ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی

هرکس می‌تواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید، مشروط براین که موعد مطالبه رسیده باشد. به‌طور کلی هرکس حق دارد اظهاراتی راکه راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد به‌طور رسمی به وی برساند ضمن اظهارنامه به طرف ابلاغ نماید. اظهارنامه توسط اداره ثبت اسناد و املاک کشور یا دفاتر دادگاه‌ها ابلاغ می‌شود.

تبصره - اداره ثبت اسناد و دفتر دادگاه‌ها می‌توانند از ابلاغ اظهارنامه‌هایی که حاوی مطالب خلاف اخلاق و خارج از نزاکت باشد، خودداری نمایند.

توضیح واژگان

اظهارنامه :اظهار نامه از دو لغت اظهار و نامه تشکیل شده‌است و اظهار به معنی بروز دادن و آشکار کردن می‌باشد و در حقوق برگ اظهارنامه فرم چاپی مخصوصی است نظیر برگه دادخواست که از قدیم تاکنون توسط دادگستری چاپ و به فروش می‌رسد و از آن به عنوان وسیلهٔ ابراز رسمی به طرف مقابل استفاده می‌شود.

پیشینه

سابقاً به منظور اقامه دعوا و احقاق حقوق در دادگستری فرد مکلف به ارسال اخطاریه بوده‌است، که تأسیسی اجباری از اخطاریه کنونی می‌باشد، ماده ۱۵۶ ق.ا.د. م در قانون سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته‌است.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

ارسال اظهارنامه ملازمه ای با طرح دعوا ندارد و می‌تواند صرفاً متضمن خطاب رسمی راجع به معاملات و قراردادها و تعهدات و هرگونه اعلامات باشد. در واقع ابلاغ اظهارنامه مقدمه دعوا و نوعی اتمام حجت با ضرب الاجل می‌باشد.

به‌طور کلی مبدأ استحقاق خسارت تأخیر تادیه مطالبه دین می‌باشد، یکی از کاربردهای اظهارنامه مطالبه رسمی دین از مدیون می‌باشد .

ابلاغ اظهارنامه نیز مطابق مقررات ابلاغ می‌تواند واقعی یا قانونی باشد.

اداره ثبت یا دفتر دادگاه‌ها در مورد ابلاغ اظهارنامه‌هایی که حاوی مطالب خلاف اخلاق یا خارج از نزاکت می‌باشد مسئولیتی ندارد.

مصادیق و نمونه‌ها

۱)فرم اظهارنامه اسکن شود.