مفهوم قانون در مجلس اول مشروطه ایران

عنوان	مفهوم قانون در مجلس اول مشروطه ایران
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	ابوذر نوریان
استاد راهنما	سید ناصر سلطانی
استاد مشاور	محمد جلالی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۷
دانشگاه	دانشگاه تربیت مدرس

مفهوم قانون در مجلس اول مشروطه ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط ابوذر نوریان، با راهنمایی سید ناصر سلطانی و با مشاوره محمد جلالی در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس دفاع گردید.

چکیده

این پژوهش به بررسی مفهوم و معنای قانون، از دیدگاه نمایندگان مجلس اول مشروطه ایران می پردازد. قانون نوشته از ابتدای تشکیل شهرها در بین النهرین و سومر و پیچیده شدن روابط انسانی، یکی از ارکان تشکیل این شهرها و ابزار اصلی کنترل جامعه بوده است. نظریات حقوقی پس از تدوین اولین قوانین در سومر، در یونان و روم توسعه و تکامل می یابد و در نهایت در اروپای غربی با تشکیل دولت های مدرن به شکل امروزین متحول می شود. در ایران از حدود دو سده پیش، در پی تحقیر ناشی از شکست در جنگ های مقابل روسیه و نزدیک بودن فروپاشی و اضمحلال کامل کشور، برخی حاکمان و اندیشمندان به ارزش قانون و حاکمیت قانون در پیشرفت و قدرتمند کردن مملکت و نجات ایران پی بردند ؛ به دنبال آن حدود صد سال تلاش و مبارزه طبقات مختلف، منجر به انقلاب مشروطه ایران و تشکیل مجلس اول شد. در این تحقیق سیر تحول قانون در طول تاریخ در تمدن های مختلف بررسی می گردد، سپس نظریات نمایندگان مجلس اول در مورد مفهوم و معنای قانون تجزیه و تحلیل شده تا نقاط ضعف و قوت آن مشخص شود. اکثریت نمایندگان مجلس اول در تدوین قوانین به روحیات و طبیعت مردم توجه داشتند، و با نگاه تاریخی خود، شرایط و اقتضایات زمانی و مکانی را در نظر می گرفتند ؛ در مقابل اقلیت کوچکی از وکلای مجلس دیدگاهی آرمانی و انتزاعی نسبت به قانون داشتند، و گمان می بردند که قانون باید به همان صورت غربی، ترجمه شده و اعمال گردد. علیرغم عملکرد صحیح مجلس، عدم وجود سازمان ها و ساختارهای اداری و اجرایی و ضعف اقتصادی، در کنار دیگر عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مشکلات بی شماری را بر سر راه حکومت مشروطه قرار داده بود. در طول پژوهش بخشی از وقایع تاریخی مرتبط به همراه نظریاتِ حقوقی اندیشمندان، و نگرش های نمایندگان مجلس اول مشروطه ایران بیان می شود.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول: کلیات تحقیق

۱–۱ بیان مساله

۱–۲ اهداف تحقیق

۱–۳ سوالات تحقیق

۱–۴فرضیه ها

۱–۵ مواد و روش انجام تحقیق

۱–۶ جنبه جدید بودن و نو آوری

۱–۷ سازماندهی تحقیق

فصل دوم:سیر تاریخی تحول مفهوم قانون در خارج از ایران

۲–۱ مفهوم قانون در دوران باستان

۲–۱–۱ جوامع ابتدایی

۲–۱–۲ دولت شهرهای اولیه

۲–۱–۳ یونان

۲–۱–۴ روم

۲–۲ قرون وسطی تا ۱۶۰۰ میلادی

۲–۲–۱ آغاز قرون وسطی تا دوره رنسانس

۲–۲–۱–۱ دوران ابتدایی قرون وسطی

۲–۲–۱–۲ دوران اوج قرون وسطی

۲–۲–۲ تشکیل دولت مدرن

۲–۲–۳ عصر رنسانس

۲–۳ قرن

تا

میلادی

۲–۳–۱ قرن هفدهم

۲–۳–۲ قرن هجدهم

۲–۳–۲–۱ رویدادهای کلی

۲–۳–۲–۲ نظریات مونتسکیو

۲–۳–۲–۳ نظریات دیگر اندیشمندان ۵۰ ۲–۳–۳ قرن نوزدهم

۲–۴ قرن بیستم

۲–۴–۱ نیمه نخست قرن بیستم

۲–۴–۲ نیمه دوم قرن بیستم

فصل سوم: سیر تحول مفهوم قانون در ایران

۳–۱ مفهوم قانون در ایران تا قبل از انقلاب مشروطه

۳–۱–۱ دوره شکل گیری ایران و روبرو شدن با خطر اضمحلال

۳–۱–۲ تلاش عباس میرزا و اطرافیانش برای نجات کشور

۳–۱–۲–۱ اصلاحات عباس میرزا و قایم مقام

۳–۱–۲–۲ اقدامات امیر کبیر

۳–۱–۳ رساله نویسی، سفرنامه نویسی و ذکر علل عقب ماندگی

۳–۱–۳–۱ سفرنامه های شاهزادگان قاجار

۳–۱–۳–۲ تحول ادبی

۳–۱–۳–۳ عوامل گوناگون عقب ماندگی

۳–۱–۳–۴ خاطرات حاج سیاح

۳–۱–۳–۵ رساله یک کلمه

۳–۱–۳–۶ رسایل کاشانی و عماد العلما

۳–۱–۳–۷ رساله تنبیه الامه نایینی

۳–۲ مفهوم قانون در دوران ابتدایی و شکل گیری مجلس اول

۳–۲–۱ ذیقعده و ذیحجه سال ۱۳۲۴

۳–۲–۲ ماه محرم و شروع سال ۱۳۲۵

۳–۲–۳ ماه ربیع الاول

۳–۲–۴ ماه جمادی الاول

۳–۲–۵ ماه جمادی الثانی

۳–۲–۶ ماه رجب

۳–۲–۷ ماه شعبان

۳–۲–۸ ماه رمضان

۳–۲–۹ ماه شوال

۳–۲–۱۰ ماه ذیقعده و توطیه ناکام محمد علی شاه در سرکوب مجلس

۳–۲–۱۱ ماه محرم ۱۳۲۶ و سوء قصد به محمد علی شاه

۳–۲–۱۲ ماه صفر

۳–۲–۱۲–۱ عدم قاطعیت مجلس در برابر خشونت

۳–۲–۱۲–۲ استعفای احتشام السلطنه

۳–۳ مفهوم قانون در اواخر کار مجلس تا شروع توطیه محمد علی شاه

۳–۳–۱ ربیع الاول و آشنایی نمایندگان با ظرافت های قانون گذاری

۳–۳–۲ تاکید بیجای مجلس بر پایبندی مامورین اجرا به قانون

۳–۳–۳ ادامه مشکل فقدان ساختار ها و سازمان های اداری

۳–۳–۴ لایحه وزیر مالیه

۳–۳–۵ معضل لاینحل عدم امنیت

۳–۳–۶ فلسفه حقیقی تشکیل مجلس

۳–۳–۷ ماه ربیع الثانی

۳–۳–۸ مواضع نادرست تقی زاده

۳–۳–۹ جمادی الاولی ماه پایانی مجلس

۳–۳–۹–۱ لایحه وزیر عدلیه و نظرات منطقی نمایندگان

۳–۳–۹–۲ شروع توطیه محمد علی شاه

۳–۳–۱۰ بررسی برخی قوانین مصوب مجلس اول

۳–۳–۱۰–۱ قانون اساسی

۳–۳–۱۰–۲ متمم قانون اساسی

۳–۳–۱۰–۳ قوانین عادی

نتیجه گیری

فهرست مراجع

کلیدواژه ها

• قانون
• مشروطه
• مجلس
• نماینده
• دولت مدرن