله جرم اقتصادی، با ابزار تخفیف، کاهش و معافیت از مجازات، تجویز تعلیق و مجازات های جایگزین حبس و تبیین حصری از این جرم، نهایتا سیاست های ارفاقی را نیز در این جرایم قابل اجرا دانسته است و همگام با تحولات بین المللی از رویکرد های سخت گیرانه به سیاست های ارفاقی متمایل و سوق یافته است. در واقع هدف از این پژوهش نشان دادن چگونگی اعمال سیاست های ارفاقی بر جرایم اقتصادی می باشد که وجود داشته و با تحول برخی قوانین، گسترده تر شده است. روش تحقیق با منابع موجود در کتابخانه ، فضای مجازی و بررسی قوانین به یافته هایی دست یافته ایم که در مجموع دلالت بر برخورداری اکثر جرایم اقتصادی از تسهیلات ارفاقی
ساختار و فهرست پایان نامه
عنوان صفحه مقدمه
۱– بیان مسیله…… …………………………………………………………………۳ ۲– پرسش های اصلی و فرعی……… ………………………………………………… ۶ ۱–۲– سوال اصلی…… …………………………………………………………… ۶ ۲–۲– سوال فرعی ……… ………………………………………………………… ۶ ۳– فرضیه اصلی و فرعی…… …………………………………………………… ۶ ۱–۳– فرضیه اصلی………… …………………………………………………………۶ ۲–۳– فرضیه فرعی…… ……………………………………………………………۶ ۴– پیشینه پژوهش… …………………… ……………………………………………۶ ۵– اهداف پژوهش ………………… ……………………………………………… ۹ ۶– روش تحقیق… ……………… ………………………………………………… ۹ ۷– سازماندهی پژوهش… …………… ……………………………………………… ۱۰ بخش مقدماتی: مفهوم، ویژگی ها و مصادیق جرایم اقتصادی فصل اول: مفهوم و ویژگی های جرم و مجرم اقتصادی
مبحث اول: تعریف جرم اقتصادی
گفتار اول :ضابطه و نظریه ها
گفتار دوم: تمایز جرم اقتصادی با سایر جرایم
نخست: تفاوت جرایم اقتصادی با جرایم علیه اموال
دوم:تفاوت جرایم بازرگانی (تجاری) با جرایم اقتصادی
گفتار سوم: تاریخچه جرم اقتصادی
مبحث دوم: ویژگی جرم و مجرم اقتصادی
گفتار اول: ویژگی جرم اقتصادی
نخست: عدم محدودیت جغرافیایی
دوم: گسترده بودن آثار تخریب
سوم: رقم سیاه بالای جرم
گفتار دوم: ویژگی های مجرم اقتصادی
نخست: یقه سفید بودن
دوم: پنهان کاری و به کارگرفتن اطرافیان و نزدیکان
فصل دوم: مصادیق جرایم اقتصادی در نظام کیفری ایران
مبحث اول: مصادیق جرایم اقتصادی در قانون مجازات اسلامی
الف– کلاهبرداری
ب– رشاء و ارتشاء
پ– اختلاس
ث: مداخله وزرا و نمایندگان مجلس و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری
ج : تبانی در معاملات دولتی
چ : اخذ پورسانت در معاملات خارجی
خ: جرایم گمرکی
د: قاچاق کالا و ارز
ذ: جرایم مالیاتی
ر: پولشویی
ز: اخلال در نظام اقتصادی کشور
مبحث دوم: مصادیق جرایم اقتصادی در سایر موارد
گفتار اول: طرح قانون مبارزه با جرایم اقتصادی
گفتار دوم: سایر مصادیق
الف: کلاهبرداری اینترنتی
ب: خیانت در امانت
ج: تحصیل مال از طریق نامشروع
د: اخلال در نظام پولی و بانکی
بخش اول: جلوه های سیاست افتراقی در حوزه جرایم اقتصادی فصل اول : جلوه های ماهوی افتراقی
مبحث اول: رویکرد قوانین کیفری
گفتار اول : عدم شمول ، تعویق و تعلیق و مرور زمان
نخست: تعویق صدور حکم
دوم : تعلیق اجرای مجازات
سوم : مرور زمان
گفتار دوم : مسیولیت کیفری
نخست : عدول از اصل برایت
دوم : مسیولیت اشخاص حقوقی در جرایم اقتصادی
سوم : معاونت در جرم
گفتار سوم : انتشار حکم محکومیت
مبحث دوم : رویکرد مقرره های کیفری
گفتار اول : عدم تعلق عفو به محکومین اقتصادی
گفتار دوم : عدم تعلق تخفیف در جرایم اقتصادی
مبحث سوم : پاسخ های کیفری
گفتار اول : حبس و شلاق
نخست : حبس
دوم : شلاق
گفتار دوم : انفصال و مجازات های مالی
نخست : انفصال از مشاغل دولتی
دوم : جزای نقدی
سوم : مصادره اموال
گفتار سوم : اعدام
فصل دوم : جلوه های شکلی سیاست افتراقی
مبحث اول : نهادهای مرتبط با جرایم اقتصادی
گفتار اول : تنوع مراجع قضایی
نخست : دادگاه های انقلاب
دوم : دادگاه کیفری یک و دو
سوم : مجتمع قضایی ویژه رسیدگی به جرایم اقتصادی
گفتار دوم : نهادهای نظارتی
گفتار سوم : سازمان مبارزه با جرایم اقتصادی
مبحث دوم : عدم رعایت اصل تساوی سلاح
گفتار اول : توسعه قلمرو سلب آزادی
گفتار دوم : محدودیت دخالت وکیل
گفتار سوم : تسهیل تعرض به حریم خصوصی
مبحث سوم : رویکرد قوه قضاییه در جرایم اقتصادی
گفتار اول : عدم تعلق مرخصی به محکومین اقتصادی
الف – قوانین و آیین نامه های عام اعطای مرخصی به متهمان
ب – قوانین و مقررات خاص اعطای مرخصی به مجرمین اقتصادی
گفتار دوم : اطلاع رسانی و افشای جرم
بخش دوم: گرایش به سمت سیاست کیفری ارفاقی فصل اول: جلوه های سیاست کیفری ارفاقی در مرحله رسیدگی و صدور حکم
مبحث اول: معافیت های قضایی
گفتار اول: کیفیات مخففه
گفتار دوم: معافیت از کیفر
مبحث دوم: معافیت های قانونی
گفتار اول: معافیت های نسبی
نخست: کاهش مجازات کلاهبرداری
دوم: حذف حبس ابد غیر حدی در جرایم اقتصادی
سوم: ملزم شدن دادگاه به تعیین حداقل مجازات ۱۰۸ چهارم: معافیت درتعدد و تکرار ۱۱۰ گفتار دوم: معافیت های مطلق
نخست: توبه و ابراز پشیمانی ۱۱۲ دوم: مجازات راشی ۱۱۴ فصل دوم: جلوه های سیاست کیفری ارفاقی در مرحله تعیین کیفر، اسقاط حق تجدید نظر و اعطای مرخصی
مبحث اول: جلوه های سیاست کیفری ارفاقی در مرحله تعیین کیفر
گفتار اول: مجازات های جایگزین حبس
نخست: محق شدن بیشتری از جرایم اقتصادی به مجازات های جایگزین حبس
دوم: جایگزین حبس در موارد تعدد جرم
گفتار دوم: تجویز تعلیق در جرایم اقتصادی
گفتار سوم: گستره برخی نهاد های ارفاقی و نسخ مجازات های معاونت وشروع به جرم
نخست: سیستم نظام نیمه آزادی
دوم: نظارت سامانه اکترونیکی
سوم: نسخ مجازات های معاونت و شروع به جرم
مبحث دوم: جلوه های سیاست کیفری ارفاقی در اسقاط حق تجدیدنظر و اعطای مرخصی
گفتار اول: اسقاط حق تجدیدنظر
گفتار دوم: اعطای مرخصی از زندان به مجرمین اقتصادی
نخست: اعطای مرخصی به روال ثابت قانونی
دوم: اعطای مرخی به واسطه مناسبت های خاص
نتیجه گیری و پیشنهادات
منابع
کلیدواژه ها
- جرایم اقتصادی
- سیاست کیفری