تاثیر یافته های جرم شناسی بر حقوق کیفری

عنوان	تاثیر یافته های جرم شناسی بر حقوق کیفری
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	عمار فرهادزاده
استاد راهنما	ولی اله انصاری
استاد مشاور	فاطمه سوهانیان
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۸۸
دانشگاه	دانشگاه پیام نور استان تهران

تاثیر یافته های جرم شناسی بر حقوق کیفری عنوان پایان نامه ای است که توسط عمار فرهادزاده، با راهنمایی ولی اله انصاری و با مشاوره فاطمه سوهانیان در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور استان تهران دفاع گردید.

چکیده

حقوق کیفری و علم جرم شناسی دو شاخه از رشته حقوق جنایی هستند، که تعامل بین این دو علم می تواند به حقوق جنایی کشورها و نظام تقنینی آنها پویایی خاصی بخشد، تاثیرپذیری حقوق کیفری به عنوان رشته ی مقتدر در هر کشور به شرایط سیاسی، فرهنگی و علمی آن جوامع بستگی دارد، به طور یقین کشورهایی که به علم جرم شناسی بهای بیشتری می دهند و نظام تقنینی آنها این اجازه را دارد که از علم جرم شناسی در قانون گذاری های خود بهره جوید، در مقایسه با کشورهایی که فاقد این خصیصه هستند، جمعیت کیفری کمتر، قضات عالمتر و قوانین متناسب با نیازهای نوظهور بشری را دارا هستند، لذا بررسی این نکته که در حقوق کیفری ایران به چه میزان از یافته های علم جرم شناسی بهره گیری شده است و به چالش کشیدن خلاءهای موجود در این زمینه رسالتی است که در این پایان نامه نگارنده بر خود دیده و با وجود فقدان منابع و سختی راه در حد بضاعت علمی در جهت پویایی بیشتر نظام حقوق کیفری ایران این پژوهش را انجام داده و سعی نموده با توجه به کثرت مفاهیم در علم جرم شناسی و وفور یافته ها در این علم، به مهمترین یافته های جرم شناسی که بر حقوق کیفری ایران تاثیرگذار بوده به طور کلی پرداخته و در مواردی که لازم است حقوق کیفری الهامات بیشتری از علم جرم شناسی بجوید آن موارد به چالش کشیده شده و پیشنهادات لازم را در آن خصوص ارایه نموده ایم، اما به طور کل می توان به قانون آیین دادرسی کیفری ۱۲۹۰ و قانون مجازات عمومی ۱۳۰۴ اشاره داشت که در آنها یافته های جرم شناسی را می توان ملاحظه نمود، پیش بینی تعلیق تعقیب، امکان پیگیری دعوای خصوصی به تبع دعوای کیفری، توجه به بزه دیده از طریق جایگاه مهم وی در جرایم قابل گذشت و تاثیر گذشت وی حتی پس از قطعیت دادنامه از این قبیل اند، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی در قلمرو حدود، قصاص به دلیل ویژگی و ماهیت خاص این مجازاتها با توجه به اینکه واضع آن شارع مقدس است و با توجه به اعتقادات اسلامی او عالم به همه علوم است از لحاظ عقل بشری تاثیر یافته های جرم شناسی کمتر به چشم می خورد و در قلمرو تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده هم متاسفانه آن طور که باید و شاید از این یافته های مهم و تاثیرگذار در تدوین قوانین کیفری استفاده نشد، که دراین پایان نامه به تفصیل به بررسی این موضوعات پرداخته خواهد شد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

بخش اول – تاثیر یافته های جرم شناسی بر برخی مکاتب و

نظام های حقوق کیفری ۶

۱–۱: تاثیر بر شکل گیری برخی مکاتب ۷

۱–۱–۱: مکتب کلاسیک ۷

۱–۱–۱–۱: تاثیر عقاید بکاریا بر تحولات حقوق کیفری ۱۲

۱–۱–۱–۲: لغو مجازات اعدام ۱۶

۱–۱–۲: مکتب تحققی (اثباتی) ۲۰

۱–۱–۲–۱:اثبات گرایی زیست شناختی ۲۳

۱–۱–۲–۲: اثبات گرایی روان شناختی ۲۷

۱–۱–۳: مکتب دفاع اجتماعی نوین ۳۰

الف

عنوان صفحه

۱–۱–۳–۱: نظریه تفرید جزایی ۳۱

۱–۱–۳–۲: بازپذیری اجتماعی ۳۳

۱–۲: تاثیر بر دونظام بزرگ حقوق کیفری ۳۶

۱–۲–۱: نظام حقوقی کامن لا ۳۶

۱–۲–۱–۱: در انصاف ۳۷

۱–۲–۱–۲: در آرای قضایی ۳۹

۱–۲–۲: نظام حقوقی رومی – ژرمنی ۴۲

۱–۲–۲–۱: قانون ۴۴

۱–۲–۲–۲: رویه قضایی ۴۶

بخش دوم – تاثیر یافته های جرم شناسی بر تحولات حقوق کیفری ایران ۴۹

۲–۱: تاثیر بر نظام تقنینی کیفری ایران ۵۱

۲–۱–۱: پیشگیری از وقوع جرم ۵۱

۲–۱–۱–۱: پیشگیری غیرکیفری از وقوع جرم ۵۲

۲–۱–۱–۱–۱: پیشگیری اجتماعی ۵۳

۲–۱–۱–۱–۲: پیشگیری وضعی ۵۶

۲–۱–۱–۲: پیشگیری کیفری از وقوع جرم ۵۸

۲–۱–۱–۲–۱: پیشگیری عام ۶۰

عنوان صفحه

۲–۱–۱–۲–۲: پیشگیری خاص ۶۲

۲–۱–۲: در کشف جرم ۶۴

۲–۱–۲–۱: پلیس علمی ۶۶

۲–۱–۲–۲: پزشکی قانونی ۷۰

۲–۱–۳: در تعقیب ۷۱

۲–۱–۳–۱: قانونی بودن تعقیب ۷۳

۲–۱–۳–۲: موقعیت داشتن تعقیب ۷۵

۲–۱–۳–۳: ترک تعقیب ۷۹

۲–۱–۴: در تحقیقات ۸۱

۲–۱–۴–۱: شیوه محاکمه ۸۱

۲–۱–۴–۲: ویژگی قضات ۸۵

۲–۱–۴–۳: در ادله اثبات دعوا ۸۶

۲–۱–۴–۳–۱: تفهیم اتهام، منع تلقین و اغفال و اخذ آخرین دفاع ۸۹

۲–۱–۴–۳–۲: حق سکوت برای متهم ۹۰

۲–۱–۴–۳–۳: منع آزادی کسب دلیل ۹۱

۲–۲: تاثیر بر قوانین کیفری، آیین دادرسی و اجرای مجازات ۹۲

۲–۲–۱: در قوانین کیفری ۹۳

عنوان صفحه

۲–۲–۱–۱: حدود ۹۳

۲–۲–۱–۲: قصاص و دیات ۹۵

۲–۲–۱–۳: مجازاتهای تعزیری و بازدارنده ۹۶

۲–۲–۱–۳–۱: حبس و تبعید ۹۸

۲–۲–۱–۳–۲: شلاق ۱۰۲

۲–۲–۱–۳–۳: اعدام ۱۰۲

۲–۲–۱–۴: در لایحه مجازات های اجتماعی جایگزین زندان ۱۰۵

۲–۲–۱–۴–۱:دوره های مراقبتی ۱۰۶

۲–۲–۱–۴–۲: خدمات عمومی ۱۰۷

۲–۲–۱–۴–۳: جزای نقدی روزانه ۱۰۸

۲–۲–۱–۴–۴: محرومیت موقت از حقوق اجتماعی ۱۰۸

۲–۲–۲: در آیین دادرسی و اجرای مجازاتها ۱۱۰

۲–۲–۲–۱: تعلیق مجازات ۱۱۰

۲–۲–۲–۲: تخفیف و تبدیل مجازات ۱۱۲

۲–۲–۲–۳: آزادی مشروط ۱۱۳

نتیجه ۱۱۵

پیشنهادها ۱۱۷

فهرست منابع ۱۱۹

پیوست ۱۲۵

کلیدواژه ها

• یافته های جرمشناسی
• عدالت کیفری
• تعلیق تعقیب
• شخصیت بزهکار
• حقوق جزا
• کامن لا
• پوزیتیویسم
• قانون مدنی
• جرم شناسی
• پیشگیری از بزهکاری